Caharkale/Ajans Kafkas – Çeçen-İçkerya’nın halkın oyuyla seçilmiş son devlet başkanı Aslan Mashadov döneminde Savunma Bakanlığı yaptıktan sonra saf değiştirerek Rus yanlısı Çeçen parlamentosuna giren General Magomed Hanbiyev ülke dışındaki direnişçi liderlerini geri dönüp silahlı oluşumları dağıtmaya çağırdı.
Londra’da yaşayan Çeçen-İçkerya Başbakanı Ahmet Zakayev’in birlik çağrısı yapmasının ardından direnişçilere yönelik mesaj yayımlayan Hanbiyev "Bugün bizler, tüm bu yıllar boyunca mücadelesini verdiğimiz bağımsızlığı aldık" ifadesini kullandı.
Hanbiyev eski dava arkadaşlarına şöyle seslendi: "İki ay önce silahlı direnişe devam eden Çeçenya Cumhuriyeti vatandaşlarına seslendim. Geçen zaman içinde bazı gençlerle bizzat görüşme ve onlarla konuşma, nasıl ve neden yaşadıklarını öğrenme fırsatı buldum. Onların hepsi ülkedeki bugünkü durumu anladıklarını ve pozitif gelişmelerle ilgili haberleri büyük bir memnuniyetle karşıladıklarını söylüyor. Bununla birlikte çoktandır bu oluşumların içinde olduklarını ve şu anda yabancı ülkelerde bulunan başkanlarının verdikleri emirleri yerine getirdiklerini iddia ediyorlar. Şu anda silah kullanmama ve çatışmaya girmeme emrine uygun hareket ediyorlar ama silahlı güç olarak kalmaya devam ediyorlar. Aynı zamanda yönetimlerinin bugün bekle gör pozisyonu aldığını söylüyorlar. Görüştüğüm kişiler eve dönmek ve normal sivil yaşama başlamak istediklerini teyit ettiler. Ancak onlara göre bunun için yabancı ülkelerde yaşayan yöneticilerinden gereken emir gelmeli. Bildiğimiz üzere şu anda Çeçenya Cumhuriyeti’nde istikrarı bozucu birkaç faktör var: Vostok taburunun haksız hareketleri, Çeçen gençlerin yasadışı silahlı oluşuma katılması ve Vahhabizm. Bu problemlerden ilki çözülmek üzere. Ve bugün eğer zamanında bağımsızlık için silah alan gençlerimizi geri döndürebilirsek, Çeçen toplumu ve devlet başkanı Ramzan Kadirov onlara günümüz Çeçenya şartlarına adaptasyonlarına yardımcı olabilir. Bu bizim gücümüzü geriye kalan problemleri ortak çözümümüze yöneltmemize imkan verecektir. Devlet başkanımız Çeçen, yönetimin tüm kanatlarının temsilcileri Çeçen, güvenlik organları çalışanları da Çeçen. Bunun bilincinde değiliz, ama özellikle bugün bizler tüm bu yıllar boyunca mücadelesini verdiğimiz bağımsızlığımızı aldık. Ve bugün henüz dönmemiş olanlar bunu anlayacak, bunun kendi ideallerinin gerçekleşmesi olduğunu anlayacaklar, eve dönecekler ve devlet başkanın mücadele arkadaşı olacaklar. Çeçenya yönetimi müzakerelere hazır. Bu konuda onlara bizim yardımcı olmamız lazım, çünkü onların kaderinden, ailelerinin geleceğinden bizler sorumluyuz. Bu genç insanların üzerinde etkisi olan siz insanlar, bizler her şekildeki müzakerelere hazırız. Bizler sizin geri dönüşünüzü istiyoruz. Ve sizi, gelmenize ve barikatın diğer tarafından kalanların geri döndürülüşüne yardımcı olmaya çağırıyorum. Bugün sahip olduğumuz şeylere gerçekten bakmaya, ülkedeki durumu makul bir şekilde değerlendirmeye, neyi kabul edip, neyi kabul etmediğinizi belirlemeye çağırıyorum. Sizleri dinlemek için, devlet başkanımız, parlamentomuz, halkımız var."
Gözlemcileri, eski savunma bakanının mesajını, Ahmed Zakayev’in Kadirov hakkındaki açıklamasına yanıt olduğunu düşünüyor. İsmini vermeyen bir siyasi gözlemci "Zakayev Çeçenya’daki yönetimle diyaloga hazır olduğu yönünde açık sinyal verdi. Ülke yönetimi de eski savunma bakanının ağzından irtibata geçmeye karşı olmadığını anlatmak istedi. Bunun sonucu ne olacak zaman gösterecek" dedi.
Yerel halkın görüşü ise, Hanbiyev’in mesajının elinde silahla Rus işgal güçleri ve Kadirov yönetimine karşı duran direnişçiler üzerinde bir etkisi olmayacağı yönünde.
1997’de Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti parlamentosuna girmiş eski bir vekil "Hanbiyev de, yabancı ülkede saklanan Zakayev gibi hiçbir zaman gerçekten birinci ve ikinci savaşta savaşmış olanlar üzerinde özel otoriteye sahip olmadı. Gelayev, Basayev ve Mashadov’un kendisi gerçekten direnişte önemli figürlerdi. Hanbiyev ‘harekat generali’ olarak adlandırılmadı. Zakayev ise askeri işleri bilmeyen tam bir sanatçı. Ben bugün Dokka Umarov’a bağlı olan ve dağlarda olan hiç kimsenin Hanbiyev’in mesajından sonra kalabalıklar halinde teslim olmaya koşacağını düşünmüyorum. Onlara göre Hanbiyev idealleri için ölmeye cesareti yetmemiş bir hain" dedi.
Çeçenya’daki ilk savaşta Hanbiyev, İmam Şamil’lin yakın dava arkadaşlarından efsanevi Çeçen komutan Baysangur Benoyevski’nin adını taşıyan birliğin komutanıydı. Savaşın ardından İçkerya grup generali unvanını aldı ve Mashadov tarafından Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetler Komutanı olarak atandı.
İkinci savaşın başında Hanbiyev, Ruslan (Hamzat) Gelayev’in ayrılmasıyla savunma bakanlığı görevini üstlendi. Ancak bakan olarak kendini hiç hissettirmedi. Çünkü Çeçen silahlı güçleri özerkti ve her birim kendi bölgesinde merkeze fazla bağlı olmaksızın hareket ediyordu.
Mart 2004’de Hanbiyev Rus yanlısı yönetime teslim oldu. İnsan hakları örgütlerine göre Hanbiyev yerel güvenlikçilerin yaklaşık 40 yakının rehine tutmaları nedeniyle saf değiştirmek zorunda kaldı. 2005 sonbaharında da Rusya’nın organize ettiği seçimde Sağ Güçler Birliği partisinden parlamentoya girdi. Halihazırda parlamentonun kayıp insanlarla ilgili komisyonunun başkanlığını yapıyor. KU/ÖZ/FT
