Nalçik – Resmi istatistikler bile itiraf ediyor; Kabardey-Balkar’dan Rus ve başlıca nüfus Kabardey ve Balkarların göçü devam ediyor.
Rusya Federal Göç Hizmeti Kabardey-Balkar İdaresi Başkan Yardımcısı Aslan Bahov’un verdiği bilgilere göre, göç Kabardey-Balkar’daki etnik demografiye etkide bulunmaya devam ediyor. Rus ve başlıca nüfusun gidişi devam ederken ülkeye gelen Türk, Azeri, Ermeni, Çeçen ve İnguşların sayısı artıyor. Göç bakiyesi diye adlandırılan durum kötü olarak kalmaya devam ediyor. Örneğin 2007’de Kabardey-Balkar’dan 4 bin 900 kişi gitti, 2 bin 600 kişi geldi. Kafkasya’daki komşu bölgelerden ve Orta Asya’dan gelenlerin Kabardey-Balkar’ın yerli halkına nazaran daha çok çocukları var. Bu ise 10-15 yıl sonra Kabardey-Balkar’da demografik durumun ciddi şekilde değişeceği anlamına geliyor. Belirtmek gerekir ki resmi bilgiler, yarı legal şekilde ülke dışına çıkıp yerleşmiş ancak halen Kabardey-Balkar’da kayıtlı bulunanları kapsamıyor.
Kesinlikle aşikardır ki, Kabardey-Balkar’ın köklü vatandaşlarının gitmesinin temel nedeni, kendi vatanında kendini ispatlama imkanı bulamaması. Ve kendi aklı ile çalışmayı ve kazanmayı bilen entellektüel tabaka gidiyor. Bugün Kabardey-Balkar’da ülke dışına gitmek ve büyük ihtimalle de dönmek istemeyecek tek aile kalmadı.
Elbette, tersi bir süreç olduğunu söyleyen tek tük örnekler de var ama onlar sadece genel süreci doğruluyor. Şöyle ki, en önemli geri dönüşçü olarak Kabardey-Balkar Devlet Başkanı Arsen Kanokov adlandırılabilir. Üniversite öğrenciliği yıllarında Moskova’ya gitmişti, ticaret ve politikada başarılar elde etmiş olarak vatanına döndü. Ama birincisi tüm geri dönmek isteyenlere üst düzey görevler yetmez. İkincisi, kendi kaderiyle gençlere isteyerek veya istemeyerek yine de şunu söylüyor: Ulaştığı başarıları sadece ülke dışında elde etmek mümkün.
Devlet başkanı genç insanların gitmesinde korkulacak bir şey görmediğini söylüyor: Bırakın kendilerini denesinler, bırakın diğer tüm bölgelerdekiler gibi onlar da ülkelerine şan getirsinler. Eğer Kabardey-Balkar’da tüm ekonomi alanlarında başarılı uzmanlara ciddi şekilde bir açlık hissediliyor olmasaydı bunu kabul etmek mümkün olabilirdi.
Bununla birlikte burada genç uzmanların edindiği bilgiye önem veren az. Burada genç uzmanların bilgisinin anlamı küçük. Akrabalık ilişkileri, kayırma, son olarak da, iyi maaşlı bir görev için ödenmesi gereken rüşvet daha önemli.
Eğer kendin bağımsız olarak bir iş bulabildinse, bu tür işler için ödenen aylık 4-5 bin rubledir. Bu parayla bırakın aileyi kendini bile doyuramazsın. Ülke yönetimi sene sonunda Kabardey-Balkar’da ortalama maaşın 8 bin rubleye ulaşacağını vaat ediyor. Aslında perspektif çok değil.
Gazeta Yuga son sayılarından birinde gençlerin ülke dışına zorunlu göç etmeleriyle ilgili olarak üç çocuğu vatanı terk etmiş bir babanın tanıklığını yayımladı:
"Ailem, Kafkasya’da böylesi çok. Çocuklar ülke dışında yaşıyor ve çalışıyor. Onları vatanlarını terk etmeye ne zorladı? Büyük oğlum Moskova’da askerlik yaparken orada asla kalmak istemedi. Dönüşünde inşaat işçisi olarak işe başladı. 6-7 ay tek kuruş maaş alamadı. Sağlıklı genç eve tek kuruş getiremediği için çok üzülüyordu. Çeşitli kuruluşlarla azap çekti, her yerde aynı. Saratov’a gitti. Kızım sanat enstitüsünü birincilikle bitirdi. Okulda çalışmaya başladı. Tüm metot gereçlerin evden okula taşıdı. Az olan maaşını aylarca vermediler. Üç sene önce kocasıyla birlikte St.Petersburg’a gitti. Çocuk müzik korosunu yönetiyor, St. Petersburg valisinden ödül aldı. İlk altı ay ayda iki kez para veriyor olmalarına alışamadı. Bir sene önce uyuşturucu bağımlılarının saldırısına maruz kaldı, hayatta kaldı. Ondan eve dönmesini rica ettik, ama dinlemedi. Genç insanlar için küçülmek ve fakir yaşam, soyulmak veya dövülmek korkusundan daha haysiyet kırıcı. Küçük oğlum okuldan sonra kıyı boyuna gitti, oldukça prestijli bir yerde çalışıyor. Vatanında ehliyet alması gerektiğinde, imtihana alınmadı. Küçük çocuğumu da vatanı böyle boş verdi. Giderken burada yaşamak istemediğini söyledi."
Bu mektup yerli bir vatandaş tarafından yazıldı. Uzun süredir bu ülkede yaşayan Rusların yerli olmadığını söylemek zor, ama onlar için iş bulmak daha da zor.
Son aylarda Rusya’nın büyük şehirlerinde meydana gelen cinayet olayları özellikle ülke dışında çalışan Kabardey-Balkarlıları çok da korkutmuyor. Onlar bu haberlerde gerçekten çok siyaset saklı olduğunu düşünüyorlar. Vatanında iken de öldürülebilir.
15 sene önce Kabardey-Balkar’da bir asırdan fazla yaşamış olan Yahudiler İsrail ve ABD’ye topluca gitmeye başladı. Onların büyük çoğunluğu çeşitli atölyelerin sahipleriydi. 90’lı yıllarda yerli eşkıyalar onların işlerine el koymaya başladı, Yahudileri evleri ve üretim yerlerini yok pahasına satıp ‘tarihi’ vatanlarına gitmeye mecbur bıraktı. Yine aynı dönemde Kabardey-Balkar’ı Yekaterina zamanında beri Prohladna ve Mayski bölgelerinde yaşayan, savaşta Kazakistan’a sürülen, daha sonra dönen ve perestroyka sırasında Rusya için ‘gereksiz’ konuma düşen Almanlar da toplu olarak terk etmeye başladı. Kabardey-Balkar’a gelen yabancı iş gücünden söz edilecek olursa, bu çok değil. Buraya en vasıfsız işe razı olanlar geliyor. Bunlar çoğunlukla pazarlarda bir şeyler pişiren ve haşlayan Tacikler ile Özbekler. ÖZ/FT
Caucasus Times’ta “Kabardey-Balkar: Göç bakiyesi kötü durumda” başlığıyla yayımlanan bu yazıyı Ajans Kafkas’tan Özlem Güngör çevirdi.
