Kuzey Osetya’nın Mozdok bölgesinde çeşitli etnik ve dini gruplara mensup gençler arasında anlaşmazlıklar sıklaştı. Olaylarda yerli halk ve komşu bölgelerden gelenler zarar gördü. Bu problem ülkenin diğer bölgeleri için de güncel mi? Radikalizm tehlikesi var mı? Diyanet İşleri’nin çalışmaları neler? Kuzey Osetya Diyanet İşleri Başkanı Hacimurat Gatsalov, Regnum Haber Ajansının sorularını yanıtladı.
Son yaşananlara benzer olayların ülkenin diğer bölgelerinde de görülmesi muhtemel mi?
Başka bölgeler için bu tarz sorunlar gündemde değil. Coğrafi ve çevresel şartlar etkili, örneğin burada sürekli askeri rotasyon var, bu farklı bir vasıf, ancak bu problemler toplumun geneli için söz konusu değil. Dini ya da etnik anlaşmazlıklar belki Prigorodni’de görülebilir.
Aslında son yıllarda farklı toplum kesimlerinin, akrabaların, komşuların, iş arkadaşlarının etkileşime girebileceği tek ortam yemek masası oldu. Düğünler, doğum günleri, cenazeler yalnızca yemek ve içmekten ibaret. İnsanlar arasında halkımızın birliğini sağlayacak manevi bağ yok. Bizi kardeşliğe ve birbirimize karşı adil davranmaya döndürebilecek, zamanımıza uygun yöntemleri bularak bu bağlantıyı yeniden kurmak toplumumuzun en önemli görevi. ‘Etnik’ ifadesinden vazgeçmek ve ‘enternasyoneli’ tekrar kullanmaya dönmek de bu yönde bir adımdır.
Kuzey Osetya Diyanet İşlerinin başına geçeli henüz kısa bir zaman oldu. Bu süre içinde neler yapabildiniz?
Kurumumuzun imkanları dahilinde toplumumuzun kenetlenmesi ile ilgili sistemli çalışmalar yürütüyoruz. Gençlerin aklına aşırılıkçı düşüncelerin girmesine engel oluyoruz. Gençlerde vatanseverlik, yurttaşlık ve ortak ev bilincinin oluşturulmasının önemli bir görev olduğunu düşünüyoruz. Bunların çok kısa bir sürede içinde gerçekleşeceğini düşünmüyorum, ama birlikte gayret etmeliyiz.
Müslüman topluluğuna şeffaflık verme çalışmaları yürütüyoruz. Camilerde açık kapı günleri yapacağız. Camiler zaten her zaman açık, ancak bu günlerde programlar olacak, imamlar, halk konseyleri ve misafirlerin katılımı ile yuvarlak masa toplantıları ve çay sohbetleri yapacağız. Müslümanlardan ve onların geleneklerinden endişe duyanların rahatlıkla arayabileceği güvenli telefon hattı oluşturuldu. Toplumumuzu yıkan alkol ve uyuşturucuyla ilgili Vladikavkaz temsilcileri toplantısı kararı ve ülke başkanımızın mesajına uygun olarak 40’dan fazla program yapıldı. En ses getiren programlarımızdan biri, tüm kardeş Kafkasya cumhuriyetleri başkentlerini kapsayan ‘Barış ve Kardeşlik Yarışı’ fikrimiz oldu. İlk iki etabı tamamladık, Mahaçkale ve Caharkale’de bulunduk. Osetya ve Dağıstan halkları ilişkileri filmi çekildi.
Caharkale ziyaretimizde bizi genç parlamento karşıladı. Bu görüşmeler Osetya’yı tanımayan yeni nesil için önemli bir yankı uyandırdı. Ziyaretlerimize devam etmeye çalışacağız ve final bölümünü Vladikavkaz’da yapacağız. Gençlerimiz Rusya çapında ve uluslararası önemi konferanslara, forumlara katılıyor, ülkemizi başarıyla temsil ediyorlar. Her yıl yapılan Geleneksel Müslümanlar Görüşmesi’ne tüm kültür kurumlarımız, sivil toplum örgütlerimiz, kamu kurumları yöneticileri, parlamento üyeleri ve Kafkasyalı komşu ülkelerimizdeki Müslüman, Hıristiyan tüm din adamları davet edildi. Belirtmem gerekiyor ki, komşu bölgelerden gelen misafirler bu programımızdan etkilendi, özellikle de katılımın çok uluslu ve çok dinli olması, karşılıklı anlayış atmosferi çok güzeldi. Bu programa güvenlik birimleri temsilcilerini de davet ettik, ancak maalesef bizi görmezden geldiler.
