Çerkesk/Ajans Kafkas – Karaçay-Çerkes’in başkenti Çerkesk’te Çerkes ve Karaçay gençleri arasında yaşanan son gerilim 1 Mart’ta İçişleri Bakanlığı’nda sivil konseyin düzenlediği bir toplantıda ele alındı. Sivil örgüt temsilcileri etnik kimliğe dayalı ayrımcılığa idkkat çekerken yetkili ağızlar gerilimin milli temeli olmadığını savundu. Müftü ise milli örgütlerin tamamen ortadan kaldırılması gerektiğini savundu.
Toplantıda açılış konuşmasını yapan İçişleri Bakanı Sergey Skripka son aylarda gençler arasında yaşanan kavgaların kronolojisini sunup “8 Eylül 2009’da Çerkesk nöbetçi emniyet şubesine, Çerkesk’in Pokrovski kilisesi civarında yaklaşık 300 gencin toplandığı, güç yoluna başvurma niyetinde olduklarına dair ihbar geldi. Olay yerine Çerkesk emniyet güç ve kaynakları sevk edildi ve toplananları dağıttı. Hareketlerini daha sonra da takip etti. İki saat sonra benzeri bir toplantı Karaçay-Çerkes Devlet Teknoloji Akademisi ana binası bölgesinde kaydedildi. Bizzat olay yerine gittim, gençlerin toplandığı alana ek olarak 20 OMON askeri gönderildi” dedi.
Bakanın ifadesine göre, Abazin, Karaçay ve Çerkes gençlerin karıştığı olayın temelinde milli bir anlaşmazlık yoktu. Daha sonra da benzer birkaç olayı engellendiklerini belirten Skripka “10 Şubat 2010’da 22:30’da Çerkesk’teki Nart stadyumu yakınlarında yaklaşık 150 Karaçay, Çerkes ve Abazin genci Ekim 2009’da ortaya çıkan karşılıklı iddialara bağlı anlaşmazlığı çözmek için toplandı. Gece yarısı sıralarında toplanılan alana Çerkes milli sivil örgütü Adıge Khase gençlik şubesi başkanı Timu Jujuyev geldi ve toplantı alanından Çerkes ve Abazin gençlerini götürdü” diye konuştu.
Son olarak 18-19 Şubatta Çerkesk’te meydana gelen kavgaya değinen Skripka, milli örgütler ve Karaçay-Çerkes Devlet Teknoloji Akademisi yönetiminin pasifliğinden şikayetçi oldu. Adıge Khase sivil hareketi lideri Muhamed Çerkesov ise, gençler arası sıklaşan kavgalarla ilgili olarak içişleri bakanlığı, savcılık ve Karaçay sivil örgütlerine 2009 sonbaharında başvurduğunu, ancak sadece savcılık ve sivil örgütlerden yanıt aldığını söyledi. Çerkesov gençler arasındaki dalgalanmanın sebeplerinden biri olarak, onların uzun zamandır susturulmuş olmalarını gösterdi. Çerkesov’un ifadesine göre, polisin milli gerekçelerle dövüldüklerini iddia eden mağdurları dinlemediğinden yakındı. Çerkes hareketi lideri “Bugünkü olayların kökünde, Karaçay-Çerkes’teki bazı halkların, iddialı bir şekilde bu toprakların sahibi olduklarını düşünerek yönetime hakim olma düşüncesi yatıyor” dedi.
Çerkesk Belediye Başkanı Petr Korotçenko ise, “Kavgaların meydana geldiği yerler çok değil. Buraların her birine polis noktası koymak mümkün değil?” diye sordu.
Korotçenko da kavgaların milli karakterde olmadığını savundu.
Karaçay-Çerkes Federal Başmüfettişi Aleksandr Korobeynikov ise, “Önlemlerin çoktan alınması gerekiyordu, biz yine gecikiyoruz. Bu olayların iç ve dış sebepleri var. Kuzey Kafkasya’da durumun sallanmasını isteyen güçler var. Çeçenya cumhuriyeti bu görevi tamamıyla yerine getiremedi… Şimdi yeni noktalar aranıyor ve ben bu noktanın şu anki haliyle yakın zamanda Karaçay-Çerkes’in olacağını düşünüyorum” dedi. Korobeynikov “Bugün internette olanlar, hakaret, çağrı, güç, kaynak hesaplarının ulaştığı seviye tesadüfi değil… Cumhuriyette ortaya çıkan kadro meseleleri ve problemleri ile ilgili birçok kurnazlık var. Her biri örtüyü kendi tarafına çekiyor ve eğer kendi halkının problemlerini çözerse kendisinin rahat yaşayacağını düşünüyor. Büyük hata. Tek bir halk için iyi olmaz. Herkes için kötü olur. Cumhuriyetimizin potansiyeli yeniden sağlanmalı. Bizi savaşa yönlendirdiler, bu olmamalı” diye ekledi.
Karaçay-Çerkes Müftüsü, Kuzey Kafkasya Koordinasyon Konseyi Başkanı İsmail Berdiyev de, milli örgütlerin ortadan kaldırılması gerektiğini savundu:
“Birine hangi milletten olduğu soruldu, cevap verdi… Dövmeye, ateş etmeye başladılar. Birlik (Nogay sivil hareketi), Cemaat (Karaçay sivil hareketi), Adıge Khase (Çerkes sivil hareketi) onların ne yararı oldu? Her birisi milleti adına hareket ediyor ve konuşuyor. Yüksek eğitim kurumlarında de onların insanları var. Ülkede şu ankinden daha eğitimli devlet başkanı olmamıştı… Bence şu anda devlet başkanına tüm bu sivil hareketleri ortadan kaldırmak gerektiği söylenmeli. Geçenlerde birileri gelerek ‘Rus bölgesi (2007-2008’de Karaçay-Çerkes’de Abazin ve Nogay belediyeleri oluşturuldu) oluşturulması gerekiyor’ dedi. Biz buraya kadar geldik. Kültürel milli merkezlerin kaldırılması gerektiğini söylemiyorum. Onlar olmalı. Her halk kendi tarihini bilmeli. Ama bunun için merkezler olmalı. Milli hareketler değil. Onlardan sadece zarar geliyor.”
Toplantının sonunda Bakan Skripka, güce dayalı metotları kullanmadan ve adli dava sürecini başlatmadan önce ‘anlaşmazlığın çözümü için taraflara son bir kez uzlaşma fırsatı tanınacağını söyledi. Skripka 1999’da Karaçay-Çerkes’te devlet başkanlığı seçiminde yaşanan milletler arası gerilimi hatırlattı. Karaçay milli örgüt temsilcilerin de hazır bulunduğu toplantıda Nogay ve Oset milli örgüt temsilcileri de konuştu. RE/ÖZ/FT
