Vladikavkaz/Ajans Kafkas – Rusya Başbakanı Vladimir Putin’in kanatları altında Kuzey Kafkasya’da Çarlık döneminde yakaladıkları kazanımları yeniden elde etme çabasına giren Terek Kazakları, mevcut özerk cumhuriyetlerin ruhuna fatiha okuyacak şekilde Terek bölgesinin yeniden oluşturulmasını istiyor.
Kazak atamanları, 7 Temmuz’da Kuzey Osetya’nın başkenti Vladikavkaz’da Terek Kazak İdaresi’nde bir toplantı yaparak taleplerini dile getirdi. Kazak atamanları, Çarlık zamanındaki gibi Kuzey Kafkasya’nın Terek bölgesi olarak yeniden inşa edilmesinin bölgeyi sağlamlaştıracağı ve halklar arasındaki sorunların çözümüne yardımcı olacağını iddia etti. Terek Kazak Birliği Atamanı Mikhail İnkavtsov, bu konuda Rus parlamentosunun alt kanadı Duma’ya başvuru hazırlıklarının sürdüğünü belirterek, “Terek bölgesinde Kabardey-Balkar, Çeçenya, İnguşetya, Kuzey Osetya, Dağıstan ve Stavropol Kray’ın bir bölümü yer almalı. Adıgey ve Karaçay-Çerkes de Kuban’a dahil” dedi.
İnkavtsov, “Terek bölgesi Çarlık zamanında çok zengin bir bölgeydi. Kendine yetiyordu ve hazineye 2 milyon altın ruble veriyordu. Daha sonra yönetime Bolşevikler geldi ve bölgeyi yıktı. Bu, Kafkasya’da bölgesel problemlerin ortaya çıkmasına neden oldu” dedi. İnkavtsov şu görüşleri dile getirdi: “Şu anda Kuzey Kafkasya’nın tüm cumhuriyetleri yardım alıyor. Hepsi derin sosyo-ekonomik krizdeler, yönetimlerinde klan sistemi mevcut. Kuzey Kafkasya cumhuriyetleri iflas etmiş olarak kabul edilmeli ve dış idare sistemi getirmeli. Kuzey Kafkasya cumhuriyetlerindeki durum, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Rus nüfusun bölgeyi terk etmesine neden oldu. İlk önce milliyetçiliğin parlaması, ardından ekonomik kriz, sanayinin dağılması binlerce insanın işsiz kalması onların gitmesine neden oldu. Durum değişmezse Rus nüfusun gidişi devam edecek, çünkü Rusların iş bulma imkanı çok az. Terek bölgesinin yeniden kurulması ile öncelikli olarak siyasi problemler çözülecek, bazı halkların birbirlerine karşı bölgesel eleştirileri giderilecek, ‘unvanlı, unvansız halk’ anlayışı yok olacak.”
İnkavtsov, konunun Kuzey Kafkas cumhuriyetlerdeki hiçbir milli sivil hareket ile görüşülmediğini ancak geçenlerde Çeçenya başkanı Ramzan Kadirov’un cumhuriyetlerin birleşerek sağlamlaştırılması düşüncesini dile getirdiğini belirterek “Kadirov son 15 yıldır söylediğimiz şeyi tekrarladı” dedi.
Balkar sivil örgütü Alan’ın Başkanı Sufyan Beppayev öneriye “Bu tür düşüncelerle çıkanlar az değil. Eğer bu fikir federal yönetimden gelseydi yorumda bulunabilirdim. Ben de bir bölgesel örgütün başkanıyım ve bu konu hiçbir yerde gündeme gelmedi, görüşülmedi” değerlendirmesini yaptı. Bununla birlikte Beppayev, bölgelerin sağlamlaştırılmasından yana olduğunu, ancak bu konunun Kafkasya’da çok dikkatli bir yaklaşım gerektirdiğini söyledi: “Uzak Doğu’yu sağlamlaştırmak başka bir konu, Kuzey Kafkasya’yı sağlamlaştırmak tamamen başka. Bölgelerin sağlamlaştırılmasıyla ilgili bir mekanizma yok, bunun için kesinlikle referandum gerekli.”
Kabardey-Balkar Adıge Khase Başkanı Muhammed Hafıtse ise, ‘sağlamlaştırılmış Terek bölgesi’nin kurulmasına karşı çıkarak “Bu mümkün değil. O zamanlar geçti, şimdi durum başka” dedi. Hafıtse’ye göre, bu önerinin gerçekleştirilmesi Kuzey Kafkasya’da normal olmayan durumu şiddetlendirecek ve var olan problemlerden hiç birinin çözümüne yardımcı olmayacak. Hafıtse, Adıge cumhuriyetlerinin birleştirilmesi fikrine de ‘zamansız’ diyerek karşı çıkmıştı. Balkar Halkı İhtiyarlar Heyeti ise Terek bölgesi şeklinde bölgenin sağlamlaştırılması fikrine destek çıktı. Heyetin liderlerinden Ruslan Babayev “Biz her iki elimizle evet diyoruz” dedi. KU/ÖZ/FT
