Moskova/Ajans Kafkas – Rusya adına Çeçen direnişini yok etme misyonunu canhıraş yürüten Kremlin güdümlü Çeçen başkan Ramzan Kadirov’un önüne koyduğu en önemli hedef sürgündeki Çeçen-İçkerya Başbakanı Ahmet Zakayev’i evine döndürmek. Direnişin silahlı kanadındaki Kafkasya Emirliği hareketinin lideri Doku Umarov’un son çatışmada yaralandığını belirtip “Onu ölüm bekliyor” diyen Kadirov, kendisiyle görüşmelerin yapıldığını belirttiği Zakayev içinse şunları söyledi: “O İçkerya tarafından eve getirmek istediğim tek kişi. Çünkü halkın belirli bir kesimi onu dinliyor. Eğer o hapsedilir veya öldürülürse bundan sonuç çıkmaz. Sonuç, eğer o eve dönerse olur.”
Kadirov’un 7 Temmuz’da İnterfax Genel Müdür Yardımcısı Renat Abdullin’e verdiği röportajı Ajans Kafkas için Özlem Güngör Türkçeye çevirdi. İşte kendi diliyle Kadirov’un Çeçenya’daki savaşı:
Ramzan Ahmatoviç, yaklaşık üç ay önce Çeçenya Cumhuriyeti’nde anti-terör operasyonu sona erdirildi. Bu uygulama duruma nasıl etki etti, sizce ne gibi sonuçları var?
Şimdilik kesinlikle hiçbir netice göremiyorum. Sadece anti-terör operasyonunun bittiği konusunda resmi açıklama var. Cumhuriyet için olumlu etkisi şimdilik yok. Sadece iptal ettiler, iyi. Süreç devam ediyor. Eğer bize gümrük noktası açma izni verilirse, görevli polisler çekilirse o zaman her şey normal olacak, o zaman neticeler olacak. Bugün için anti-terör operasyonunun kaldırılmış olmasına bağlı bir değişiklik yok. Çeçen polisi ve yerel FSB başarılı şekilde -önceden olduğu gibi- haydutlara karşı savaşmaya devam ediyor.
Fazla güçten hiçbir çekilme olmadı mı?
Tek bir asker çekilmedi, uzaklaştırılmadı.
Caharkale’de uluslar arası havaalanı, gümrük açılacağını ifade etmiştiniz. Bunun ne zaman olacağı konusunda bilginiz var mı?
Bizim çok saygın istihbarat kurumlarımız, Rusya devlet başkanına, güya bizde gümrük noktasının ancak 2010’un üçüncü çeyreğinde açılabileceği konusunda rapor yazdı. Bu kesinlikle mantıksız. Bu raporu Rusya’nın güney bölgelerine kaçak mal getiren insanların yazdığını düşünüyorum. Çeçenya Cumhuriyeti’nde gümrük açılması onlar için faydalı değil. Bizde güvenlik Dağıstan ve diğer Rusya Federasyonu cumhuriyetlerine göre biraz daha iyi. Tüm ilişkilerde örnek gösterilebiliriz. Bir keresinde istihbarat hizmetlerinden birinin başkanı ile görüştüm ve şöyle sordum: ‘Neden böyle bir rapor verdiniz, sebebiniz neydi?’
Devlet Başkanı Dmitri Medvedev ile görüştüğümde beni destekledi ve ona çok minnettarım. O da istihbarat birimlerinin tavsiye ettiği tarihin kendisini de tatmin etmediğini belirtti. Dmitri Anatolyeviç, eğer anti-terör operasyonu kaldırıldıysa Çeçenya Cumhuriyeti’ne tüm imtiyazların verilmesi gerektiğini, var olmak için değil yaşamak için ekonomimizi kalkındırmamız, yatırım çekmemiz için gümrük açmamız gerektiğini söyledi. Mashadov döneminde bile geçici olarak gümrük açmaya izin verildiği halde, Rusya Federasyonu Anayasası ve kanunlarının yürürlükte olduğu, RUSYA FEDERASYONU bölgesi olan bize hiç değilse 4-5 bin hacı adayımızın Suudi Arabistan’a gönderilmesi için geçici gümrük açmamıza bile izin verilmiyor. Geçen yıl tüm ilgili kurumlara, her yere mektup yazdım, ama FSB bize yine de izin vermedi. Cevapları yok. Ve bizim gümrük açmamamız konusunda bir dayanakları da yok. Görülen o ki, bu meselenin uzatılması birileri için faydalı. Ama RF devlet başkanı ve başbakanı tek ağızdan şunu söyledi: Çeçenya Cumhuriyeti’nde gümrük açmak lazım. Bu meselenin çözümü konusunda bir imkanımız olacağına inanıyor ve umuyoruz.
