Strasbourg/Ajans Kafkas – Çeçenya’da ikinci savaşın başladığı sıralarda ölümün eşiğinden dönen üç Çeçen, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) Rusya aleyhine başlattıkları savaşı kazandı.
AİHM, Rusya’yı Elana Gonçaruk, Heedi Mahauri ve Petimat Goygova adlı Çeçenlere toplam 170 bin avro tazminat ödeye mahkûm etti. Rusya, Mahauri’ye 67 bin 550, Gonçaruk’a 54 bin 400 ve Goygova’ya 47 bin 299 avro tazminat ödeyecek.
Dava dosyasına göre Gonçaruk ve Mahauri, Ocak 2000’de Caharkale’nin Staropromıslov semtinde federal askerlerce yapılan temizlik operasyonunda az kalsın ölüyordu. Operasyonda Goygova’nın annesi ve kardeşi öldürülmüştü. 1999’da ikinci savaşta Caharkale’ye bombalar atılmaya başladı, aralıkta ise şehir ablukaya alındı. Caharkale’den çıkış koridoru yoktu ve on binlerce insan bombalanan yerleri terk edemedi. Üç davacının da yaşadığı Staropromıslov semti Rus askerlerince kontrol altına alınan ilk bölgeydi. Askerler ocak ayında evlerinde hapis kalmış onlarca kişiyi öldürdü. Gonçaruk komşuları ile beraber temizlik operasyonunun yapıldığı 19 Ocak’ta evinin bodrumuna gizlenmişti. Rus askerleri bodruma göz yaşartıcı gaz bombası atarak herkesi oradan çıkmaya zorladı. Ardından herkesi vurdular. Beş kişi öldü, sadece göğsünden yaralanıp kendinden geçen Gonçaruk kurtuldu. Gece Caharkale’yi terk eden Gonçaruk İnguşetya’da ameliyat edildi.
Goygova ise 19 Ocak’ta kardeşi Said Magomed ve annesi Maryam’ı götürmek için Caharkale’ye ulaşmaya çalışıyordu. Goygova’nın annesi önceki gün şarapnel ile yaralanmıştı, onu Caharkale’den çıkarmaya çalışan kardeşiyle birlikte üç kişi Rus askerlerince durdurulmuş, önce dövülmüş ardından kurşuna dizilmişlerdi. Goygova daha sonra cesedinde mermi izleri bulunan annesini ve cesedinde yanık izleri ile kulağı kesilmiş vaziyetteki kardeşini buldu.
Mahauri de temizlik operasyonu başlamadan Caharkale’yi terk etmişti. 22 Ocak’ta şehre döndüğünde evinin yıkıldığını gördü. Kendisini fark eden Rus askerleri onu ve diğer iki kadına ateş etti. Mahauri ciddi şekilde yaralanmıştı, ancak sakat olarak hayatta kaldı.
Goygova, ‘Rusya Hukuk İnisiyatifi’ örgütü, Gonçaruk ve Mahauri de Avrupa İnsan Hakları Savunma Merkezi ve Rus insan hakları merkezi Memorial’in yardımıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde Rusya’yı dava etmişti. ÖZ/FT
