Çeçen ve İnguşların Stalin sürgünü hakkında yeni kitap !
‘Memorial’ İnguşetya şubesi 22 Martta Moskova GULAG tarihi devlet müzesinde Aleksandr Bojedomov’un ‘ İnguş ve Çeçenlerin sürgünü. Arşiv kronolojisi: Ocak 1943-Ocak 1944’ isimli kitabının tanıtımını yaptı.
Memorial bilgilerine göre, 1943-1944’de Çeçenya ve İnguşetya’dan 485 bin kişi sürgün edildi.
Kitabın tanıtımını organize edenlerden İnguşetya Memorial şube Başkanı Maryam Yandiyeva, Caharkale Petrol Enstitüsü Profesörü Aleksandr Bojedomov’un Stalin dönemi belgeleri koleksiyonunu oluşturduğunu ifade etti.
Yandiyeva “ Perestroyka yıllarında, 80’li yılların sonunda eski Çeçen-İnguş bölge komünist arşiv fonlarından mükemmel belgeler almayı başardı. Bu materyaller bölümü bölüm 1992-1993’de Caharkale gazetesi ‘İmpuls’ta yayınlandı” dedi.
Yandiyeva’nın ifadesine göre, Bojedomov sadece hazırlanan Stalin jenosidi hakkında değil, 1937-1938’de Çeçen-İnguşetya’da yapılan büyük terör hakkında da materyaller topladı. Ancak topladığı arşivi Aralık 1994’de Caharkale, Lermontov caddesindeki evine isabet eden mermilere bağlı yanmasıyla kül oldu.
Bojedomov’un yok olan arşivinin yeniden oluşturulmasıyla ilgilenen tarihçi-arşivci Adam Malsagov, İnguşetya Memorial şubesinin ‘İmpuls’ gazetesinde yayınlanan tüm belgeleri ve yazarın yorumlarını toplamayı başardığını ifade etti.
Malsagov yayınlanan kitap ile ilgili olarak “ Uzmanlar ve halk için bu kitabın önem ve mükemmelliği, kitabın Caharkale’de 90’lı yıllarda yaşanan savaş döneminde yok edilen arşivlerin ilk ve tek belgesel kaynağı oluşudur. Belgelerden oluşan kitap kısmen de olsa yitirilen eski Çeçen-İnguş devlet arşivlerinin tamamlanmasına ve aynı zamanda profesör Aleksandr Bojedomov’un mirasının telafisine imkan veriyor” dedi.
Kitabın tanıtım programının açılışını yapan, müze müdür yardımcısı İrina Galkova, yüksek profesyonellik ve SSCB’de totalitarizm tarihi ile ilgil yeni araştırmalar için önemli olduğu ifadesinde bulundu.
Yeni kitabın tanıtımı ve müzakere edilmesine Moskova İnguş milli-kültür birliği temsilcileri, Moskova Kırım Tatarları, hukukçular, sivil toplum adamları, Moskova Çeçen diasporası temsilcileri, Kuzey Kafkasya cumhuriyetlerinden ve Gürcistan’dan Moskova’da yaşayan gençler katıldı.
Kitabın tanıtımına katılan herkese İnguşetya Memorial’den Aleksandr Bojedomov’un yeni kitabının kopyaları verildi.
Kavkazki Uzel,AjansKafkas