Eğer Caharkale havaalanı uluslararası havaalanı yapılırsa, öncelikli olarak nerelere seferler başlatmayı istiyorsunuz?
Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri, Kazakistan’a seferler istiyoruz. Anlaşmalarımız var, Ürdün, Türkiye, Emirlikler, Filistin’de ülkemize yatırım yapmaya hazır yatırımcılar var. Ve bu Çeçen ekonomisine büyük yardımda bulunacak. Anlaşmalarımız henüz sözlü olarak var. Bu çok ciddi ve geleceği olan bağlantılar. Yaşadıkları devletlerde otorite ve tanınmışlıkları bulunan bu ülke temsilcileri ile müzakereler yaptık. Onlara sadece Çeçen halkına, Müslümanlara yardım etmek istiyorlar.
Geçenlerde Medvedev ile yaptığınız görüşmeden söz ettiniz. Bilindiği kadarıyla size, Çeçenya ve İnguşetya sınır bölgesinde terörizmle mücadele planında yürütülen özel operasyonu koordine etme konusunda ayrı bir sorumluluk verildi. Bu operasyonun son sonuçları nelerdir söyleyiniz? Çünkü bu bilgiler açıkça verilmedi.
İnguşetya Devlet Başkanı Yevkurov ile ortak özel bir operasyon yürütme anlaşmamız vardı. Özel operasyonları ben yürüttüm, çünkü operasyonlara daha çok Çeçen polisler ve benimle görev yapmış olan gençler katıldı. Onları ve imkanlarını iyi biliyorum. Ve iki bölge sınırında yürütülen tüm operasyonu kontrol altında tutuyorum. Ama sınırdaki özel operasyonu doğrudan danışmanım ve Duma milletvekili Adam Delimhanov denetliyor.
Rusya Devlet Başkanı Medvedev ile görüşmemde terörizm, haydutluk ile mücadelede yürüttüğümüz çalışmayı güçlendirme görevi verdi. Ve başarılı şekilde yürütüyoruz.
Ve sonuçlar şöyle: Her gün direnişçi kamplarını buluyoruz, yok ediyoruz. Gençlerimizin bulunduğu bu yerlere daha önceden tek bir asker, tek bir keşif gurubu girmemişti. Biz onlarca terörist kampı bulduk. Orada çok sayıda silah, ilaç, yiyecek vardı. Burası onların eviydi. Biz onları oradan kovaladık ve İnguşetya’da, Çeçenya’da ve Dağıstan’da yakalıyoruz. İşte son sonuçlar: Son günlerde operasyonunun yürütüldüğü bölgede Arap temsilcilere yakın, Azeri paralı askeri emiri yok ettik.