Geçen yılın yoğun gündemi ve Müslümanlardan kaynaklanmayan, bilinen problemlere rağmen genel olarak planlarımızı gerçekleştirdik. Bu yılki çalışma planımızı da hazırladık. Çalışmalarımızın merkezinde istikrar ve güvenliğe katkı olacak. Projelerimizden biri çocuk kampı organizasyonu. Bu kampta Müslüman ve Hıristiyan çocuklar birlikte tatil yapacak. Eğer hiç değilse tek bir grubu finanse edebilirsek, 2013’de çocukların tüm yaz boyunca dinlenmelerini planlayabiliriz.
Müslümanlar arasında, ülkede dinler arası ve halkalr arası uzlaşının korunması ile ilgili ne tür çalışmalar yürütülüyor?
Benim Müslüman oluşum, Oset olmadığım anlamına gelmez. Oset oluşum da Müslüman olmama engel değil. İnsan bedenden ve ruhtan mürekkep. Biz topluma ruhunu kazandırmaya çalışıyoruz. Din olmadan maneviyat olmaz. Daha önce de yazdım ama tekrarlıyorum. Osetya her zaman dinine bağlı idi. Bunun delili eski Müslüman ve Hıristiyan ibadethaneleri. Benim kanaatim, uzun asırlar boyunca tek Tanrıya ibadet etmenin sonucu olarak Osetya, bilim adamları, yazarlar, tanınmış toplum adamları tarafından geniş çapta temsil edildi ve kültürünü yükseltti. Ahlaki çöküş ve bugünün problemleri doğrudan maneviyatsızlığını sonucu. Görevi Osetya’yı sahip olduğumuz sükunetten mahrum bırakmak olan belirli güçler var. Bir ölçüde istikrar ortamını koruyoruz, ancak bence temeller çok sağlam değil, zayıf nokta ise dinler arası problemler değil. Dindar insanlar birbirlerini iyi anlıyorlar.
Sorun dini bilmeyen, cahil, sahte dinci kesimlerde. Onlar şartlar uygun olduğu anda istikrarı bozabilirler ve bunun için çalışıyorlar. Onlar bizim düşmanlarımız. Düşüncelerde farklılıklar olabilir, ancak insanların güvenliği ve toplumun istikrarı konusunda bir olmalıyız. Ben Osetya’mın vatanseveriyim ve bu büyük bir söz değil. Kendimi bildim bileli küçük ülkemin yararına hareket etmeye çalıştım.
Radikal İslam’ın Kuzey Osetya’ya sızma tehlikesi halen var mı?
Ülkeye her türlü radikal fikir sahiplerinin, dolayısıyla radikal İslamcıların da girmesinden her zaman endişe duymalı. Bu tehdit, Rusya’da, özellikle de Kuzey Kafkasya’da radikalizme uygun altyapı korunduğu müddetçe var olacak. Bunun farkındayız, bu yüzden çalışmalarımızın temel istikameti eğitim merkezlerinin oluşturulması ve isteyen herkesin dini konularda bilgilendirilmelerine yönelik.
İslam’ı son zamanlarda bağladıkları olumsuz imajdan ayırmak, İslam’a ve Müslümanlara duyulan saygıyı Kafkasya’da ve tüm dünyada geri kazandırmak, İslam’ın Oset kültürünün parçası olduğunu; problemleri güç yoluyla çözmeye çalışmanın çıkmaz yol olduğunu ve hatta komşu cumhuriyetler örneğinde olduğu gibi son derece tehlikeli olduğunu anlamak gerekiyor.
Kuzey Osetya’da şu anda İslami radikalizm yok. Herkesin ruhunu göremezsin, dikkatimizden kaçan sayılı kişiler vardır, ancak Müslümanların genel düşüncesi karşılıklı anlayış ve karşılıklı saygıdan yana.
2 Şubat’ta Regnum’da yayımlanan bu röportaj Özlem Güngör tarafından Ajans Kafkas için Türkçeye çevrildi.
