Caharkale/Ajans Kafkas – Rus yanlısı Çeçen başkan Ramzan Kadirov’un 1944 Çeçen sürgünü anıtının başkent Caharkale’nin dışına taşınması Çeçenleri öfkelendirirken sivil toplum örgütleri muazzam olacağı söylenen anıtın yeni yerinin çöp alanı olduğunu kaydetti.
Çeçenya’nın özgürlük lideri Cohar Dudayev’in halkın katılımıyla 1992’de yaptırdığı anıtı kentin merkezinden taşınması ‘sürgünün unutturulması çabası’ olarak yorumlanırken sivil toplum örgütleri de anıtın taşınması kararından vazgeçirmek için Kadirov’a mektup yazmaya hazırlanıyor. Rus insan hakları örgütü Memorial’ın Caharkale temsilcisi Şahman Akbulatov "Devlet yönetimini sürgün kurbanları anıtının başka bir yere taşınması fikrinden vazgeçmeye çağıracağız. Göndereceğimiz mesajın altına imza da toplayacağız" dedi. Anıtın taşınmasına gerekçe olarak öne sürülen şehrin planına uymadığı iddiasını ‘uydurma’ diyerek reddeden Akbulatov "Yönetimden anıtın şu anda bulunduğu Pervomayski caddesinin isminin ‘1944 sürgünü kurbanları’ olarak değiştirilmesini, burada sürgün müzesi inşa edilmesini, anıta yakın iki üç mahallede eğlence mekanlarına ruhsat verilmemesini isteyeceğiz. Böylesi daha doğru olacak" diye konuştu.
Yerel sivil toplum örgütlerinin de bu çabaya destek olduğu belirtilirken örgütlerden birinin temsilcisi "Belediye başkanının anıtı taşımayı düşündüğü viraneliğe gittim. Orası büyük şehir çöplüğünün yüz metre kadar uzağında. Bu yerde asılı tabelada bile ‘Hankala Çöplük Şubesi’ yazısı var. Dedelerimizin anıt taşlarını çöplüğe götürmek sadece hürmetsizlik değil aynı zamanda alçaklık. ‘Değerli’ belediye başkanımızdan şunu da öğrenmek isterim; Neden üç-dört ay önce yemin ederek anıtın şehrin merkezinden taşınması konusunda hiçbir plan olmadığını söylemişken şimdi düşüncesini aniden değiştirdi? Ne veya kim onu buna zorladı?" diye sordu.
İnguşetya’daki Çeçen Milli Kurtarma Komitesi de anıtın merkezden başka bir yere taşınmasının kesinlikle Çeçen halkına ve kurbanlara hürmetsizlik olacağını açıkladı. Komite Başkanı Ruslan Badalov imzasıyla yayınlanan mesajda, Çeçenya’daki iki savaşta bile anıtın yok edilmediği, ama şimdi bunu Çeçenlerin kendilerinin yapmaya hazır olduğu, böylece 23 Şubat 1944’ü Vaynahlara yönelik imha tarihi olarak gören her Çeçen ve İnguş’un kutsal saydığı şeye el uzatmaya teşebbüs edildiği kaydedildi.
Caharkaleli 78 yaşındaki Hamda Masayev de tepkisini şöyle dile getirdi: “Belediye başkanımız sadece toprakları ve kimsenin kabul etmediği daireleri kime ve nasıl satılacağıyla meşgul. İnsanlardan su ve elektrik için nasıl para koparılacağıyla meşgul. Yani sadece kendi cebi ile meşgul. Onların halkla, halkın anıtıyla ve halkın trajik tarihiyle bir işi yok. Dudayev döneminde inşa edilen sürgün anıtının taşınması bence unvanı ve görevine bakılmaksızın mahkemeyle cezalandırılması gereken bir vandalizmdir. Tüm halkımızın yüzüne tükürmektir."
Çeçenya yönetimi ise anıtın yeni yerinde muazzam bir anıta dönüştürüleceğini ve böylece 23 Şubat 1944’ı ebedileştireceklerini söylüyor. KU/ÖZ/FT
