Sohum/Ajans Kafkas – Abhazya devlet Başkanı Sergey Bagapş, 8-13 Ağustos savaşının ikinci yıldönümünde Ria Novosti7ye verdiği röportajda Gürcistan Devlet Başkanı Mihail Saakaşvili’den savaş suçlusu etiketinden kurtulacak bir adım beklemediğini söyledi.
Bagapş, Türkiye ile ilişkilerin gelişmesini istediği mesajı verirken Latin Amerika ile dostluğun geleceğinden umutlu olduğunu kaydetti. Bagapş’la röportajı Ajans Kafkas için Özlem Güngör çevirdi:
Abhazya’nın bağımsızlığını elde edişinin üzerinden yaklaşık iki yıl geçti. Bu süre içinde cumhuriyette neler değişti, anlatır mısınız?
Çok şey değişti. En önemlisi insanların bilinci iyi yönde değişiyor, çünkü onlar bağımsız bir devlette yaşadıklarını ve şimdi bu devletin aydınlık, demokratik, hukuki bir devlet olması için her şeyi elleri ile yapmak gerektiğini anladılar. Bu, bir sosyo-politik formasyondan diğerine zorlu geçiştir. Üsteli biz ve Güney Osetya halkı bir kaç savaş yaşadı ve devleti savaştan barış yoluna, ekonomik gelişime taşımak bazen çok zor. Ama Allah’a şükür hem Güney Osetya hem Abhazya’da bu süreç devam ediyor. Ama en önemlisi, insanların gözünde sükunet var. Barışın geldiğini, bizim bize ekonomik olarak da yardımcı olacak çok iyi bir müttefikimiz -Rusya Federasyonu- olduğunu anlıyorlar. Ama elbette, her şeyden önce bizim yerimizde çalışmamız lazım.
Yakın gelecekte ve uzak gelecekte Abhazya’nın ekonomik gelişim stratejisi nedir? Cumhuriyet nasıl ve ne zaman ekonomik anlamda kendine yetmeyi planlıyor?
Bunun için 4-5 yıl gerektiğini düşünüyorum. Abhazya’nın bu potansiyeli var. Bizde tatil alanı, turizm yapıcı şekilde gelişiyor. Bizde komünal alt yapı iyi gelişmiş. Bizim şu anda enerji problemimiz yok. Ve biz aynı zamanda enerjiyi geliştirmeye başlıyoruz. Limanlar açılıyor, deniz ulaşımı açılıyor. Demiryolu tadilatına başlıyoruz, trenlerin bu hareketi ise, limanlarımız ve kurumlarımız üzerinden diğer ülkelere transit geçiştir. Biz yakın ve uzak ülkelerden limanlarımız üzerinden Rusya Federasyonuna ihraç mal meselesine büyük önem veriyoruz. Bu güney (Abhazya) ve kuzey (Karaçay-Çerkes) arasında ulaşım açılması perspektifi, Sohum Askeri Yolu olarak adlandırılan bu yol halklarımızı Rusya ve Kuzey Kafkasya cumhuriyetleri ile daha da yakınlaştıracak. Bundan dolayı perspektifler iyi.
Rusya’nın tanımasının ardından Abhazya ile ulaşım yolları ne kadar iyileşti? Soçi-Gagra, Soçi-Sohum deniz seferleri başladı mı? Rusya uçakları için Sohum havaalanı ne zaman açılıyor?
Soçi-Gagra seferleri artık var. Soçi-Sohum seferi için tekneler gidip geliyor. Hava yolu ulaşımına gelince, bu sezon sonuna yetişeceğimizi düşünmüyorum. Konunun üzerinde çalışmalar, havaalanı hazırlıkları devam ediyor. Gelecek yıldan itibaren düzenli seferlere başlayacağımızı düşünüyorum. İlk etapta haftada 2-3 sefer olarak. Ama daha sonra arttıracağız.
Abhazya’nın Türkiye ile siyasi ve ekonomik ilişkiler perspektifi nasıl?
Türkiye Cumhuriyeti ile normal iyi komşuluk ilişkileri… Orada büyük Abhaz diasporası yaşıyor. İlişkilerin nasıl inşa edileceğini söylemek benim için zor, çünkü Türkiye’nin durumunu biliyorum, yakın gelecekte Türkiye tarafından Abhazya ve Güney Osetya’nın tanınmasını öngörmüyorum. Ama biz iyi komşuluk ilişkilerinin başlamasından yanayız. Ekonomiden başlamak lazım, insanların geliş gidişinden başlamak lazım, Abhazya ve Türkiye arasında ulaşım açmak lazım. İşte bu süreçler başlayabilir.
Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez siyasi destek ve Abhazya’nın tanınmasına yardımcı olma sözü verdi. Hangi ülkeler yakın zamanda Abhazya’nın bağımsızlığını tanıyabilir?
Bunlar Devlet Başkanı Chavez’in başını çektiği grubun (Bolivya, Venezüella, Küba, Ekvador, Nikaragua, Dominik, Antigua ve Barbuda, Saint Vincent ve Grenadin) içinde yer alan birçok ülke. Aşama aşama, yavaş yavaş bu sürecin işleyeceğini ve bizim de bunu isteyeceğimizi düşünüyorum.
Nikaragua ve Venezüella ziyaretiniz öncesinde sizin Küba yönetimi ile görüşeceğiniz haberi ortaya atıldı. Bu Küba’nın Abhazya’nın bağımsızlığını tanımaya hazırlandığı anlamına mı geliyor? Ve bunu ne zamana beklemek mümkün?
Hayır, Küba’da böyle görüşme olmadı. Küba yöneticilerinden tek Ramiro Valdes ile Nikaragua’da görüştüm. Toplantı öncesinde ben ve Güney Osetya devlet başkanı onunla uzun süre sohbet ettik ve pozisyonumuzu, durumumuzu anlattık. Bize bu konular üzerinde daha yoğun çalışma, Dışişleri Bakanlığı’na ortaya çıkan bazı problemler üzerinde çalışma görevi verme vaadinde bulundu. Bunun zaman meselesi olduğunu düşünüyorum.
Eğer Gürcü yöneticilerinin Abhazya devletinin bağımsızlığını tanımaya cesaretleri yetseydi Abhazya ve Gürcistan’ın ilişkiler ne şekilde olurdu?
Normal olurdu, iyi komşuluk ilişkileri, uluslararası hukukun iki cumhuriyeti, iki bağımsız devleti gibi. İlişkileri düzeltme… Bugün biz açık ve hukuk devletiyiz. Bundan dolayı top Gürcistan tarafında. Onun düşünmesi lazım.
Abhazya ve Güney Osetya halklarının düşüncesinde 7 Ağustos 2008’de ateş emrini veren Gürcistan Devlet Başkanı Mikhail Saakaşvili savaş suçlusu… Abhaz ve Osetlerin Gürcistan devlet başkanına bu yaklaşımı değişebilir mi?
Elbette hayır, mümkün değil. Bunu Abhaz halkına, özellikle de Güney Osetya halkına karşı yapmak mümkün değil. Ama yine de çözüm Güney Osetya halkı ve yönetiminin kendisine ait. Saakaşvili’nin yaptığı bazı büyük hataları- jenosit konuları, işgal konuları- düzeltmesi lazım. Peki o bunu nasıl yapacak? Ben bunu düşünemiyorum bile. Siyasette eylemlerini önceden kestirmenin mümkün olmadığı kişiler var. Bugün Gürcistan’ın Batı ülkeleri tarafından nasıl silahlandırıldığı göz önünde bulundurulursa onların yeni bir savaşa hazırlandıklarını ihtimal dışı görmüyorum.
Kodor Vadisi’nde durum nasıl? Orada yaşayan biri var mı? Oraya ne kadar mülteci döndü?
İnsanlar döndü. Normal, istikrarlı yaşıyor, çalışıyorlar. Hiç bir problem yok.
Abhazya’nın bağımsız bir devlet olarak oluşumunu nasıl görüyorsunuz? Avrupa toplumuna entegrasyonu, dünya toplumuna girmeyi planlıyor musunuz veya Abhazya’nın kendi farklı bir yolu mu var?
Durumu ölçülü değerlendiriyoruz ve bunun hızlı bir süreç olmadığını iyi anlıyoruz. Ve Avrupa topluluğuna girmek- hazırlanılması ve devletin kendisini hazırlamak gereken uzun, ağır bir süreçtir. Devletimiz tüm organizasyonunu bu seviyeye getirmek lazım. Bugün bizim biraz farklı bir yolumuz var. Bugün yapıcı şekilde ekonomik gelişim üzerinde çalışıyoruz. Bizi destekleyen ülkeler var. Ve bizim ilk olarak diyaloga gireceğimiz ve tanınmasını isteyeceğimi elbette BDT ülkeleri. Bunlar Beyaz Rusya ve Ukrayna ve Kazakistan. Biz bundan başlayacağız, daha sonrasını zaman gösterecek. ÖZ/FT
