Kafkasya’nın çeşitli bölgelerinde Türkiye, Suriye, Ürdün, İsrail ve Avrupa’dan vatanlarına dönen Çerkesler yaşıyor. Bu sayı Adigey’de 2000, Kabardey-Balkar JEGU derneği başkanı Asker Bora’nın ifadesine göre 1.800, Karaçay-Çerkes ADIGE-KHASE lideri Ali Aslanov’a göre ise 37 geri dönen vatandaşın olduğunu söylediler.
Ancak, vatanına geri dönüş yapan Adıgelerin sınırdışı edildiği olaylar gözden kaçınılmaz derecede. Türkiye’den yerleşmeye giden Çerkes Şamisa Hotko (Tarık Topçu)’nun Göç İdaresi tarafından iptal edilen oturma izni şuanda Kabardey-Balkar Cumhuriyeti Mahkemesince değerlendirme sürecinde. Nedeni ise, Rusya Federal Güvenlik Servisinin (FSB)’nin sınır dışı edilebilir raporu olmasıdır.
Hakime göre mahkeme süreci, dava dosyasında devlet sırrı oluşturan bilgilerden dolayı kapalı yapılıyor.
Bir başka Kafkasyalı Muammer Koblev, 20 yıl önce Türkiye’den anavatanına dönerek oraya yerleşti. Aralık 2018’de Krasnodar Bölge Mahkemesi, Merkez Bölge Mahkemesinin kararı olan Koblev’in Rus vatandaşlığının iptalini doğruladı. Sebebi ise, 1996-1997 yılları arasında Koblev’in tescil ettiği ikamet yerinde yaşamadığıdır.
Aktivistlerin emin olarak söylediği, Muammer’in Eylül 2017’de açlık grevi ilan eden Şapsığ büyüğü Tehmada Ruslan Gvaşev’i desteklediği için vatandaşlıktan mahrum edildiğidir. Mayıs 2017’de Rus-Kafkas savaşında hayatlarını kaybeden Çerkeslerin anısına düzenlenen etkinlikte Muammer para cezasına çarptırılmıştı.
PERIT kamu kuruluşu yönetim üyesi Beslan Hagajey “Kafkasya, Çerkeslerin tarihi anavatanı, onlarda buradaki vatandaşların statüsünde olmaları gerek, burdakiler gibi eşit haklara sahip olmalılar. Çerkeslerin tek istediği yasal olarak evlerinde yaşamak” diye vurguluyor.
Kabardey Kongre adlı sivil toplum kuruluşu başkanı Aslan Beşto’ya göre, “Çerkesler pek çok ülkede iyi bir üne sahipler. Avrupa, Amerika ve Orta Doğu’daki Çerkesler şuanki vatanlarının yararı için çalışıyorlar. Onlar sadece etnik öz bilinç düzeyinde çerkes olarak kalıyor. Maalesef Çerkesler gibi yasal statüleri yok” ifadelerde bulundu.
Mesela “Avrupalılar için Suriye’den giden Çerkes Arap olarak, Türkiye’den gidende Türk olarak algılıyorlar. Geri kalanlar ile aynı birincil kimliğe maruz kalıyorlar ve böyle bir durumun kabul edilemez olduğunu” belirtti.
Kaynak: Kavkaz Realii
