Nalçik/Ajans Kafkas – Kabardey-Balkar’da iki yıl önce kurulan sivil örgüt ‘Ce Mak’, Adıgelerin önde gelen sivil örgütüyken ‘devletin içselleştirdiği’ eleştirilerine muhatap olan Adıge Khase’yi fonksiyonlarını yitirmek ve iş yapmamakla suçladı. Khase Başkanı Hafıtse Muhammed ise eleştirileri reddetti.
Kabardey-Balkar Sanayici ve İşadamları Birliği Başkan Yardımcısı Jantemir Gubaçikov ve Gumar Murzakanov’un öncülük ettiği Ce Mak, bir mesaj yayımlayarak Kabardey halkının milli sivil örgütü Adıge Khase’yi ‘son yıllarda tamamıyla ülkenin sosyo-politik alanının dışında kalmakla’ eleştirdi. Devlete ait Adıge Psale gazetesinin yayın yönetmeni Muhammed’in sekiz yıldır başkanlığını yaptığı Adıge Khase’yle ilgili eleştiriler şöyle:
– Khase son yıllarda hiç kongre yapmadı, yetkisini kaybetti, yönetimi ise kanuni değil.
– Ülkedeki sosyo-politik ve milletler arası (Balkar ve Kabardeyler) ilişkilerdeki fark edilen gerilimler, Kabardey-Balkar’daki tüm halkların menfaatlerine aykırı olan istikrarsızlık ortamı oluşturmak için toplumun gözünde kendi reytingini yükseltmek isteyen insanların katkısının yanı sıra Adıge Khase’nin zayıflığı, hoşgörü ve kesin tavır yokluğundan kaynaklanıyor.
– Khase’nin olaylara karışmama tavrı Kabardey toplumunun geniş kesimlerinde endişe ve hoşnutsuzluk yaratıyor.
Bu suçlamaların ardından Ce Mak, Khase yönetimini ‘medenice ve karşı koymadan’ tüzük ve yasa çerçevesinde kongreye davet etti. Ce Mak, 2007’de benzer teklifin göz ardı edildiğini de vurguladı.
Hafıtse Muhammed: 1991-1992 olaylarının tekrarı isteniyor
Eleştirilere yanıt veren Hafıtse Muhammed de, ‘toplum adına hareket ettiğini söyleyen inisiyatif grubunun suçlamalarını kabul edemeyeceğini, bu insanların aslında 1991-1992’de olduğu gibi meydanlar, mitingler ve diğer halklara karşı karşıya gelmeyi istediğini, kendisi Khase başkanı olduğu müddetçe böyle bir şeyin beklenemeyeceğini’ söyledi. Hafıtse, Ce Mak’ın yaklaşık iki yıl önce kurulduğunu, birkaç kişiden oluştuğunu, bunların toplumu nasıl temsil ettiğini anlamakta güçlük çektiğini ve iki sayfadan oluşan bir gazete basmak dışında faaliyetleri olmadığını’ kaydetti. Gürültünün parlamento seçimleri öncesinde koparıldığına dikkati çekerek meselenin altında başka hesaplar olduğunu ima eden Hafıtse, “Bu insanlar istediklerini söyleme ve talep etme hakkına sahip. Onlara karşı değilim, istedikleri gibi çalışabilirler ve kimse engel olmaz. Khase’nin ülkenin şehir ve köylerinde on şubesi var. 12 Nisan’a kadar kongre delegeleri buralardan seçilecek ve sadece onlar Khase’nin kaderini belirleme yetkisine sahip olacak” dedi.
Hafıtse, Khase’nin Balkar toplumu ile anlaşmazlığının ortaya çıkması halinde, onların yöneticileri ile bir araya geleceğini ve her türlü meseleyi çözeceğini, anlaşmazlık durumuna müsaade etmeyeceğini, Balkar sivil örgüt temsilcilerinin de aynı tavır içinde olacağını belirtti.
Khase’de ülkede barış ve uzlaşı için çalışacak insanların olması gerektiğini belirten Hafıtse, sekiz yıldır başkanlığını yaptığı kurumdan bu güne kadar hiçbir şey istememiş olan insanların nedense birden Khase’den endişelendiklerini, ancak Khase’nin çalıştığını ve çalışmakta olduğunu savundu. Hafıtse, öğrenciler arasında kültürü teşvik için ‘Benim dilim- ruhum benim-dünyam benim’ adlı yarışmayı sekiz yıldır organize ettiklerini, bu yarışmanın ülkedeki tüm Kabardey okullarını kapsadığını, geçen sene yarışmaya Balkar okullarının da katıldığını, üç yıl önce Karaçay-Çerkes’in, geçen yıl da Adıgey’in katıldığını, bu faaliyetin 1998’de federal düzeyde Anadil Günü ilanından önce başladığını belirtti. Khase’nin geri dönüş kanununun kabul edilmesine öncülük ettiğini, gerçi bunun savcılığın uyarısı üzerine daha sonra iptal edildiğini, ancak şimdi kanunun yeniden federal yasamaya uygun olarak düzenlenmesi gerektiğini belirten Hafıtse, Khase’nin Çerkes diasporası ile istikrarlı ve verimli şekilde ilgilendiğini öne sürdü. Faydalı çok sayıda yayın yaptıklarını söyleyen Hafıtse, Khase’nin her gün 10-20 kişi tarafından ziyaret edildiğini, insanların her türlü sorunları için başvurduklarını, hatta Nalçik olaylarında ölenlerin cesetlerinin iadesi konusunda kendilerine gelenlerin olduğunu belirtti. Hafıtse Khase’nin Dünya Çerkes Akademisi ile birlikte çalıştığını belirtip ekledi: "Ülke yönetimi ile de sıkı ilişki içindeyiz. Tüm faaliyetlerimizi yönetime onaylatıyoruz. Yeni devlet başkanına da çok minnettarım, o bize yer verdi (Khase yaklaşık sekiz yıl yeri olmadan çalıştı)." RE/ÖZ/FT
