Soçi/Ajans Kafkas – Geçen hafta Prag’taki enerji zirvesinde AB’nin enerji hatlarını çeşitlendirip Rusya’ya bağımlılıktan kurtulmak için istediği Nabucco hattına Türkiye, Mısır ve Azerbaycan dışında imza koyan olmazken Moskova’nın Ukrayna’yı baypas amacıyla geliştirdiği Güney Akım’da bir adım daha atıldı. Rusya Başbakanı Vladimir Putin ile İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi Soçi’de buluşup Güney Akım için bir kez daha el sıkıştı.
Güney Akım boru hattının transit ülkeleri Bulgaristan, Yunanistan ve Sırbistan’ın devlet şirketleri ile Rus enerji devi Gazprom ‘yatırım öncesi işbirliği ve boru hattının teknik altyapı çalışmaları’ için bir anlaşmaya imza koydu.
Dünya Bülteni’nin derlediği habere göre imzalar, ‘Rusya’nın Ukrayna’yı pas geçerek Avrupa’ya doğrudan gaz satma projesi olan, Karadeniz’in altından Bulgaristan-Yunanistan güzergahlı "Güney Akım" projesi için teknik bir anlaşma daha’ diye nitelendiriliyor.
İtalyan Başbakanı Berlusconi’nin Soçi’ye gelişini daha anlamlı kılmak için de "kapasiteyi yüzde 100 arttırma" memorandumu da ayrıca imzalandı.
Güney Akım’da bugüne dek atılan pek çok imzaya bir yenisi daha eklenirken, Rus yetkililer, önemli bir aşamanın geçildiğini düşünüyor.
Bu arada projede Gazprom’un ortağı olan İtalyan ENİ ile de, yıllık 31 milyar metreküp kapasitenin 63 milyar metreküpe çıkarılmasına dair bir ek anlaşma imzalandı. Kommersant gazetesi bu anlaşmayı, "Berlusconi kalkıp İtalya’dan geldi. Elbette bir şeylere imza atılması gerekirdi" diye yorumladı. Bu anlaşma bir "niyet ifadesi" olarak değerlendiriliyor.
Soçi’de atılan imzalar, Rusya’nın Nabucco karşısında Güney Akım’da ısrarlı olduğunun kanıtı olarak niteleniyor. Ancak tıpkı Kuzey Akım (Baltık-Almanya) boru hattında olduğu gibi, Güney Akım’da da hem maliyet, hem de teknik nedenlerle beklendiği kadar hızlı yol alınamadığı vurgulanıyor.
2015’te faaliyete geçirilmesi beklenen hatta Rus gazının ilk aşamada Karadeniz altından Bulgaristan’a ulaştırılması hedefleniyor. Hat burada ikiye ayrılacak ve güney hattı Yunanistan’a, kuzey hattı ise Sırbistan, Macaristan, Avusturya ve İtalya’ya ulaşacak.
Gazprom ve ENI şirketleri arasında imzalanan anlaşmayla, Güney Akımı boru kemerinin kapasitesinin artırılması kararlaştırıldı. Önceki anlaşmalarda yıllık 31 milyar metreküp doğalgaz aktarılması düşünülüyordu. Dünkü anlaşmayla bu rakam 63 milyar metreküpe çıkarıldı. Gazprom başkanı Aleksey Miller’in açıklamasına göre boru kemerinin kapasitesinin 63 milyar metreküpe çıkarılmasına dair teklif ENI şirketinden geldi. Miller bu konuda nihai anlaşmanın imzalandığını açıkladı. Putin ise anlaşmanın sadece Rus ve İtalyan şirketleri tarafından değil Bulgaristan ve Sırbistan gibi projeye katılan diğer ülkeler tarafından da olumlu karşılandığını ifade etti.
Uzmanlar projenin maliyetinin 20 milyar Euro’yu geçebileceğini öne sürüyor. Ancak Miller bu rakamın abartılı olduğunu belirterek, maliyetin çok daha düşük olacağını öne sürüyor. Gazprom Başkanı Aleksey Miller, Ria Novosti’nin haberine göre 8.6 milyar avro, Kommersant’ın haberine göre ise 8.6 milyar dolar maliyet rakamı açıkladı. Miller gazetecilerin ısrarlı soruları karşısında "Ben bugüne dek başka bir rakam söylemedim" dedi.
Gazprom şirketinin imzaladığı son anlaşmalar Ukrayna güzergahına alternatif bulunduğunu da gösteriyor. Bununla beraber Ukrayna’nın doğalgaz sisteminde ciddi sorunlar yaşanabilir. Şayet sisteme yeterince doğalgaz aktarılmazsa kesinlikle teknik sorunların ortaya çıkacağı uzmanlar tarafından dile getiriliyor. Ukrayna devlet başkanı Yuşenko, hükümetten Rusya ile yapılan doğalgaz anlaşmasını gözden geçirmelerini talep etti. Devlet başkanlığı basın merkezinden yapılan açıklamada meselenin 18 Mayıs toplantısında ele alınacağı bildirildi. Toplantıya devlet başkanı Yuşenko, başbakan Timoşenko, Milli Banka başkanı Vladimir Stelmah ve "Bölgeler Partisi" başkanı Viktor Yanukoviç katılacak.
