Karaçay-Çerkes’de “Klıç okumaları” bilimsel konferansı

Karaçay-Çerkes halklarının dillerinin sorunlarına adanan ve Rusya genelini kapsayan Bilimsel Konferans – “Klıç okumaları” 11 Nisan Perşembe günü Karaçaev’de gerçekleşti.

Klıç okumaları, Rusya’nın her yerinden gelen dilbilimcileri bir araya getirdi. Konferansa katılanlar, Karaçay Çerkes halklarının dillerinin korunması ve geliştirilmesi için etkili çözümler aradılar ve anadilin öğretilmesi ile ilgili yöntemleri tartıştılar.

Okumaların açılışında genel oturum toplantısının açılış konuşmasını yapan DAK Yüksek Konseyi ve sivil toplum örgütü “Alaşara”nın Başkanı Musa Egzek, konferansa da adını veren bilim adamı Rauf Klıç’ın ulusa katkılarını hatırlattı. Ünlü dilbilimci, Sovyet yıllarında bile küçük ulusların dillerinin gelişimi hakkındaki problemleri ele alırdı.

Musa Egzek, “Abaza dilbilimci, tarihçi, kelime yapısı uzmanı, morfoloji, diyaloloji ve Abhaz-Adige dillerinin tarihi konularında uzman olan Filoloji Bilimleri Doktor Adayı, paha biçilmez bir miras bıraktı. Üniversite ve lise öğrencileri için, 2 monografi, iki ders kitabı, üç sözlük, altı ders kitabı ve 70’den fazla bilimsel ve yardımcı yayının yazarıdır”, diye hatırlatıyor.

Egzek, okumaların, dil problemlerini çözme konusunda birleşik bir yaklaşımın oluşturulduğu bir platform olmasının önemini vurguladı. Ayrıca, 2019 konferansının sonuçlarına göre, “eğitim okullarının genelinde ana dili derslerinde etkili tavsiyelere göre eylemler” uygulanacağını söyledi.

Egzek, “Bu, büyük ölçüde yeni bir eğitim seviyesine geçmeyi mümkün kılacaktır ve bunun sonucunda sadece dili korumakla kalmayıp, aynı zamanda başarıyla geliştirecek, çağdaş yaşamın gerekliliklerine uygun olarak yeni sözcüklerle destekleyecektir”, dedi.

Uluslararası Abhaz-Abaza Ulusunu Geliştirme Derneği“Alaşara” Başkan Yardımcısı, Dünya Abaza Kongresi Yüksek Konseyi üyesi Ramazan Mıhts da bir sunum yaptı. Konuşmasını, Karaçay Çerkes halklarının ana dillerinin korunmasında kamu kuruluşlarının rolüne ayırmıştı.

Mıhts, “Kamu kuruluşları dil ile ilgili sorunları belirleyebilir ve dile getirebilir, okul müdürlerinin, bilim adamlarının, Milli Eğitim Bakanlığının ve medyanın bu sorunları çözme çabalarını organize edebilir ve birleştirebilir. Kaynakları, hassas sorunları çözmenize olanak sağlar”, diye vurguladı.
Ayrıca Klıç Okumalarının pratik önemine vurgu yaptı. Ramazan Mıhts, “Burada fikirler doğar. Bilim adamları çok dar fikirleri, hatta kelimelerin fonetik analizine kadar ele alır, tartışır ve görüşürler”, diyor.
Rusya genelini kapsayan “Klıç Okumaları” ilk olarak 2015 yılında Karaçay Çerkes de gerçekleştirilmişti. O zamandan beri her yıl, yüzlerce dilbilimci, öğretmen ve toplum emekçisini bir raya getirmekte. Her yıl konferansın sonunda, en iyi sunumların yer aldığı bilimsel bir derleme yayınlanmaktadır. Konferansların organizatörlüğünü, Uluslararası Abhaz-Abaza Ulusunun Kalkınma Derneği “Alaşara”, U.B Aliev’in adını taşıyan Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti Devlet Üniversitesi ve Karaçay-Çerkes Cumhuriyetçi Eğitimcilerin Niteliklerini Yükseltme Enstitüsü yürütmektedir. Okumalara, yaşasaydı bu yıl 85 yaşında olacak olan seçkin dilbilimci ve Kafkasya bilimci Rauf Klıç’a ithafen “Klıç Okumaları” adı verildi.