24 Eylül’de Birleşik Rusya partisinin kongresinde Putin’in 2012’de devlet başkanlığına döneceği haberinin yanı sıra, partinin önümüzdeki parlamento seçimleri listesi açıklandı. Listedeki 601 kişiden Duma Parlamentosu adayı olan 44 kişi Kuzey Kafkasyalı. Duma seçimleri 4 Aralık 2011’de yapılacak. 2010 nüfus sayımının ilk sonuçlarına göre, 7 etnik Kuzey Kafkasya cumhuriyeti Rusya’nın toplam nüfusunun % 5’ini oluşturuyor. Bununla birlikte Birleşik Rusya partisinin seçim listelerinin % 7’sinden fazlası bu cumhuriyetlerden.
Birleşik Rusya partisinin seçim listelerindeki temsil oranı, Moskova’daki politik rejimle arkadaşlığın iyi bir ölçütü. Yani Birleşik Rusya partisinin listesindeki daha yüksek bir Kuzey Kafkasyalı oranı muhtemelen Moskova’nın Kuzey Kafkasyalı elitleri asimile etme yolunda zayıf bir grişim. Birleşik Rusya partisi mevcut Duma Parlamentosu’nda anayasal bir çoğunluğa sahip ve bu partinin neredeyse istediği herhangi bir kanunu muhalefet olmadan değiştirebilmesini mümkün kılıyor. Bir çok gözlemci Rus parlametosunu yürütme organına tabi bir kurum olarak görüyor ama yine de parlamento üyeliği üyelerin güvenliklerinin yanısıra prestij ve maddi yararlar sağlıyor.
44 Kuzey Kafkasyalı aday arasında sadece 3 etnik Rus’un (Adigey, Karaçay-Çerkes ve Kabardey-Balkar’dan) olması dikkate değüer bir nokta. Kuzey Batı Kafkasya’nın batısında bulunan bu cumhuriyetlerde oldukça fazla Rus nüfusu var. Adigey’de etnik Ruslar çoğunluktalar. Bununla birlikte etnik Ruslar özellikle Kuzey Osetya ve Dağıstan olmak üzere tüm bölge cumhuriyetlerinde yaşıyorlar ancak lider partinin listelerine giremediler. Bu durum, federal yetkililer ‘doğru’ seçim sonuçları oluşturmak için yerel yetkililere bağımlı olduklarından, Moskova’nın Kuzey Kafkasya’nın yerli bürokrasisine söz geçirebilme yeteneğinin sınırlarını gösteriyor. Rusça konuşulan Stavropol Kray’da tersi söz konusu: bölgenin Rus olmayan nüfusu çok olsa da, Birleşik Rusya partisinin listelerinde bölgeyi sadee etnik Ruslar temsil ediyor.
Birleşik Rusya partisinin Kuzey Kafkasya listelerinin başında cumhuriyet liderleri yer alıyor ki bu durum Rusya Federasyonu’nun diğer bölgelerinde aynı. Bu liderlerin seçilmek için değil, parti için destek toplamaları gerektiği anlamına geliyor. Kuzey Kafkasya listelerindekinin aksine Stavropol Kray listesinde Putin’in maiyetindeki en güçlü kişilerden biri olan İgor Seçin ilk sırada bulunuyor. Bu, Birleşik Rusya partisinin bu bölgedeki aday pozisyonlarının hassas olduğu ya da bölgenin mevcut yöneticisinin ciddi şekilde gözden düştüğü anlamlarna gelebilir.
2007’deki Parlamento seçimlerine özellikle de Kuzey Kafkasya’dakilere hile karışmıştı. Çeçenya ve diğer bölgelerdeki seçmen katılımı % 100’e yakındı ve doğruluğu pek olası olmayan bu seçmenlerin ezici çoğunluğu Birleşik Rusya partisini destekledi. Bununla birlikte bazı gözlemciler bu yıl durumun çok farklı olabileceğini savunuyorlar. Putin 24 Eylül’de 2012 devlet başkanlığı seçimlerinde aday olmanın yanısıra, partideki liderlik konumunu şu anki devlet başkanı Medvedev’e bıraktı. Gözlemciler iktidar partisinin düşmekte olan oranlarının Putin’i kendisini partiden uzaklaştırmaya yönelttiğini iddia ediyorlar. Medvedev’in Aralık 2011 seçimlerinde partiyi yönetecek olması Putin için uygun. Mesele Birleşik Rusya partisinin böyle bir lider ile seçimlerde ne kadar başarılı olacağı. Bağımsız Rus kamuoyu yoklama kuruluşu Levada, Ağustos 2011’de yaptığı ankette Rusların sadece % 40’ının yaklaşmakta olan parlamento seçimleriyle ilgili olduklarını ortaya çıkardı.
Birleşik Rusya partsinin parlamento seçimleri Çeçenya listesinin başını çeken Kadirov’un yanı sıra şu anda parlamento üyesi olan Adam Delimhanov da listede. Dalimhanov Çeçenya’da ve Çeçenya dışında Kadirov’un düşmanlarını öldürmekle suçlanıyor. Dağıstan’dan 14 kişi partinin seçim listesinde yer alıyor. Dağıstan lideri Magomedsalam Magomedov Dağıstan listesinin başını çeken isim. Listedeki diğer kişiler ise, eski Dağıstan devlet başkanlığı adayları ve yerel görevliler.
Bu arada, Kuzey Kafkasya’daki gerçek dışı yüksek seçmen katılımı ve Birleşik Rusya lehindeki aşırı derecede olumlu seçim sonuçları ile etnik Rus bölgelerindeki tutarlı seçim sonuçları arasındaki zıtlık Rus milliyetçilerinin Kuzey Kafkasyalılara olan kızgınlıklarını arttırabililir. 2007 Duma seçim sonuçlarında Kuzey Kafkasya ve diğer etnik Rus bölgeleri arasındaki fark gözle görülür derecedeydi ve 2011 seçimlerindeki farkın daha da çarpıcı olma ihtimali var. Bu bağlamda Rus demoratlar, Kuzey Kafkasya’nın ve Moskova’nın bölgeyi kullanış şeklinin Rusya’nın demokratik gelişimini engellediği görüşünde Rus milleyetçiler ile fikir birliğine varabilir. Aleksey Navalni gibi halk arasında popüler olan bazı demokrat figürlerin söylemlerindeki değişiklik farkedilebilir.
”Kafkasya’yı beslemeye son verin” kampanyasının ardındaki Rus milliyetçiler 28 Eylül’de Moskova’da bir basın açıklaması yapmayı planlıyorlar. Milliyetçiler Etnik Suç Kurbanlarını Anma Günü kapsamında 1 Ekim’de Rus şehirlerinde protestolar düzenlemeye yemin ettiler. Protestocular BDT ülkelerine vize uygulaması getirilmesinin talep etmeyi planlıyorlar. Her ne kadar Kuzey Kafkasya politik olarak Rusya Federasyonu’nun bir parçası olsa da protestolar kaçınılmaz olarak bu bölgeyi de hedef alacak.
Birleşik Rusya partisinin değişen oranları, artan Rus milliyetçiliği ve Kuzey Kafkasya’daki tarihi geçmiş, yönetim modeli anlaşmazlıkları ve protestoları arttırabilir.
28 Eylül’de Jamestown Foundation’da yayımlanan bu yazı Cavit Yılmaz tarafından Ajans Kafkas için Türkçeye çevrildi.
Valery Dzutsev