Her gün haydutları yok ediyoruz. Onlar artık tüm düşüncelerini yitirdiler. Ele geçirdiğimiz biri bize, onların İnguşetya, Çeçenya, yerleşim yerlerini geçirmek konusunda büyük planları olduğunu anlattı. Onlar artık neleri vardıysa yitirdiler. Geri kalanların hakkından geleceğiz. Her gün bunun için fırsatımız ve neticelerimiz oluyor. Gelecek haftalarda birkaç emire bağlı çok sayıda eşkıya grubunu yok etme konusunda büyük bir operasyonu bitirmeyi planlıyoruz. Bu programı hem İnguşetya, hem Çeçenya hem sınırda hazırlıyoruz. Rusya başkomutanının verdiği görevi yerine getiriyoruz. Ve inanıyorum ki başarısız olmayacak. Bu çalışmanın mantıklı bir sonucu olacak. Operasyonun başladığı andan beri yaklaşık kırk direnişçi öldürüldü. Maalesef bizim asker dostlarımız da trajik şekilde öldü. Açkhoy-Martan emniyet polisleri direnişçilerin pususuna düştü. Dokuz kişi öldü, o kadar kişi de yaralandı. O gün olay yerinde bulundum. Bu olaya karışan tek bir direnişçi sağ kalmayacak. Onlar istedikleri yere saklanabilirler, ama ölüm onları bulacak. Ormanda bulacak. İntikamdan tek bir direnişçi kaçamadı.
Yaklaşık bir ay önce özel bir operasyonda direnişçi lideri Dokka Umarov’un ağır yaralandığı haberi geçti, onun öldüğü konusunda çeşitli bilgiler ortaya çıktı. Şu anda onun hayatta olup olmadığı yönünde ne gibi bilgiler var.
Bilgilerimize göre o yaralı. Onun en yakın beş koruması -Gürcü, Azeri ve diğerleri- öldü. Bizim onun öldüğü hakkında bilgimiz yoktu. Aramalar devam ediyor, onu sadece İnguşetya’da değil, Çeçenya’da da ve bölgelerimize uzak yerlerde de arıyoruz. Onu götürdüler, o yaralı. Bunu bize yakınında olan muhbirimiz söyledi. Avrupa’dan, Türkiye’den ve İngiltere’den de muhbirler vardı. Bunlar orada bulunan temsilcileri. Onlar Umarov’un ölmediğini, yaralı olduğunu söylediler. Gelecek sefere noktayı isabet ettireceğiz. Eğer onun yakın çevresini yok ettiysek bu da iyi. Onu sadece ölüm bekliyor. Allah onu Müslümanları öldürdüğü ve eziyet ettiği için cezalandırıyor. O hasta, tüm dişleri döküldü. O tek bir şey yapıyor, insanları öldürmeye gönderiyor ve sonrası onu ilgilendirmiyor. Kimin oğlu olduğu, nasıl olduğu onun için fark etmiyor…
Geçenlerde Mısır’dan ‘İçkerya devlet başkanı yardımcısı’ diye adlandırılan Abusupyan Abdullayev’in oğlu geldi. Ona sordum: ‘Baban emrederse savaşmaya gider misin?’ O ‘Hayır’ dedi. Onların çocukları savaşmıyor. Onlar bizim çocuklarımıza ellerine silah alıp savaşmayı teklif ediyor. Eğer onların doğru fikirleri olsaydı, kendi çocukları onları desteklerdi. Onların hiçbir kutsalları yok. Özel bir operasyona başladık ve onları yok edinceye kadar sakinleşmeyeceğiz. Gençlerimiz Nogay-Yurt bölgesi dağlarından İnguşetya, Kuzey Osetya’ya kadar her yerde bulunuyor. Onlar haydutlarla savaşıyor. Yug, Sever taburları, Ahmed Kadirov 1. ve 2. alay, OMON, SOBR, ROVD yer alıyor. Ve FSB de bize ciddi şekilde yardım ediyor. Çeçenya Cumhuriyeti, İnguşetya hakkında iyi bilgileri oluyor ve biz onları gerçekleştiriyoruz.
İnguşetya yönetimi ile eylem koordinasyonu hakkında anlaşma sağlandığı biliniyor, ama İnguşetya’nın diğer taraftan Dağıstan ile ortak sınırı var, onunla da herhangi bir anlaşma var mı?
