Caharkale/Ajans Kafkas – Çeçen-İçkerya Başbakanı Ahmed Zakayev’in Rus yanlısı Çeçen yönetimiyle Oslo’da müzakere masasına oturması ve Çeçenya’ya dönme ihtimali Çeçenler arasında tartışmaya yol açtı.
Yurtdışındaki Çeçen-İçkerya kadrosunda yer alan bazı isimler Zakayev’in müzakere sürecine girmesine temelden karşı çıkarken anavatan, daha çok Zakayev’in dönüşünü tartışıyor; Bazıları Zakayev’in dönmesi halinde Çeçenya’nın bağımsızlık davasına ihanet etmiş olacağını iddia ederken ‘Dönmek hakkı’ diyenler de var.
Adının açıklanmasını istemeyen yerel sivil örgütlerden birinin başkanı Kavkazki Uzel’e “Ahmed Zakayev’in Çeçenya’ya döneceğini düşünmüyorum. Eğer o bunu yaparsa, Cahar Dudayev’den başlayarak tüm bu yıllar boyunca halkını kandırdığını, onu hiçbir yere götürmediği iddiasının altına imza atmış olacaktır. Böylesi eğitimli ve aydın bir kişi bu yaftayı kolayca taşıyamaz. Burada kimse yüzüne söylemese bile içinden onu hain ve ödlek olarak düşünecektir” dedi.
Mülteci Haklarını Koruma Komitesi Başkanı Aslambek Apayev ise Zakayev’in herkes gibi geleceğiyle ilgili kararını verme hakkına sahip olduğunu belirterek şunları söyledi: “Her ne karar verirse versin, bu onun hakkı. Avrupa ülkelerinde yaşamış olan ve yaşamakta olan eski mültecilerin birçoğuyla konuştum. Onların hepsi aynı şeyi söylüyor. Orada hayat iyi ve yaşamak mümkün, bir şeye ihtiyaç duymuyorlar, ancak onların hepsi vatanlarının kendilerini çektiğini söylüyorlar. Diğer herkes de vatan özlemini ifade ediyor. Bundan dolayı her Çeçen’i ve uzun yıllar yabancı ülkelerde yaşamış olan Zakayev’i anlıyorum.”
Ekofront adlı sivil örgütün başkanı Fatima Kovrayeva da Zakayev’in Çeçenya’ya dönüşünü sadece siyaset prizmasından değerlendirilmenin mümkün olmadığını ve başka kriterlerin göz önünde bulundurulması gerektiğini vurguladı: “Bence bu konu fazlasıyla politize edildi. O her türlü seçim hakkına sahip.”
İçkerya temsilcileri karşı
Waynakh Online ise Çeçen-İçkerya hükümeti temsilcilerinin Zakayev’in Kadirov tarafıyla görüşmesine itirazlar olduğunu aktardı. Çeçen-İçkerya hükümetinin İsveç temsilcisi gazeteci Mayrbek Taramov “Natalya Estemirova cinayetinin üzerinden birkaç gün geçmişken, Zakayev’in kukla rejimin temsilcisiyle yaptığı bu görüşmeyi ne anlayabiliyor ne de açıklayabiliyorum” eleştirisini yöneltti. Çeçen-İçkerya’nın Polonya temsilcisi yardımcısı Rubati Mitsayeva ise Oslo buluşması öncesinde Zakayev’e Kadirov yönetimiyle görüşmenin doğru olmadığını söylediklerini ancak “Çeçenya’ya geri dönmeyeceğim ama bu görüşmeleri yapmamız gerekiyor” yanıtını aldıklarını kaydetti. Çeçen-İçkerya’nın son seçilmiş lideri Aslan Mashadov’un basın sözcülüğünü yapmış tarihçi Mayrbek Vatçagayev de görüşmeyle ilgili şunları söyledi:
“Bu konuda yorum yapmak zor çünkü amaçlarının ne olduğu açık değil. Şu an için sadece beklememiz gerekiyor. Fakat bence Ahmed eve geri dönecek gibi görünüyor.” FT