BELGRAD – Kosova’nın bağımsızlığını Sırbistan’ın egemenliğine saldırı olarak gören Sırpların Amerikan elçiliğini yakıp Türkiye dahil çok sayıda ülkenin elçiliğe saldırması tepki çekerken Belgrad’a kalkan olan Rusya ‘bunu hak ettiniz’ mealinde bir yorumla şaşkınlık yarattı.
Önceki gece Belgrad’da bir göstericinin ölmesi, çoğu polis 90 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan saldırılar karşısında ABD ‘eşkıyalar’, AB ‘kabul edilemez’, BM ‘şiddetle kınıyoruz’ derken Rus yetkililer bundan Kosova’yı tanıyan devletleri sorumlu tutmakla kalmayıp, Rusya’nın askeri müdahale kartını da gösterdi. Kosova’nın BM kararı olmaksızın tek taraflı bağımsızlık ilanı Soğuk Savaş dönemini aratmayan kamplaşmalara yol açıyor. AB kendi içinde bölünürken NATO-Rusya hattında da mesaj savaşı yaşanıyor. Çatışma Belgrad’da elçiliklere yapılan saldırılara verilen tepkilerle kendini ele verdi. ABD Dışişleri Belgrad’dan saldırıları resmen kınamasını isterken Beyaz Saray sözcüsü Dana Perino, saldırganlara ‘eşkıya’ deyip ekledi: "Sırp hükümetine polisin olayları önlememesinden duyduğumuz rahatsızlığı ve endişelerimizi ilettik."
AB müzakereyi dondurdu
BM Güvenlik Konseyi, ‘tüm uluslararası anlaşmalarca garanti altına alınan diplomatik temsilciliklerin dokunulmazlığı ilkesi ve büyükelçilik binalarının korunması için her türlü önlemin ev sahibi ülke tarafından alınması yükümlülüğünü’ anımsatıp saldırıları şiddetle kınadı.
AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana "Şiddet hiçbir şekilde kabul edilemez, sükunet ve sorumluluk telkin ediyoruz" derken Belgrad’la AB Ortaklık Anlaşması müzakerelerini de şiddet sona erinceye dek dondurduklarını duyurdu.
Rusya: Güç kullanırız
Rusya’nın tepkisine gelince; Dışişleri Sözcüsü Mikhail Kaminin "Belgrad’da olanlar sadece bir üzüntü nedeni olabilir. Fakat Kosova’nın bağımsızlık ilanını destekleyen güçler böyle bir adımın sonuçlarının farkında olmaları gerekir" diyerek olup bitenlerden Kosova’yı tanıyan ülkeleri sorumlu tuttu. Rusya’nın BM elçisi Dmitri Rogozin ise eğer AB ülkeleri Kosova’yı tanır NATO da yetkilerini aşarsa Rusya’nın dünya üzerindeki saygınlığını korumak için kaba kuvvete başvurabileceğini söyledi.
Rogozin "Eğer AB tek bir pozisyonla çıkar, NATO da Kosova’daki misyonunun ötesine geçerse NATO BM ile çatışırlar. Ve bize duyulan saygıdan ötürü kaba kuvvet yani askeri güç kullanmak zorunda kalırız" ifadelerini kullandı.
NATO’nun BM’nin verdiği yetkileri aşıp aşmadığını sıkıca takip ettiklerini belirten Rogozin ardından uyarısınu şöyle yumuşattı: "Sizi temin ederim Kosova’da Rusya ile NATO arasında silahlı çatışma olmayacak. NATO siyasetten uzak durup tarafsız kalmalı."
Rogozin, Batı’nın Irak işgalinde olduğu gibi stratejik bir hata yaptığını belirterek "Uluslararası güvenlik sisteminin çökmesinden bahsediyoruz. Bu dünyanın diğer köşelerinde çatışmaları kızıştırma tehdidi içeriyor" dedi.
AB’de Kosova’yı ret kanadının başını çeken İspanya ise elçiliklere saldırıları kınarken Sırp hükümetine desteğini açıkladı.
ABD’nin NATO elçisi Victoria Nuland ise ‘Rusya’nın Kosova’ya düşmanlığından son derece hayalkırıklığına uğradıklarını’ söyledi.
Sırp Dışişleri Bakanı Vuk Ceremiç ise saldırıları "Kabul edilemez ve esef verici" diye kınayıp ekledi: "Aşırı gruplar Sırbistan’ın imajına zarar veriyor ve bunlar halkın ortak hislerini temsil etmiyor."
Kosova’yı reddedenler kampında Venezüella ve Bolivya da eklendi. Kosova’nın bölünmüş kenti Mitroviça’da dün de gösteriler düzenlenirken Arnavutlar ve Sırpları ayıran köprüyü geçmeye kalkışanlara BM polisi göz yaşartıcı bomba ile müdahale etti.
