Gal – Güney Abhazya’da hayat zaten tehlikeliydi ama şimdi bölge sakinleri yeni bir savaşın ortasında kalmaktan korkuyor.
Güney Abhazya’da Gal şehrinde kocası ve gelini ile birlikte yaşayan 62 yaşındaki Tsiala (gerçek adı değil) Gal’in verimli topraklarından özellikle de verimli fındık endüstrisinden geçimini sağlıyor. Ama Tsiala artık hem Gürcü hem de Rus hükümetlerinin Abhazya topraklarında savaş olabileceği yönünde açıklamalar yapmaları nedeniyle yaşam tarzının tehlike altında olduğundan endişeli.
Her ne kadar Tiflis’teki Gürcü politikacılar son günlerde tehditlerin azaldığını söylese de, geçen hafta Gürcistan Devlet Başkanı Mikhail Saakaşvili ülkesinin savaşa ‘çok yakın’ olduğunu söylemişti.
Tsiala “En iyisi adımı söylememek. Belki bugün ya da yarın savaş çıkar” diyor. Gal bölgesi Gürcü nüfusunun çoğunlukta olduğu Abhazya’nın tek bölgesi. 50 bin kadar Gürcü burada Abhaz yönetimi altında yaşıyor ama sık sık İngur nehrinden Gürcistan’ın batısındaki Samegrelo bölgesine doğru göç ediyor.
Birkaç Gürcü casus uçağının Abhazya üzerinde vurulmasından ve Rusya’nın Gürcistan ve batının itirazlarına rağmen Abhazya’ya fazladan 500 asker göndermesinden sonra son bir kaç hafta içerisinde bölgedeki gerginlik oldukça arttı.
Tsalia gibi burada yaşayan Gürcüler bu zıtlaşmanın tam ortasında kaldı. Tsiala “Ne olduğunu bilmiyorum. Herkes birbirini tehdit ediyor. Gürcülerin her an bir savaş başlatıp Kodor vadisinden saldıracakları, Abhazların da Gal’deki Gürcülere saldıracakları yönünde söylentiler var. Hiç bir yere kaçamayacağız” diyor.
Abhazya’nın dağlarındaki Kodor vadisi şu an Gürcistan’ın kontrolünde olan Abhazya’nın tek bölgesi. Bölgede yaşayanlar Gal sakinlerini sorunun can alıcı noktası haline getiren ve binlerce Gürcü’nün buradan kaçmasına yol açan 1998’deki savaşı hatırlıyor.
Tsiala’nın komşusu Ruslan “Bilgi girdabında boğuluyoruz ama neler olacağını bilmiyoruz” diyor.
Kimse Gal’de kaç Rus barış günü askerinin konuşlandığını bilmiyor ama bölgede asker varlığı görülebilir seviye de değil. Ruslan oradaki okulu göstererek “Burası onların merkezi” diyor ve devam ediyor: “Ana Rus birliklerinin Oçamçıra’da (Gal’in kuzeyinde bir bölge) olduğunu söylüyorlar. Kodor vadisine doğru kontrol noktalarını güçlendirdiler. Gal’deki Gürcüler genel olarak bölgeden ayrılmıyor bu yüzden tüm bildiklerimiz ya televizyondan ya da dedikodulardan.”
Gürcüler gazetecilerle konuşmayı reddediyorlar. Kabul etseler bile isimlerini vermek istemiyor. Bunun için de iyi bir nedenleri var.
Otobaya köyünde yaşayan Leyla “Gürcü basını bir kaç hafta önce buradaki köylerden birinde Rus ve Çeçenlerin genç bir kıza tecavüz ettiğini, evlere girip yiyeceklerini ve fındık mahsüllerini çaldığını bildirdi” diyor.
Leyla bu tür haberlerin sonradan nasıl zarar verdiğini şöyle açıklıyor: “Bu tür olaylar olduğunda Abhazlar daha da agresifleşiyor ve Zugdidi’ye (sınırın öteki tarafındaki Gürcü şehri) geçerken bize sorun çıkarıyorlar. Sonunda ezilen biziz. Yerel halkın gazetecilere bu tür yanlış bilgiler verdiğini düşünüyorlar.”
