Çeçen-İçkerya Başbakanı Ahmed Zakayev, Rus güdümlü Çeçen başkan Ramzan Kadirov’un Çeçenya’ya kültür bakanlığında iş teklifi eşliğinde dönme çağrısını Rus medyası aracılığıyla “Kadirov bana güvenlik garantisi verecek konumda değil” diyerek reddettikten sonra BBC’ye demecinde de daha önce Rusya Başbakanı Vladimir Putin’in de daha iyi tekliflerle geldiğini söyledi.
BBC Rusya Servisi’ne konuşan Zakayev, Putin’in Kadirov’un koltuğunu önerdiğini ama kendisinin bunu reddettiğini belirtti.
Sayın Zakayev, Ramzan Kadirov kendisiyle gerçekleştirdiğiniz bir görüşmenizde Çeçenya’ya dönmeye hazır olduğunuzu ifade ettiğinizi ileri sürdü. Bu söylemin aslı var mı?
Bu, Ramzan Kadirov’un bu anlamda yaptığı ilk beyanat değil. Onunla hiçbir zaman dönüşüm adına hiç bir vaadimi ya da gerekli şartları tartışmadım. Ayrıca size Ramzan Kadirov’un mesleki durumumla ilgilenen tek kişi olmadığını da söyleyebilirim. Putin defalarca kez temsilcisini bana gönderdi ve bana Ramzan Kadirov’un şu anki pozisyonunu teklif etti. Bu teklif için şükranlarımı ifade ettim.Benim kaderimle ilgilenenlere şükranlarımı şimdi de ifade edebilirim fakat, benim konumum, özellikle bugün kendilerini Rus liderliğine emanet edenlerden ve aslında kendi insanlarını terörize edenlerin konumlarından farklı.
Ramzan büyük ihtimalle Rus süngüleri üzerinde otorite kazanmanın mümkün olabildiğini anlamış fakat gerçekte bunu korumanın mümkün olmadığını anlamamış. Hayatına yapılan son kasıt da bunun bir kanıtıdır. Bence her şeyden önce kendi güvenliği için endişe etmeli ve ben de kendi işimle ilgili kısmı bir şekilde hallederim.
Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti Parlamentosu daha birkaç gün önce benim Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu Başkanlığı yetkimi yeniden onayladı. Hükümetimiz çalışıyor, işlevini yerine getiriyor ve ben Rus-Çeçen anlaşmazlığının çözümünün askeri alanda olmadığına, askeri operasyonlarla ve harekatlarla çözülemeyeceğine, tersine bu çözümün politik seviyede olduğuna eminim. Biz bu doğrultuda çalışıyoruz ve çalışmaya devam etmeye de hazırız.
Bunu önceki röportajlarımda da beyan ettim, bizim Ramzan Kadirov’un temsilcileriyle dahi, her türlü karşılıklı konuşmaya açık olduğumuzu söylemiştim. Yani, bu konuya ekleyebileceğim herhangi yeni bir şey yok.
Hangi şartlar altında prensipte Çeçenya’ya dönmeyi kabul edersiniz?
Kişisel anlamda benim herhangi bir şartım yok. Ancak, Rus-Çeçen anlaşmazlığı çözülmeli.
Bu Ramzan Kadirov ile başlamadı. Çeçen devleti 1991 yılında restore edildi ve o günden beri Rusya ve Çeçenya arasında bugüne kadar devam eden bir yüzleşme başladı. Bu yüzleşme, barış içinde geçen bir dönemi ve sayısız askeri aktiviteyi içeren çeşitli biçimlerde oldu.
Bugün, bu sorun halen çözülmedi. Şüphesiz ki, Rusya ve Çeçenya’nın birlikte var oluşu için şimdiye kadar politik bir çözüm, politik bir formül bulunamadı. İstikrarın herhangi bir biçimi söz konusu değil ve kimse bunun garantisini veremez. Mevcut durumda koşullar belirlemek, bugünün Çeçenya’sıyla ilgili bazı noktalar hakkında görüşmeler yapmak en masum ifadeyle son derece aptalca olur. Ben buna hazır değilim.
Bana göre er ya da geç, bizzat Rusya’nın içinde bu anlaşmazlığın çözümünü arayan bir baskı oluşacaktır. O zaman, bugün Rus-Çeçen anlaşmazlığı için politik ve barışçıl bir yasal düzenleme arayışlarında ısrarcı olmaya devam eden herkese ihtiyaç olacaktır.
Barışçıl bir politik çözümden bahsettiniz. Ancak son zamanlarda FSB’nin Çeçenya’da silahlı birlikler kurduğunuz yönünde ithamları oldu.
Bu FSB kaynaklı en son propagandadır. Bu şekilde, bana karşı ve bizim uğruna mücadele ettiğimiz şeye karşı olan tavırlarını göstermeyi tekrar denediler. Bizim konumumuz sabit; Rus-Çeçen çatışmasının askeri bir çözümü yok. Çeçenya’da ilave askeri yapıların oluşturulması kesinlikle bizim ilgi alanımız dahilinde değil. Bu bir saçmalık, çünkü biz anlaşmazlığın askeri bir çözümü olamayacağını biliyoruz. Ancak direnişin sürdürülmesi için yeterli kuvvet zaten mevcut.
Kadirov’un Çeçenya’ya dönmeniz hakkındaki ifadeleri Kadirov ile Kremlin arasında istenen bazı farklılıkların kanıtı değil midir?
Muhtemelen. Ancak, Beyaz Göç zamanında da zaten bilinmekte olan Çekists yöntemlerini tanıyoruz. Topraklarıma hangi koşullarda dönersem döneyim, bu, uluslararası bir teröristin ele geçirildiği başarılı bir operasyon olarak duyurulacaktır. Bu konu hakkında kesinlikle soğukkanlıyım. Ramzan Kadirov’un onlara güvenip güvenmediğini bilmiyorum. Ancak eğer ben onun yerinde olsaydım onlara güvenmezdim. Çünkü Ramzan Kadirov babasının öldürülmesinin ardında kimin olduğunu çok iyi biliyor. Bence bu durumda onlara güvenmek ve onların tarafında kendi güvenliğimi garantiye almak tamamıyla yanlış olur.
