İstanbul/Ajans Kafkas – Çeçenya bağımsız bir devlet olduğunu halkın iradesiyle tescil ettiği anayasasının kabul edilişinin 16’ıncı yıldönümünü anıyor.
Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti Anayasası’nın kabul ediliş yıldönümü tam da Kosova’nın bağımsızlığını ilan etmesi etrafında dönen uluslararası krize denk geldi. 12 Mart 1992’de kabul edilen anayasa SSCB’nin dağılmasının ardından Çeçen halkının uluslararası hukuk çerçevesinde kendi kaderini tayin etme girişiminin tarihi bir vesikasıydı.
Anayasanın birinci maddesinde Çeçen-İçkerya’nın yapısı şöyle çiziliyordu: "Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti, Çeçen halkının kendi iradesiyle kurulmuş egemen ve bağımsız demokrat hukuk devletidir. Kendi toprakları ve milli varlıkları konusunda en üst merci hakkına sahiptir; Bağımsız olarak kendi iç ve dış politikasını belirler; kendi sınırları içerisinde üst hukuk niteliği taşıyan anayasa ve kanunları kabul eder; Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti’nin egemenlik ve bağımsızlığı ayrılmaz ve değişmezdir."
Anayasanın kabul edilişinden iki yıl dokuz ay sonra Aralık 1994’de Çeçen halkı, tarihi seçeneğini korumak için silaha sarılmak zorunda kaldı. 200 bini aşkın insanın yaşamını yitirdiği ilk Rus işgali 2006’da sona erdirilirken aynı kabus 1999’da geri döndü ve hala devam ediyor.
Çeçen anayasası ile ilgili bir tartışma direniş lideri Doku Umarov’un Kafkasya Emirliği ilan edip Çeçen-İçkerya’yı da bu emirliğin vilayeti sayan kararının ardından başlamıştı. Umarov’un bu kararı Çeçen-İçkerya’nın devlet yapısı ve anayasasının feshi olarak yorumlanmış, dönemin Çeçen-İçkerya Dışişleri Bakanı Ahmet Zakayev başkanlığında yeni bir hükümet kurulmuştu.
Çeçen-İçkerya Parlamentosu basın sekreterliği yıldönümü için şu açıklamayı yaptı:
“Çeçen direnişini bitiremeyen asırlık düşmanımız devletimizin egemenliğini içten yıkmak için yeni hilelere başvurdu. Ama ne düşmanlarımız ne de onların isteğine göre hareket edenler Çeçen halkının iradesini ve seçimini, Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti’nin devlet egemenliğinin ve bağımsızlığının ayrılmaz, sarsılmaz olduğunu göz önünde bulundurmadılar. Bundan dolayı Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti devletimizin hukuksal temelini korumayı üzerine aldı ve hukuk devletinin seleften halefe geçmesini sağladı. Ve bizler, halkımızın özgürlük yolunda verdiği kurbanların ve emeğin boşa gitmeyeceğine, Çeçen halkının ve onun kahraman silahlı güçlerinin topraklarımızı işgalcilerden kurtaracağına inanmalıyız!” ÖZ/FT
Çeçenya anayasasının tam metni
