Kişinev/Ajans Kafkas – Moldova’nın yeni başbakanı Vlad Filat 25 Eylül’de göreve gelir gelmez Kişinev’den bağımsızlığını ilan etmiş Transdinyester’deki Rus ordusunun çekip gitmesini istedi.
Liberal Demokrat Parti lideri Filat, 1999’da İstanbul’da düzenlenen Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) zirvesinde yapılan anlaşmalar gereğince Rusların Transdinyester’den çekilmesi gerektiğini söyledi. Başbakan, Rusya’dan uluslararası hukuk normlarını yerine getirmesini istedi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı yetkilisi İgor Lyakin-Frolov ise Rusya’nın bu konuda düşüncesinin değişmediğini ve ordunun Moldova topraklarında askeri depoları koruduğunu öne sürdü. Rus basını d Kremlin’in Moldova’nın yeni yönetimi ile stratejik sorunlar yaşadığını yazdı.
Transdinyester’in 1990’da bağımsızlığını ilan etmesinin ardından 1992’de yaşanan savaş, Rusya’ya bölgeye barış gücü askeri konuşlandırma fırsatı vermişti. 1994’de Rusya ile Moldova, Rus askerlerinin çekilmesini öngören bir anlaşma imzalamıştı. Anlaşmanın onayını takip eden üç yıl içerisinde Rus askerlerinin çekilmesi öngörülmüştü. Ancak Duma onay sürecini savsakladığı için anlaşma yürürlüğe girmedi. 1999’da İstanbul’da bu kez Rusya, 2002 sonu itibariyle Transdinyester’i boşaltma sözü verdi. Bu söz de yerine getirilmedi. Rusya’nın halihazırda bölgede barış gücü adı altında 1200 askeri bulunuyor. Moskova son sekiz yıldır hem Kişinev hem Tiraspol yönetimiyle iyi ilişkileri sayesinde statükoyu sürdürmeyi başarmıştı. Rusya’nın desteklediği eski Devlet Vladimir Voronin’in liderliğindeki Komünist Partisi’nin temmuzdaki seçimleri kaybetmesiyle Rus askeri varlığı yeniden sıcak gündem oldu. Sekiz yıl iktidarda kalan Voronin anayasa gereği üçüncü dönem devlet başkanlığı yapamayacağı için görevi 11 Eylül’de bırakmak zorunda kalmıştı. Batı yanlısı ittifak, devlet başkanlığı görevini vekaleten Mihail Ghimpu’ya emanet etmiş, Ghimpu da hükümeti kurma görevini Filat’a vermişti. Yeni yönetim, Rusya karşıtı çıkışların yanı sıra AB ve NATO’ya üyelik hedefiyle öne çıkıyor. Rusya’nın Moldova’nın fazla diretmesi halinde Transdinyester’in bağımsızlığını tanıma kartını öne sürüp Kişinev’i susturma olasılığı da mevcut. FT
