Kabardey-Balkar Cumhuriyeti’nde Elbruz Bölge Başkanı Hizir Makitov, Prielbrus’da meydana gelen patlamaların arkasında İslamcı militanlar değil ekonomik nedenler olabileceğini söyledi.
Makitov, Kavkazki Uzel’e Kabardey-Balkar’da ekonomik durum ve Prielbrus’daki eylemlerin olası nedenlerini anlattı. İlk soru Makitov’un müdür yardımcısı olarak çalışmaya başladığı Tırnauz volfram-molibden tesisiyle ilgiliydi. İşte Makitov’un yanıtları:
Tesisin yeniden çalışmaya başlaması için ne kadar yatırım gerekiyor?
İki sene önceki rakamlara göre, tesisin tam tadilatı ve hizmete başlayabilmesi için 55-60 milyon dolar gerekiyor.
2005 başlarında fabrikaya yatırımcı geldiği haberi duyulmuştu. Bu sizin bölge başkanlığından uzaklaştırılma girişimleri ile aynı döneme geldi. Bu iki olayın birbirine bağlantısı var mı?
Hayır. Beni başka bir sebepten ötürü görevden almak istemişlerdi. Kabardey-Balkar Parlamentosu’nca kabul edilmiş olan, köylerin yüzde 80’lik arazilerinin ‘köyler arası’ bölgeler durumuna gelişine neden olan ‘Kabardey-Balkar’da belediye sınırları ve statüsü’ kanun tasarısını imzalamayı reddetmiştim. Köyler arası bölgeye dahil edilen yerler turizm yerleri, meralar, çayırlardan oluşuyordu. Hatta bu kanundan ötürü üç yerleşim bölgesinin mezarları bile köyler arası bölge durumuna düşmüştü. Köylerin sadece ikamet sınırları kalmıştı. Ben bu kanunu kabul etmemiştim.
Şu anda görevinizde seçilmiş biri olarak bulunuyorsunuz. Yerel idari organların başkanlarının doğrudan seçimine nasıl bakıyorsunuz?
Yerel idari organlarının başkanlarının doğrudan seçilmesini destekliyorum. Öncelikli olarak bu sana seni seçen halka karşı sorumluluk verir, ikincisi merkezi yönetime karşı bel ibir bağımsızlığın olur.
Duma’ya Adil Rusya Partisi’nden adaysınız. Bu parti Birleşik Rusya ile yarışıyor. Birleşik Rusya’nın liste başında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in olması yerel düzeye nasıl etki edecek?
Bu seçimlerde durumu zorlaştıracak. Putin’in çok şey yaptığını itiraf etmek lazım. Rusya’nın gelişimi aşikar. Şimdi her şey seçim öncesi kampanyaya bağlı olacak. Açıkça söyleyeyim ki, Adil Rusya’dan aday olmazdım. Hiçbir zaman hiçbir partide olmadım. Bunu Kabardey-Balkar’daki Birleşik Rusya çalışanlarına karşı olmak için yaptım. Çünkü saflarında yönetimde olmayı hak etmeyen kişiler var. Bunun dışında inanıyorum ki, her toplum karşıtlıklar arasındaki birlik ve savaş ile gelişiyor. Eğer toplumda tek ses, tek düşünüş ve tek yöneten parti olursa, iyi olmaz. Bunu bizler bir kere yaşadık.
Son zamanlarda Elbrus bölgesinde birtakım terör eylemleri meydana geldi; patlamalar, polislerin öldürülmeleri vs. Sizce tüm bunların ardından kimler var?
Güvenlik organı çalışanı değilim, bunun için sadece tahminde bulunabilirim. Tahminlerimden biri, bunlarla şu anki yönetime engel olmak isteyen ve durumu bozmak isteyenler ilgileniyor.
Onlar yazın Rostov’da yapılan Devlet Konseyi toplantısından sonra bazı ajansların verdiği ve Prielbrus’a yatırımcı gelmiyor, çünkü orada yüksek sokak suçları var ifadesinin yer aldığı Arsen Kanokov’un röportajından istifade etmiş olabilirler. Emin olarak söyleyeyim ki, bu ifadenin kullanıldığı zaman Elbrus bölgesinde kayda geçmiş çok önemli suçlar yoktu. Ama bu ifadenin ardından patlamalar birbirini takip etti. Prielbrus’da örneğin turistler soyuldu. Bu alışılmış bir suç ve sosyal tehlike karakteri bulunmuyor.
Sizce devlet başkanın röportajını kimler kullanmış olabilir?
Bilindiği gibi, başkan birçoklarının üzerine gitti, görevden aldı. İkinci tahminim; Ülkenin gelişimi için en perspektif sahibi bölgenin Elbrus bölgesi olduğu kimse için sır değil. Gayrimenkul ve toprak fiyatları son zamanlarda çok arttı. Örneğin Tırnauz’da bir odalı daireler beş yıl önce 30 bin ruble idi, ama şimdi 300’e alamazsın. Her büyük suç bölgede fiyatları düşürüyor. Bu tahminime göre, patlamaların ardından kriminal ticaret var. Bölgede durumu bozanların burada menfaatleri olduğunu söylerdim.
Peki bölgede dini durum hakkında ne söylersiniz? Bölge başkanı olarak bilginiz vardır. Bu patlamalara dini fanatikler katılmış olabilir mi?
Hiçbir şeyi ihtimal dışı görmek mümkün değil. Ama dini fanatikler neden gaz borusunu havaya uçursun, Tırnauz volfram-molibden işletmesinin kontrol noktasında henüz bir hafta çalışmış olan genci neden öldürsün. Üstelik işletmede inananlar çalışıyordu ve molibden ayırıyorlardı. Cinayetten sonraysa inceleme yapılacağı için alan iki ay kapatıldı ve işsiz kaldılar. Neden üstünde oturdukları dalı kesinler.
Bölgede dini örgütün olduğuna ihtimal vermiyor musunuz?
Onun olmadığını söyleyemem. Ama onların hepsinin direnişçi olduğuna inanmıyorum. Eğer onlar gizleniyorlarsa, takip edildikleri içindir. Dine saygı duyulması gerektiğini düşünüyorum. Tüm hayatı boyunca insan din ve ideoloji yardımıyla arınır. Dine inanan gençlerle çalışmak lazım. Onları köşeye sıkıştırmamak gerekir.
Sayıları artıyor mu?
Benim görüşüme göre, vahhabizm taraftarları değil geleneksel İslam taraftarları artıyor.
ÖZ/FT
