Çeçen halkının gururu: Yusuf Temirhanov
Elza Kungayeva’nın başına gelenleri ve Budanov’u bilmeden Yusuf’u tanımak, anlamak mümkün değil. Cenazesinde kardeş halk ve bir kavmin kollarından olan Çeçenler ile İnguşları bir araya getiren Yusuf’u anlatmaya Elza’dan ve de Budanov’dan başlamak gerekir.
Elza Kungayeva. Rus subay Budanov tarafından tecavüz edilen, boğulan, işkence edilip vahşice öldürülen 18 yaşındaki Çeçen kızı.
Tarih 27 Mart 2000. O gün Rusya devlet başkanlığı seçim günü. Gece 12’de Rus ordusuna ait askeri bir araç Elza’nın ailesinin evine geldi. 160. Alay Komutanı Albay Yuri Budanov evden içeri girdi. Yanında dört askeri ve Budanov’un personel şefi Albay Fjodorov da vardı. İçeride yedi dakika kadar kaldılar. Önce Elza’nın küçük kardeşi Hava’yı almak istediler. Sonra Elza’yı bir battaniyeye sarıp geldikleri askeri araca bindirdiler ve alay karargahına götürdüler. Orada Elza’ya işkence yaptılar, tecavüz ettiler ve de olta ipi ile boğarak öldürdüler.
Elza’nın cinayeti ardından Rusya Savunma Bakanlığı Tıbbi Suçlu Belirleme Merkezi Laboratuvarı, Elza’ya otopsi yaptı. Otopsi tarihi 26 Aralık 2000. Otopsi sonucuna göre Elza’ya ölmeden önce bir saat işkence yapıldığı rapor edildi. Aynı kurumun aynı birimi ileri tarihli tekrar bir otopsi yaptı. Ancak bu otopsi raporundan işkenceden bahsedilmedi. İlk otopside ip ile boğulma sonucunda oluşabilecek bir halka izi tanımlanmış ve rapor edilmişken, ikinci otopside yine bu konuya değinilmedi.
Mahkeme esnasında bazı Ruslar, Budanov’u kahraman ilan etmiş durumda idiler. Hatta mahkeme salonunda “Rus subaya özgürlük!” diye bağırmakta ve ayaklarına çiçekler atmaktaydılar. Budanov, 2003’te suçlu bulundu, 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Ancak Ocak 2009’da şartlı tahliye ile salıverildi.
Yusuf Temirhanov, Elza’nın başına gelenleri ve Budanov’un cinayetten sonraki yargılanma sürecindeki gelişmeleri gururuna yedirememiş, halkının onurunu kurtarma adına Rus subaya hak ettiği cezayı vererek 10 Haziran 2011’de Moskova’da Budanov’u öldürmüştür. Öldürmesinin ardından tutuklanan Yusuf Temirhanov, tutuklu kaldığı süre boyunca Rus zindanlarında akla, hayale gelmeyecek işkencelere maruz kalmış ve 3 Ağustos 2018’de Rusya’nın Omsk bölgesindeki hapishanede 46 yaşında şehit olmuştur.
Novaya Gazetesi’nde çalışan araştırmacı gazeteci Anna Politkovskaya, İkinci Çeçen-Rus Savaşı’nda Çeçen sivilleri kurtaran subaylar olduğundan bahsediyor. Hatta bu subaylardan birine İnguşetya Başkanı Ruslan Auşev ile ödül vermek istediklerini ve bunun için de girişimlerde bulunduklarını anlatıyor. Kendilerine Başbakanlık Yönetim Ofisi’nden resmi olarak şu açıklama yapılıyor: “Sadece birini (Çeçen’i) öldürdüğünüz için ödül alırsınız, kurtardığınız için değil!” Budanov’un iki tane cesaret ödülü olduğunu ve bu ödüllerin ondan alınmadığını da belirtmek gerekiyor.
