Aralık 2012’de kimliği belirsiz kişilerce öldürülen Kuzey Osetya müftü yardımcısı İbragim Dudarov’un eşinin İstanbul polisi tarafından gözaltına alınmasıyla ilgili durum avukatlar ve yakınlarınca araştırılıyor.
Dört yetimin annesi Ayda Tsogoyeva, 15 Şubat’ta, sürekli ikamet belgesi almak için görüşmeye gittiğinde İstanbul Göç Hizmetleri binasında gözaltına alındı. Göç hizmetleri çalışanlarının açıklamasına göre, Tsogoyeva’nın ülkede bulunma izni yok.
Ayda Tsogoyeva, Türkiye’ye sürekli yaşamak üzere 23 Eylül 2015’de geldi. Türkiye’de sürekli ikamet izni alabilmek için kanunlara uygun şekilde belgelerini verdi. İstanbul’da, Ayda ve dört çocuğu ile birlikte, öldürülen eşi İbragim Dudarov’un yaşlı annesi de bulunuyor.
Türkiye güvenlik organlarının verdiği bilgiye göre, Ayda’nın ülkede bulunma yasağı, onun Türkiye’de bulunması, gelişinden sonra yasaklanmış olabilir. Yapılan açıklamaya göre, Ayda’nın ülkede bulunma yasağının sebebi İnterpol.
Rusya Soruşturma Komitesi kaynaklarında ve Kuzey Osetya İnterpol temsilciliğinin verdiği bilgilere göre ise Ayda Tsogoyeva hakkında herhangi bir arama bulunmuyor. İnterpol’ün kamuya açık verilerinde de, 16 Şubat tarihindeki verilere göre, Tsogoyeva’nın adı bulunmuyor. Bu bilgi Kuzey Osetya müftülüğünce de doğrulandı.
Ayda Tsogoyeva kocasının cinayetinin araştırılmamasına bağlı olarak, güvenlik nedeniyle Türkiye’ye geldi.
Dudarov’u bizzat tanıyan Kavkazki Uzel muhabiri Magomed Tuayev, değerlendirmesinde, “Kuzey Osetya soruşturma organları, bu cinayetin açığa çıkmaması için her şeyi yaptılar” dedi.
Gazeteci, “Dudarov gençti, umut verici bir din adamıydı. Ilımlı bir kimse idi. Kuzey Osetya Müslümanları onu çok seviyordu. Onun, Kuzey Osetya’da ılımlı İslam’ın yayılmasına karşı olanlar dışında düşmanı yoktu” dedi.
Tuayev, bu cinayetin, Kuzey Osetya’daki ilk din adamı cinayeti olmadığını da hatırlattı. İki yıl sonra Dudarov’un ölümünün ardından müftü yardımcılığı görevini alan Rasul Gamzatov öldürüldü. Öncesinde Mozdok Müslümanları başkanı Kamil Kazakov öldürüldü. Kafkasya’daki güvenlik güçlerine bağlı kişiler, Kuzey Osetya Müftüsü Hacimurat Gatsalov’u defalarca tehdit ettiler.
Uluslararası Kriz Grubu araştırmacısı Varvara Pahomenko, Türkiye’de Rusya vatandaşlarının gözaltına alınmasının sıklaştığını belirtiyor.
Pahomenko, “Türkiye’de gerçekleştirilen terör eylemlerinin ardından Kafkasya asıllı Rusya Federasyonu vatandaşlarından, İslam’ın radikal akımlarına mensup kişilerin gözaltına alındıklarını duydum. Bu gözaltılar, özellikle, 2015 Ocak ayında İstanbul’da Dağıstanlı bir genç kızın gerçekleştirdiği intihar eylemi sonrasında sıklaştı. Açıklamalara göre, gözaltına alınanların kanunsuz faaliyetlere karışıp karışmadığı kontrol edildi. Fakat, açıklamalara göre, bazen bu prosedür oldukça uzuyor. Kişi, bazen tüm bir aile, uzun süre haklarında suçlamada bulunulmadığı halde gözaltında kalıyor. Kimileri de birkaç gün sonra serbest bırakılabiliyor” dedi.
Pahomenko ayrıca, gözaltına alınanların bağımsız avukat ve yakınları ile irtibat kurmakta zorlandığı olaylar olduğunu da belirtti.
İnsan hakları savunucusu, “Suruç’taki eylem ve daha sonrasında Ankara ve İstanbul’daki eylemlerin ardından, yerel yönetim radikal Müslümanları, radikal gruplarla ve IŞİD ile bağlantılı oldukları şüphesiyle daha sık gözaltına almaya başladı. Ocak’ta, Rusya vatandaşları gözaltına alındı, onlar hakkında Rusya elçiliği net bir şey söyleyemedi. Örneğin, Antalya’da gözaltına alınan üç Kafkasya asıllı kişinin ikisi kısa süre sonra serbest bırakıldı” dedi.
Ayda Tsogoyeva, İstanbul’da kiraladığı dairesinde, dört yetim çocuğu ve 80 yaşındaki şeker hastası kayınvalidesi ile birlikte kalıyor. Çocuklarla, şimdilik, gözaltına alınan kadının yakınları ve arkadaşları ilgileniyor. Ancak Tsogoyeva’nın gözaltına alınması durumu bu aileyi tanıyan bir çok insanda şaşkınlığa neden oluyor.
Sivil toplum ve insan hakları örgütleri Türkiye yönetimini Tsogoyeva’nın durumu üzerinde durmaya ve onun gözaltına alınmasıyla ilgili üzüntü verici yanlışlığın çözülmesine çağırıyor.
Tsogoyeva’nın savunmasını İHH avukatları yürütüyor.
