Son yedi yıldır İnguşetya’da ilk kez İnguş Halk Kongresi yapıldı. Bu süre içinde İnguşetya’da hiç kimse meşru kongre yapmadı. Öncelikli olarak eski İnguşetya devlet başkanı Murat Zyazikov ve onun etrafı av sürüyordu. Kongreye geniş kampanyalar öncülük etti. Ama sadece İnguş medyasına izin verildi. Bu da anlaşılabilir çünkü kongrede öyle konular ele alındı ki, üzerinde yapılan tartışmalar Kremlin ve İnguşetya Cumhuriyeti komşularının hoşuna gidemeyebilirdi.
Yevkurov, İnguşetya’da yönetimin otoritesinin yükseltilmesinde ısrar eden Medvedev’in desteğini aldı. Kongre, organizatörlerin düşüncesine göre, halk ve yönetimin birleşme başlangıcı olmalıydı. Ama, Viktor Stepanoviç Çernomırdin’in dediği gibi "En iyisini istediler, ama her zamanki gibi oldu".
Ayrışmalar kongre başlamadan başladı. Muhalefet liderlerinde biri olan Magomed Hazbiyev kongreye katılmayı reddetti. Çünkü kongreye, Zyazikov döneminde yapılan illegal kongrelere katılmaktan korkmayan, umutsuz isimlerden birçoğu davet edilmemişti. Kongre delegelerinin seçiminde listelerde halkın seçtiği değil belediye başkanlarınca gösterilen isimler yer aldı.
Yani kongrenin kazanımı olmadı, Hazbiyev iç karartıcı gerçeğe ilk dönen oldu. Diğer muhalefet liderleri daha az prensipliydi. Kongre delegeleri rahat koltuklarını, muhalefetin rahat olmayan rolüne tercih ettiler.
Kongreye, gelişi yeni yönetim için çok ciddi destek olacak olan Ruslan Auşev gelmedi. Gelişi kongreyi mahkemeye çevirecek olan Murat Zyazikov da gelmedi, halbuki her ikisi de resmi davetliydi.
Cumhuriyetteki bir çok kişi, kongrenin Yevkurov’a öncelikli olarak, parlamento üzerinden yerel idare kanununu ‘geçirmesi’ için gerekliydi düşüncesinde. Parlamento milletvekilleri, tartışmalı Prigorodnıi bölgesini İnguşetya yapısına dahil etmeden bu kanunu çıkarmaktan ve milli hain rolünde olmaktan korkuyorlar. Kongrenin milletvekillerine, bu sorumluluğu paylaştırarak, yönetime ‘gerekli’ oylama konusunda çözüm sağlaması konusunda yardımcı olması gerekiyordu.
En önemli meselelerin müzakere edileceği önemli bir olay olarak ilan edilen kongrenin, kendisi öyle olmadı. Arkasına bakmadan yönetime yönelik kendi düşüncesini söyleyen delegeler Yevkurov tarafından eleştiriye maruz kaldı. Katılımcıların çoğunluğu düşüncesini ölçülü olarak söyledi veya İnguş halkının büyük geleceği ve şerefli tarihi hakkındaki genel ifadelerle sınırladı.
Farklı da olamazdı, delegelerin büyük çoğunluğu bürokratlardan, ülke yaşantısından uzak diaspora temsilcileri ve toplum temsilcilerinden oluşuyordu. Zyazikov’dan miras kalan bürokratlar kongre öncesinde gereken süzmeyi yaptılar.
Yevkurov ve onun yönetimi, daha rahat ve kolay olacak olan bu tür filtre edilmiş delegelerle kongre yapmaya tepki göstermedi. Kongrede ele alınan meselelerse İnguşlar için en ağrılı ve güncel konulardı.
Ama hiçbir yapıcı eleştiri veya rasyonel teklif olmadı. İstisnalar dışında konuşanlar hiçbir şey ifade etmeyen genel şeyler söylediler, gerçek ‘halkçı’ yönetim için övgülerini dile getirdiler.
Organizatörlerinin açıklamalarına göre, amacı İnguş halkını birleştirmek olan kongre, sonucu itibariyle Yevkurov için başarısızlık oldu. Medvedev’in ziyareti ve onun İnguşetya’ya 29 milyar yatırım sözü İnguşları uzlaşmaya meylettiremedi. Prigorodnıi meselesi açıkta kaldı.
Kongrenin ardından muhaliflerin sitesi Malgobek şehir delegelerinin, Yevkurov’un politikası ve kongreyle ilgili olumsuz bakışlarını ifade ettikleri açık mektubunu yayınladı.
İnguşetya’da yönetimin otoritesinin yükseltilmesi yönündeki Medvedev’in görevlendirmesi patırtıyla dağıldı. Yevkurov her halükarda yerel idare kanununda baskı yapacak, kararlılık ve cesaretle ilgilenmesi gerekmeyecek, ama bu konuda kendinden öncekilerde olduğu gibi halkın desteğini almayı başaramayacak.
Zyazikov idaresinde sivil savaşın eşiğine getirilen cumhuriyet geçen sene sonunda Yevkurov’a verildi. Uzun süre beklenen yönetim değişikliği Yevkurov’a, İnguşlar tarafından küçük bir güven kredisi verdi. Ama devam eden cinayetler ve Kuzey Osetya ile çözümlenemeyen bölge meselesi, İnguşetya halkının yeni liderlerine güveni yok ediyor.
Yukarıda sayılan durumlar Yevkurov’u halktan daha fazla uzaklaştırıyor. Devlet Başkanı Medvedev tarafından vaat edilen 29 milyar 6 yıla yayılacak. Bugünkü enflasyon hızında bu rakam bakanlıklar cebinde eriyecek.
Ama İnguşetya’nın milyarlar kadar kanuna ve adalete ihtiyacı var. Yevkurov’un gelişi ile beklenilen değişiklikler, onlarca bürokratın değişmesi ile kaldı.
Ve ne kongre, ne de halkın büyük bölümünün dahil edilmesiyle yapılacak hiçbir faaliyet, Yevkurov’un beklediği sonucu getirmeyecek. Ne onun ne de Moskova’nın kabul etmeyeceği sistem değişiklikleri gerekli. ÖZ/FT
11 Şubat’ta Caucasus Times’da yayımlanan bu yazıyı Ajans Kafkas için Özlem Güngör Türkçeye çevirdi.
Timur Malsagov
