“Dolandırıcı ile masaya oturmak iyi bir ders değildir”. Bu, eski bir kural. Başkasının tecrübesi kimseye bir şey öğretmiyor, onu da biliyorum. Putin’in, Rusya Federasyonu devlet başkanlığı bünyesindeki sivil toplum ve insan hakları konseyi üyeleri ile görüşmesinden söz ediyorum.
Hemen söyleyeyim, Konseyde birçok arkadaşım ve meslektaşım var ve onların bu kurumda yer almasının hata olduğunu düşünüyorum. Yönetime manipülasyonlar sonucunda gelen ve seçimlerin yasallığı ile ilgili büyük soru işareti bulunan devlet başkanı bünyesindeki istişare organının nasıl üyesi olunabilir? Sergey Magnitski’nin ölümü, ‘Bolotni davası’ ile ilgili tutuklamalar ve yönetimin bu davayı gerçekten araştırmayı reddetmesinin ardından Putin ile nasıl masaya oturulabilir? Tüm bunları onaylayan bir kişiye ne tavsiye edilebilir?
Ben de Putin’in ilk döneminde İnsan Hakları Konseyi üyesi idim. O zaman Çeçenya’daki savaş halen devam ediyordu, Konseye de Kuzey Kafkasya’daki durumun iyileşmesi için katkısı olabilir düşüncesiyle girmiştim. Tek yapabildiğim şey, Svetlana Gannuşkina ile birlikte Putin’in eline Kuzey Kafkasya’daki korkunç suçlarla ilgili materyallerin yer aldığı bir paket vermek oldu. Böylece Putin artık, orada neler olduğunu bilmediğini söyleyemeyecekti.
Onun, Ekim 2006’da Anna Politkovskaya’nın ölümünün ardından sarf ettiği, “şimdi bize yazılarından daha fazla zarar verecek” şeklindeki çirkin sözlerinin ardından konseyden çıkmıştım.
Gelin, şu anki Konseyin nasıl olduğuna bir bakalım. Konseyin oluşumundan sorumlu olan devlet başkanlığı idaresinden insanlar, kendilerince akıllılık ederek, gerçek insan hakları savunucuları ile aslında insan hakları fikirlerinin tam karşısında olan sahtelerini bir araya topladılar. Orada, sivil toplum örgütü kanunu da dahil olmak üzere son zamanlardaki tüm despot kanunları oylayan Birleşik Rusya partisinden Devlet Duma milletvekili Aleksey Puşkov da var.
Konsey bu yapısı ile tek bir farklı karar alamaz. 12 Kasım’daki ilk toplantı bu anlamda bir gösterge oldu. Konseyin 62 üyesinden biri bile, toplumsal düzeni bozma davasından ötürü 6 Mart’a kadar tutuklu kalacak olanlarla ilgili soru sormadı. Pussy Riot üyeleri için adli sürenin yasallığı hakkında hiç kimse soru yöneltmedi. Bu, onun idaresince hazırlanan sahte bir gösteriydi ve başarılı da oldu. Toplantının ardından Putin’in ‘yeni basınından’ şunlar söylendi: “Putin yumuşadı”, “Putin sivil toplum ile ortak harekete hazır”. Peki, o ne söyledi ki? Sadece şunu: “Evet, evet buna bakacağız. Evet, evet bunu da düşünebiliriz”. Ve gerçekten dalga geçercesine şöyle dedi: “Oy birliği ile bir pozisyon belirleyin ve önerilerinizi bana sunun”. Putin çok iyi biliyor ki, bu Konsey oy birliği ile hiçbir şey belirleyemez. Orada bu kadar farklı insan tesadüfen toplanmadı.
Korkarım ki, Konseyin kaderi üzüntü verici olacak. Öncelikli olarak manipüle edilecek, insanlar farklı komisyonlara ayrılacak, toplantılar yapacak ve bazı öneriler sunacak. Yönetim her zamanki gibi başını sallayacak, daha önce yaptığı gibi Mikhail Hodorkovski ve Platon Lebedev’in veya Segey Magnitski’nin hapiste ölümüyle ilgili inceleme raporlarını inceleyeceğine, analizini yapacağına söz verecek. Daha sonra kolayca insan hakları savunucularının düşüncelerini çöp sepetine taşıyacak. Bir çift boş laftan başka bir faaliyeti olmayan Sivil Mecliste olduğu gibi, yönetime oyunda yardım edecek bazı komisyonlar da tabii ki oluşturulacak.
Hiç şüphem yok ki, meslektaşlarımın hayal kırıklığına uğrayıp bu girişimin beyhudeliğini anlamaları için çok zamana ihtiyaçları olmayacak, Konseyin, sistemin otoriter karakterini örten bir dekorasyon aracı, bir paravan olarak kullandığını anlayacaklar.
19 Kasım’da Novoe Vremya’da yayımlanan bu yazı Özlem Güngör tarafından Ajans Kafkas için Türkçeye çevrildi.
Oleg Orlov