Zugdidi’de oy verme hakları olmasına rağmen, 21 Mayıs’ta yapılacak olan parlamento seçimleri Gal’deki Gürcülerin aklıllarındaki son şey.
Gal şehrinde yaşayan Liana “Bu durumda gidip oy vermek tehlikeli. Bizsiz bir parlamento seçecekler ve bu bizim endişelendiğimiz son şey” diye konuşuyor.
Arttırılan güvenlik özellikle Gal bölgesindeki köylerde göze çarpıyor. Kontrol noktaları güçlendirildi ve Abhazlar sınırdaki köylere fazladan silahlı birlikler gönderdiler. Sınırı geçmek isteyen Gürcüler normalden daha fazla kontrol ediliyor.
Rus askerlerin neredeyse yerel nüfus ile hiçbir ilişkileri yok. Çoğunlukla üslerinde kalıyor ve nadiren yiyecek ve çeşitli şeyler almak için dışarıya çıkıyor.
İsmini vermeyi reddeden bir köylü “Onları ve getirdikleri ekipmanları televizyonda gördüm. Ne tür bir izlenime sahip olduğumu tahmin edin. Bu insanlar buradan ayrılmayacak. Hükümetimizin (Gürcü hükümeti) hangi kuvvetle bunu kotrol edeceğini bilmiyorum ama Ruslar Abhazya’dan ayrılmayacak” diyor.
Yerel Gürcülerin Abhaz güvenlik güçleri ile bazı temasları var. Otobaya’da yaşayan 28 yaşındaki Levan zaman zaman buraya konuşlandırılan ınır muhafızları ile oturup sohbet ettiğini söylüyor: “En son Abhazla bir kaç gün önce konuştum. Hemen hemen hepsi Gürcistan’ın Abhazya’yı geri kanzanma şansını tamamen kaybettiğini ve Ruslar’ın asla Abhazya’dan ayrılmayacağını düşünüyor. Bunu duymak bizim için zor ama yapabileceğimiz hiçbir şey yok.”
Diğer bir bölge sakini ise Gürcü hükümetini Gal’deki Gürcüleri tehlikeye atmakla suçlarken kızgınlığını gizleyemiyor: “Yetkililer sınır köylerine fazladan asker gönderirken ve Kodor’daki asker sayısını arttırırken Abhazya’da yaşayan Gürcüleri düşündüler mi? Bizim bundan bir karımız var mı? Bir santimetre bile toprak alacak mıyız?… Burada bir uçak düşürdükleri için Abhazlar günlerce övünüyorlar ve dün bir tane daha düşürdüler. Karşılaştırın ve ne kadar güçlü olduğumuza bakın. Fazladan asker göndermeleri için Ruslara bahane verdik. Bu Abhazya’yı geri kazanmak için iyi bir politika ve iyi bir plan mı?”
Köylünün komşusu ise ona karşı çıkıp Gürcü yetkilileri destekliyor: “Hükümet başka ne yapabilir; Rusların ve Abhazların bize bu şekilde davranmalarına ne kadar daha izin verebiliriz? Sonuçta herkese birşey yapabileceğimizi göstermek zorundayız. Eğer hükümetin net bir planı varsa desteklemeye hazırız.”
Saat akşam altıdan sonra gündüzleri bile gürültülü olmayan Gal’de yaşam yarı yarıya azalıyor. Tsiala “Böyle korku içinde yaşamak çok zor. Ayrılmayacağım. 1992-1993 savaşından sonra geri döndüğümüzde evlerimiz yakılmıştı. Kocam ve ben bu evi kendi ellerimizle yaptık. Artık asla evimi terk etmem” diyor.
IWPR’da (CRS No. 444 15-May-08) "Abkhazia-Georgia Residents Living on the Edge" başlığı ile yayımlanan bu haber-yorumu Ajans Kafkas için Cavit Yılmaz çevirdi.
Irakli Laglivala
