Adigey’de devlet başkanı ve bakanların Adıge Khase ile görüşmesinden Çerkesçe’nin tehlike altında olmadığı sonucu çıktı.
Adigey Cumhuriyetinin başkenti Maykop’ta Devlet Başkanı Aslan Thakuşinov, Başbakan Murat Kumpilov, Kültür Bakanı Muhammed Kulov, Eğitim Bakanı Aminet Huajeva, bazı üst düzey bürokratlar ve eğitimciler Adıge Khase yöneticileri ile bir toplantı yaptı.
Toplantıda Çerkes kültürü, dili ve geleneğinin korunmasıyla ilgili konular görüşüldü, ağırlıklı olarak da Çerkesçe’nin durumu konuşuldu. Toplantıyı alaycı bir dille yorumlayan Natpress sitesi haberi, “bu konu da muhtemelen Rusça konuşulmuştur” ve “Federal Eğitim Bakanlığımıza sormadan ‘Adıgey dilini’ tehlike altında diye niteleyen UNESCO’ya gereken cevap verilmiştir” ifadeleriyle okuyucularına aktardı.
Devlet Başkanlığı resmi sitesinden yayınlanan açıklamaya göre, toplantıda Çerkesçe’nin durumu ele alındı, fakat devlet adamları ve dernek yöneticileri anadillerini Çerkesçede ya da Rusçada olması gerektiği gibi “Adıge dili” ifadesiyle değil, “Adıgey dili” olarak andı.
Çünkü Rusya Federasyonunda Çerkesçe’nin lehçeleri farklı dillermiş ve bu dilleri konuşanlar da farklı halklarmış gibi kabul ediliyor: Kabardey-Balkarda konuşulan dil Kabardeyce, Karaçay-Çerkes’te konuşulan dil Çerkesçe ve Adıgey’de konuşulan dil “Adıgeyce”.
Adıgey resmi bilgilerine göre, Çerkesçe tehlikeli altında değil. Eğitim Bakanı Aminet Huajeva toplantıda yaptığı iyimser konuşmasında, ülkede Çerkes dili ve kültürünün eğitimi için bütün şartların sağlandığı ifade edildi. Huajeva’nın verdiği bilgilere göre, 135 anaokulunda 51’inde çift dilli (Rusça ve Çerkesçe) eğitim veriliyor, ilk ve orta dereceli okulların 45’inde (ülkedeki okulların yaklaşık üçte biri) Çerkesçe dersi mevcut. Görüşmede Adıgey Devlet Üniversitesinin çalışmalarından da övgüyle söz edildi ve söz alanlar çizilen iyimser tabloya katkı sundu.
Fakat Çerkesçenin haftalık ders saati, eğitim kalitesi, resmi dil statüsünde olmasına rağmen hiçbir resmi işlemde kullanılamaması gibi sorunlar ve bunlara bağlı olarak UNESCO’nun yok olmakta olan diller atlasında yer aldığı gerçeği “dil, kültür ve geleneğin korunması” amacıyla yapılan toplantıda söz konusu edilmedi.
. ÖNEMLİ BİLİMSEL GERÇEKLER
April 29, 2015 Eagle
…..
“İkincisi, Kiril alfabesinin sadece Rusya Federasyonu halklarının
dilleri için değil, hatta Rus dili için bile uygun olmadığıdır ve
buna inanmak için yeteri kadar sebep vardır. Belki de Kiril,
Sovyetler Birliğinin birkaç yüzyıl olmasa da en azından bir
yüzyıllık geri kalmışlığının sebebidir. Şimdi aynı şey Rusya
Federasyonu için de geçerlidir. Kiril’in verdiği en temel
zararlardan biri; bu alfabe temelinde hızlı okuma tekniğinin
geliştirilememesidir.”
…..
Yukarıdaki paragrafta belirtilen bilimsel tespitler; Rusya’da
yayınlanan “Natsionalniy Aktsent” isimli web sitesindeki bir
yazıdan alınmış olup, objektif olan Rus Dilbilim İnsanları’nın
“Slav Yazısı” ile ilgili olarak tespit ettikleri “GÜNEŞ KADAR
NET OLAN BİLİMSEL GERÇEKLER”i ifade etmektedirler.
İNSANLAR BİLGİLENDİRİLMELİDİR
“Kültür ile bağnazlık ve şövenliğin tamamen farklı olaylar
olduklarını, insanların beyinlerine fazladan yüklenen yüklerin
ya da onların beyinlerini fazladan yormaların; uzun vadede
hem o insanlara ve hem de onların ülkelerine büyük zararlar
verdiğini,” ilgili bütün insanlara anlatmak gerekmektedir.
. ÇOCUKLARIMIZA EZİYET ETMEMELİYİZ!..
“LATİN HARFLERİYLE RUSÇA ÖĞRENMEK İSTİYORUM!”
“ЛAТИН ХЬЭРФЛEРИЙЛЭ РYСЧA OГЪРЭНМЭК ИСТИЙOРYМ!”
Yukarıdaki iki başlık cümlesinden;
1. Hangisi, yazı estetiği bakımından daha güzeldir?
2. Hangisi, insan gözünü ve zihnini yormuyor?
3. Hangisi, daha çabuk ve daha kolay anlaşılıyor?
4. Hangisinin yazılması daha kolay olur?
Yukarıdaki iki başlık cümlesini çocuklarımıza gösterip alttaki
sorulardan her birisini ayrı ayrı sorarak cevaplar istediğimizde,
bütün sorularda, % 90’dan daha fazla bir oranda ilk cümleyi
seçeceklerdir.
O HALDE, ÇOCUKLARIMIZA EZİYET ETMEMELİYİZ!..
. “SLAV YAZISI” ADIGECE’Yİ BOĞMAKTADIR
Adıgece’nin ünsüz sayısı çok olduğundan, Slav Yazısı’nın
Adıgece’ye verdiği zarar çok fazla olup, Adıgece’yi hiç nefes
aldırmadan boğmaktadır. Onu öldürmek üzeredir. Aşağıda
gösterilen bir internet sitesi yazı başlığı bu durumu çok açık
olarak ifade etmektedir.
Adıgece, Kabardeyde de ‘Can Çekişiyor’ – Çerkesya
cherkessia.net/news_detail.php?id=3316
10 Şubat 2010
Bu internet sitesi yazı başlığı; “Slav Yazısı Adıgece’ye uygun
gelmektedir” söyleminin hiç doğru olmadığını, onun kocaman
bir yalan olduğunu açıkça göstermektedir.
. DAYATMA YAZISI
Türkiye’de resmi alfabe Türk Alfabesi’dir. Onun dışında kalan
yazı sistemleri, kullanılmasına devlet tarafından izin verilmişse,
Yerel Yazılar’dır. Devlet izin vermemişse, resmi yazı olmayan
öneri niteliğinde olan yazılardır. Bundan dolayı “Slav Yazısı,”
Türkiye’de “resmi alfabe” değildir. Kuzey Kafkasya’da ise bu
yazı “normal yerel yazı” değil, bir “Dayatma Yazısı”dır.
. Yılmaz Özcan
. 26.09.2015
. K.Maraş-Türkiye