Sohum/Ajans Kafkas – Ağustostaki savaşın ardından 14 Temmuz’da Gürcü ve Abhaz tarafı ilk kez Abhazya’nın Gal bölgesinde masaya oturacak. Cenevre görüşmelerinde varılan uzlaşma gereği taraflar bir daha savaş çıkmaması konusunda bir mekanizma oluşturma hedefi güdüyor. Ancak bunun öncesinde ABD Başkanı Barack Obama’nın Moskova’da Gürcistan’ın toprak bütünlüğüne vurgu yapmasının ardından Gürcü insansız uçakları Abhazya semalarında gözüktü.
Sohum haliyle bunu kışkırtıcı bir hareket olarak niteledi. Bu gelişmeler yaşanırken Abhazya Dışişleri Bakanı Sergey Şamba, ABD’nin Gürcistan’ın toprak bütünlüğü tezi konusunda bundan sonra daha fazlasını yapmayacağı inancını dile getirdi.
Şamba 9 Temmuz’da Vremya Novostey’den Mikhail Vignanski’nin sorularını yanıtladı. Ajans Kafkas’ın Türkçeye çevirdiği röportajda Şamba Obama’nın Moskova’da verdiği mesajı ve mevcut durumu “ABD’nin önünde Gürcü toplumu için Güney Osetya ve Abhazya’yı yitirme konusundaki acı duyguyu hafifletme görevi bulunuyordu. Obama’nın açıklamasının bir anlamı yok. Amerikalılar Gürcistan’ın toprak bütünlüğünü yeniden inşa etmeyle ilgileneceğine imkan vermiyorum. Evet onlar böyle kabul ediyor ama biz de zaten Amerikalıların yakın bir zamanda Abhazya’nın bağımsızlığını tanıyacağını beklemiyoruz. Bu arada, ABD halklara kendileriyle ilgili tayin hakkını kendilerinin verdiğini ve bu hakkı kullandıklarını unutuyor. Abhazya Amerika’nın tanıması olmadan da yaşar” sözleriyle değerlendirdi. Şamba’nın diğer yanıtları şöyle:
Obama’nın açıklaması Rusya’nın tavrını etkileyebilir mi?
Rusya tanımaktan mı vazgeçecek? Böylesine fantastik bir senaryo göz önüne getirsek bile, biz kendi bağımsızlığımızdan vazgeçmeyeceğiz.
20 Temmuz’da ABD Başkan Yardımcısı Joseph Biden Gürcistan’ı ziyaret edecek. Bu ziyaret bölgeye ne getirebilir?
Geçenlerde ABD’de bulunan Gürcistan Dışişleri Bakanı Grigori Vaşadze, Amerikalıları Barack Obama’nın Moskova’nın ardından Tiflis’e ziyaret için ikna etmeye çalıştı. Gördüğünüz gibi olmadı. Şimdi başkan yardımcısı geliyor.
Gürcistan dışişleri bakanının ABD’de görüşmeler yaptığını nereden biliyorsunuz?
Biliyorum! Barack Obama’nın yaptığı en büyük şey, Gürcistan’ın toprak bütünlüğünü tanıdıklarını açıklamak oldu. Aslında biz de tanıyoruz, ama eski SSCB Gürcistan sınırlarında (Abhazya özerk bölgesinin de yer aldığı) değil tabi ki.
14 Temmuz’da Abhazya’nın Gal şehrinde, Cenevre’de yürütülen Kafkasya’nın güvenliği konusundaki görüşmelerin bir sonucu olarak olayların engellenmesi konusunda müzakereler yapılacak. Bu müzakerelerden neler beklemeli?
Biz şimdilik sadece toplantı konusunda anlaştık. Toplantıya Gürcistan, Abhazya, Avrupa Birliği, Rusya ve BM katılacak. Ama BM’nin misyonu burada sona erdi. Şimdi bu örgüt katılmadan bu mekanizmanın nasıl çalışacağı konusunda birçok sorumuz var. Bazı tekliflerimiz var, onları görüşmek lazım. Eğer bunlar kabul edilirse mekanizma çalışır. Bunun için görmezden gelinmemeli, dinlenmeliyiz. BM misyonunun Güvenlik Konseyi’nde Rusya’nın vetosunun ardından yerinden edilmesine gelince, görev süresi konusundaki metinden rahatsız edici formül çıkarılmalı, BM’nin geçen tüm yıllarda olduğu gibi taraflı değil, tarafsız olması gerekirdi.
Geçtiğimiz günlerde BM daimi elçiliği yapmış muhalif Gürcü liderlerinden İrakli Alasaniya gazetecilere, 2008’de savaştan birkaç ay önce Sohum’a gittiğini ve askeri harekatların tekrarlamaması ve mültecilerin Abhazya’ya dönüşü konusunda hemen hemen bir belge kabul ettiğini anlattı. O, son anda Devlet Başkanı Mikhail Saakaşvili’nin bu belgeyi imzalamayı reddetmeye karar verdiğini söyledi. Alasaniya, bunun Gürcü liderinin büyük bir hatası olduğunu düşünüyor, çünkü benzeri bir belge daha sonra Güney Osetya ile de imzalanabilir ve savaştan tamamen kaçınılabilirdi.
Evet öyle. İlk olarak biz 2005’de o zamanın Gürcistan’ın ayrılıkçı konuları çözüme kavuşturma bakanı Georgi Haindrav ile anlaştık. Daha sonra İrakli Alasaniya ile bu geliştirildi. Bölgede farklı bir tablo olabilirdi. Temiz bir sayfadan başlayabilirdik, ayrıca bu Rusya ve Gürcistan ilişkilerine de yardım edebilirdi, çünkü garantör olarak bu belgeyi Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’in imzalaması gerekiyordu.
Gürcistan yönetiminin bu adımlarına alışamıyoruz. 1992-1993’de Gürcü-Abhaz savaşı başlamadan önce bize Devlet Konseyi (o dönemde Gürcistan’ın en üst mercisi) heyeti Tiflis’ten geldi. Federatif model konusunda anlaştık. Daha sonra Gürcistan Sovyet silah payını aldı ve bizi güç ile alabileceğine karar verdi. Sonuç belli. 1997’de o zamanın Gürcistan lideri Eduard Şevardnadze ile ortak devlet hakkında konuştuk ve yine son anda Gürcistan tarafı imzalamaktan vazgeçti. Geçen sene galiba Tiflis’te ordu bu kadar hazır, mesele güç yoluyla çözülebilir kararı alındı. Ve sonucunda barışçıl yolla çözümü kaybetti.
Gürcü ‘Birleşik Muhalefet’ lideri Levan Gaçeçiladze Moskova, Sohum, Shinval’i ziyaret etmeye hazır olduğunu açıkladı. Kabul etmeye hazır mısınız?
Bu seçim öncesi açıklama, onlara müsamaha göstermeyi düşünmüyoruz. Ne hakkında konuşacağız? Gürcistan’ın toprak bütünlüğü hakkında diyalog olmayacak. Sadece iyi komşuluk ve dostluk ilişkileri hakkında olacak.
Aralıkta Abhazya’da devlet başkanlığı seçimleri var. Aday olacak mısınız?
Hayır ve henüz kimi destekleyeceğime de karar vermedim. Bundan söz etmek için erken.
Geçtiğimiz günlerde Sohum’da Abhazlara hakaret eden Rus komutan ile kavga ettiğiniz doğru mu? Bu konu Gürcistan medyasında yazıldı.
Bu fantezi.
ÖZ/FT
