Rus-Çeçen savaşı, bundan 20 yıl önce 11 Aralık 1994’de başlamıştı. 20 yıl içerisinde gerek Kafkasya’yı gerekse Rusya’yı etkileyen ana dinamik oldu. 20. yıl dönümü olması sebebiyle kısmen de olsa gündeme gelen savaş ile ilgili yorum, analiz ve röportajlar savaşın muhasebesini yaparken bir özeleştiri ortamının da kapısını aralıyor. Ajanskafkas “Aralık Ayı Raporu” yapılan tartışmaları derleyerek analiz ediyor. Savaşın etkilerinin halen devam ettiği ya da savaşın hala bitmediği ise Aralık ayında gerçekleştirilen Coharkale saldırısı ile kendisini hatırlatıyor.
Bu anlamda Kafkasya’da 2014 yılının son ayında Coharkale’de gerçekleştirilen saldırıların damgasını vurduğunu söyleyebiliriz. Saldırıların hemen ardından Kadirov rejiminin direnişçi ailelerin evlerinin yakılması kararı vermesi “kolektif cezalandırma” tartışmalarını beraberinde getirdi. İnsan Hakları Örgütleri’nin konuya müdahil olmasıyla olay, Rusya çapında gündemin baş sıralarına yükseldi. Gerek saldırılar gerekse saldırılardan sonra gerçekleştirilen ev yakmalar, yeni sürecin işaretleri konusunda ipuçları veriyor. Bu sebeple raporumuzda yer verdiğimiz analizler Ukrayna-Çeçenya karşılaştırmaları ve dikkat çekici benzerlikler ile derinleştirildi.
Aralık ayında Çerkesya gündemi ise Nalçik saldırısı davasının sonuçları ve buna verilen tepkiler ile dikkat çekiyor. İşkence altında alınan ifadeler sonucunda verilen ağır cezalar insan hakları örgütlerinin tepkisini çekerken akademisyenler dava sonucunun bölgeyi daha da radikalleştireceğinden endişe ediyor.
Timur Kuaşev cinayetinin halen aydınlatılamamış olması, Suriye Çerkeslerinin dramı, Anzor Ahohov için başlatılan kampanya ve Madina Hakuaşeva’nın “Çerkesçe’nin Geleceği” makalesindeki dikkat çekici tespitler raporumuzda öne çıkan diğer başlıklar. Kabardey-Balkar’da sinemanın doğuşu başlığı ise Çerkesya’da her şeye rağmen olumlu gelişmelerin de olduğunu göstermesi bakımından önemli.
Abhazya aralık ayında da Rusya ile imzalanan anlaşmayı tartışmaya devam etti. Devlet Başkanı Hacimba’nın BM yetkilileri ile yaptığı görüşme, yeni kurulan siyasi parti ve haber ajansı ve Sergey Şamba’nın yeniden siyaset sahnesine dâhil olması incelediğimiz diğer konular. Abhazya’ya savaşa giderek şehit olan Kozba Vedat ve Abağba Bahadır’ı anmak için Çlov köyünde gerçekleştirilen etkinlik ise diaspora ile bağlantısı bakımından raporumuza aldığımız diğer bir konu başlığı.
Aralık ayı başında Kabardey-Balkar İnsan Hakları Merkezi Valeri Hatajuko’nun facebook üzerinde Minvodi’de yaşadıklarını paylaşması Kasım ayı içerisinde Ankara Çerkes Derneği Yönetim Kurulu üyesi Erdoğan Boz’un yaşadıklarını hatırlatıyor. Erdoğan Boz’un yaşadıklarına da değinen Hatajuko bu uygulamalar hakkında Çerkes kurumlarını göreve çağırıyor. Erdoğan Boz’un Jıneps gazetesine verdiği söyleşide söyledikleri de konunun anlaşılması açısında raporumuzda analiz edilmeye çalışıldı.
Kaffed tarafından düzenlenen “150. Yılda Çerkesler” konferansı, Putin’in Türkiye ziyareti, alfabe tartışmaları, Tambi Cimuk'n hikayesi, Düzce’de açılan Adige Kültür Evi ve Çerkes Dili Laboratuvarı, Kaffed’in de katıldığı DÇB toplantısı ve TC Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’na verilen tepsi raporda incelenen diğer diaspora konuları.
Diaspora yayın hayatında en uzun soluklu yayın olan Jıneps’in 10 yıl dönümü ve ilk kez yayınlanan Nanuw dergisi ise tarihe not düşmek adına raporumuza aldığımız gelişmeler.
Ajanskafkas editörleri tarafından hazırlanan raporun tamamına ulaşmak için: Ajanskafkas Aralık Ayı Raporu
Ajans Kafkas
