Çeçen lider Ramzan Kadirov Rusya’nın insan hakları ihlalleri konusunda en çok eleştirilen devlet adamlarından biri. Ancak insan hakları savunucuları onunla bile, Vladimir Putin’in teşvik ettiği yönetim kurumları bünyesindeki sivil konsey sistemini kullanarak diyalog oluşturmaya çalışıyor.
İşkence Karşıtı Komite başkanı, devlet başkanlığı insan hakları konseyi üyesi İgor Kalyapin “Temmuz’da devlet başkanlığı insan hakları konseyi Caharkale’de bir ziyaret toplantısı düzenledi. Kadirov’a insan hakları konseyi kurması tavsiye edildi. Kadirov önce şiddetle tepki gösterdi, ama daha sonra konseyi kuma kararı aldı” dedi.
Çeçenya konseyi Eylül’den beri oluşum aşamasında. Kalyapin RBK Daily’e, kendisinin konseye kabul edilmesi için başvuruda bulunduğunu anlattı: “Birimimiz yedi yıldır Çeçenya’da bulunuyor. Kayıt raporunda Çeçenya’da çalıştığımız yazılı, hukukçularımız şu anda Soruşturma Komitesince takip edilen 16 adli davada mağdurları temsil ediyor. İlgili dilekçeyi konsey başkanı Timur Aliyev’e verdim. Kadirov’a ulaştırdılar mı bilmiyorum. Önümüzdeki günlerde başvuruyu postayla Kadirov’a gönderebilirim”.
İşkence Karşıtı Komite Rusya’da güvenlik güçlerince işlenen suçlar hakkındaki davalarla ilgilenen en önemli sivil toplum kuruluşu. Diğer bölgelerden farklı olarak Çeçenya’da komite için yerel hukukçular değil, ‘ortak mobil grup’ çalışıyor. İnsan hakları savunucuları geçici görevle Çeçenya’da bulunuyor. Çeçenyalı hukukçular için yerel polislerin suçlarıyla ilgilenmek oldukça tehlikeli.
Geçen yıllar boyunca komite Çeçenya yönetimiyle sürekli sorun yaşadı. Hatta takip ettikleri İslam Umarpaşayev davası, 2009’da Soruşturma Komitesi Başkanı Aleksandr Bastrıkin ile AİHM Komiseri Thomas Hammarberg’in özel müzakerelerinin konusu oldu.
Kalyapin “Eğer ret cevabı verilirse, Çeçenya başkanının işbirliğini reddettiğini açıklayabilirim. Kadirov bir kaç defa medyada beni işbirliğini reddetmekle suçladı. Bu kesinlikle yalan. Kadirov yönetiminden bir yerde görüşme konusunda bir teklif dile getirilecek olsa dünyanın her yerinden 24 saat içinde giderim. Çeçenya’da yetkili herkesle görüşmeye hazırım ve böyle bir görüşmenin herkes için faydalı olacağını düşünüyorum” dedi.
İnsan hakları savunucusu Kalyapin “Bir çok bölgede soruşturma komitesi polislerin suçlarını takip etmek konusunda isteksiz, ama Çeçenya’da hiçbir şekilde buna imkan verilmiyor. Bu durumun kendi çıkarlarına da uygun olmadığı konusunda Kadirov’u ikna etmeyi düşünüyorum. Bunu konsey çerçevesinde açıkça yapmak gerekecek” açıklamasında bulundu.
Kalyapin, Kadirov kendi başkanlığı bünyesindeki konsey toplantılarına katılmayacak olursa, onun konseye dahil ettiği içişleri bakan yardımcısı Apti Alaudinov ile görüşmeye hazır olduğunu belirtiyor. İnsan hakları konseyi prezidyum eş başkanı Yevgeni Bobrov “Kadirov Kalyapin’i çekemiyorsa bile konseyine davet etmesi daha hayırlı olur” dedi.
Bobrov’a göre ‘bu tür konseylerde, yönetimle aynı fikirde olmayan ancak yapıcı tavır sergileyen, önerilerini hayata geçirmek için sorumluluk almaya hazır insanların sayısının fazla olması önemli’.
Kadirov’un konseyine katılma fikrinin birçok insan hakları savunucusu tarafından tepkiyle karşılanacağını kaydeden Memorial Başkanı Aleksandr Çerkasov, İşkence Karşıtı Komitenin Çeçenya’daki çok değerli çalışmaları nedeniyle şahsi olarak Kalyapin’i eleştiremeyeceğini belirtti.
Ramzan Kadirov’un basın sözcüsü Alvi Karimov konuyla ilgili açıklamada bulunmayı reddetti.
RBC Daily, AjansKafkas
