Devlet Konseyi oturumu öncesinde Duma Başkanı ve Birleşik Rusya Partisi Yüksek Kurulu Eşbaşkanı Boris Grızlov, federasyon bölge statüsüne sadece, kendi kendini geçindirebilecek bölgenin sahip olabileceğini, bundan dolayı maddi yardım alan bölgelerin bağımsızlıklarının kaldırılması gerektiğini söyledi.
Grızlov “Federasyon bölgesi, bu büyük bir ad. Federasyon bölgesi bu ada uygun olmalı. Benim düşünceme göre, kendi kendine yetmeyen RF bölgesi olmamalı” dedi.
Grızlov’un düşüncesine göre, böyle bir bölgede yönetimde bir şeyler değiştirmek veya onu kendi kendine yeten bir bölgeye bağlamak lazım. Kuzey Kafkasya cumhuriyetleri sürekli maddi yardım alan bölgeler listesinde yer alıyor. Bazıları federal bütçeden varlığını devam ettirebilmesi için gereken paranın yüzde 80’nini federal bütçeden alıyor. Böylelikle onlar azaltılacak federasyon bölgeleri arasında ilk adaylar arasında yer alıyor.
Maddi yardım alan bölgeler problemi çoktandır Rusya hükümetini endişelendiriyor. Federal merkez dipsiz bir çukura para atmak istemiyor. Üstelik borç alan bölgeler kendi kendine yetme konusunda aceleci olmuyor, aksine bütçelerini federal paraya dayanarak oluşturuyorlar.
Geçen ilkbaharda RF bölgesel gelişim Bakanı Viktor Basargin, yürürlükte olan yasamanın çeşitli bölgesel yetkilerin federal seviyeye mecburi nakledilme olasılığını öngördüğünü açıkladı. Başka bir ifadeyle, daha fazla para alan bölgelerin bazılarında dış idare söz konusu.
Burada belirtelim ki, Rusya’da hemen hemen tüm bölgeler maddi teşvik alan bölgeler.
2009 sonunda FBK araştırma şirketi sadece birkaç bölgenin 2010 bütçe açığı olmayan bütçe hazırladıklarını gösterdi, bunlar arasında Samara bölgesi, Yamalo-Nenetski özerk bölgesi. federal bütçeden Moskova ve Permsk bölgesi de para almayacak.
Ama bölgesel bütçenin yüzde 10-20’sini maddi yardımın oluşturulması yine bir derece.
Peki yüzde 60 ile (Kuzey Osetya) ve yüzde 95 ile (Çeçenya) federal merkez tarafında ayakta tutulan cumhuriyetlerle ne yapılacak?
Geçenlerde Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi’nin oluşturulmuş olması ve ona tecrübeli işletmeci Aleksandr Hloponin’in atanmış olması belki de Grızlov’un teklifinin gerçekleştirilmesine ilk adımdır. Aslında yeni Tersk bölgesi oluşturulması da başladı.
Hatırlatalım ki, özellikle Hloponin 2007’de Krasnoyarsk Kray’ı Evenkiya ve Taymıro ile birleştirdi. Bu proje Hloponin’in siyasi biyografisinde önemli başarı ve bu tecrübe ona Stavropol Kray’ı Kuzey Kafkasya cumhuriyetleri ile birleştirmeye yardımcı olabilir.
Elbette bu, Evenkiya ve Taymıro olayında olduğu gibi kolay olmayacak, çünkü görülen o ki, başlangıçta Hloponin’e Petigorsk’ta kendisine bağlı tüm bölgelerin mali-ekonomi kolları verilecek ve eğer o ekonomide bazı pozitif adımlar gerçekleştirebilirse, o zaman ‘süreç işler”. O ekonomiyi idare edebiliyor ve Rusya’nın birçok zengini ile kişisel dostluğunun olması da daha az önemli değil. O Mikhail Prohorov’u Krasnoyarsk Kray ile yerel bütçeye 16 milyar ruble vergi vermeye ikna etmeyi başardı. Ama Hloponin’in Kuzey Kafkasya cumhuriyetlerindeki ‘Prohorovları’ yazacağını umut etmemeli, onun görevi Güney Rusya’nın ekonomisini kaldırmak.
Bu, cumhuriyetin statüsü fiyatına mı yapılacak, zaman gösterecek. OSRDY/ÖZ/FT
Osinform’da yayımlanan bu yazıyı Ajans Kafkas için Özlem Güngör Türkçeye çevirdi.
Kazbek Galaov