Dağıstan İçişleri bakanı ile anlaşmamız vardı. Öldürülmeden kısa bir süre önce ortak operasyon yürütülmesi konusunda konuşmuştuk. Dağıstan yönetimini incitmek istemem, ama Kuzey Kafkasya’da en zor durumda olan onlar, onların gece, gündüz çalışmaları gerekiyor. Eğer Dağıstan yönetimi önlemler almazsa, haydutların elinde kalacaktır. Bizim için saygın biri olan Mukhu Aliyev’e, her şeyi eline almasını ve etrafından başarılı insanları toplayarak (orada bu tür insanlar çok) komuta etmeye, düzeni sağlamaya başlama tavsiyesinde bulunurdum. Biz her türlü yardıma hazırız. Rusya İçişleri Bakanı Raşid Nurgaliyev tüm bölgelerle ortak çalışmalar yürütme konusunda onay verdi. Eğer onun desteği olmasaydı, bu çalışmayı istediğimiz gibi organize edemezdik. Dağıstan hakkında bilgimiz var ve katılıma hazırız, ancak şimdilik henüz bu cumhuriyet yönetimi ile anlaşma konusunda bir ilerleme yok.
Sizin tavsiyeniz nedir, direnişçilerle, terör yer altısıyla nasıl hareket etmek lazım?
Tespit etmek, yok etmek. Ele geçirdiğimiz direnişçiden bilgimiz var, onlara bir çeşit tablet veriliyor ve bunu kullanan insan bir robota dönüşüyor ve hiçbir şey bilmiyor. Onlar bu tabletleri ülke dışından getiriyor ve gençlere veriyorlar. Bunlar Rusya Federasyonu karşıtı çalışan iyi hazırlanmış batılı istihbarat çalışanları. Onlar, bizim çoğunluğumuzun Müslüman olduğumuzu, mantalitemizi bilerek bizi kullanıyor. Onların iyi teçhizatları, uzmanları var. Burada 12 yıldır Arap Yaser ve Mohdan bulunuyor. Bugüne kadar onları kimse öldürmedi. Onlar Çeçence değil temiz Rusça ile konuşuyorlar. Onlara Rusya’ya karşı gönderildiklerinde, Rusça öğrendiler, tüm halkların mantaliteleri ile tanıştılar. İşte onlar 12 yıldır Çeçenya’da, halen Çeçence konuşmuyorlar. Hattab da mükemmel Rusça konuşuyordu.
Tüm yabanı istihbarat çalışanları Rusya aleyhinde çalışıyor. Rusya halkı ise bizi suçluyor. Rusya halkı, bizde halen savaş olduğunu, Çeçenlerin haydut ve terörist olduğunu düşünüyor. Çeçenler ise Rusya’nın bütünlüğünü korurken ölüyorlar. Bizim yüz bin ölümüz var, binlerce insanımız kayıp, binlerce polis mücadelede öldü. Ama bu onları çok ilgilendirmiyor, onları İslam, Çeçenler, Çeçenya çok endişelendirmiyor.
Çeçenya’da senede 2 milyon ton petrol çıkarılıyordu, şimdiyse 1 milyon 600 ton. Moskova’daysa on milyonlarca ton petrol işleyen şirketler var. Çeçenya’da petrol, gaz olduğu söyleniyor. Çeçenya’da hiçbir şey yok. Onlar Rusya’yı yıkmak istiyor, bizi ise Rusya’ya karşı araç olarak kullanıyorlar. Halkımız bunu anladı ve ‘hayır’ dedi.
Biz her zaman Rusya ile yaşadık. Bizim kardeşlik ilişkilerimiz vardı ve bu ilişkilere devam etmek istiyoruz. Referandumda Anayasa, Rusya için oy kullandık. Bu Batı için iyi değil, onlar bunu hiçbir şekilde beklemiyordu. Çeçen halkı onların sistemini bozdu. Rusya için en zor dönemlerde halkımız Rusya halkını destekledi, bunu kimse yazmıyor. Eğer burada biri öldürülürse, bunu hemen yazıyorlar. İşte biz tümüyle şehir ve mahalleler inşa ediyoruz. Bunlar hakkında tek kelime yok. Çeçen polisi sorumluluğunu aldığında, buradan tüm Rusya’ya Rus asker tabutlarının gönderilmesi son buldu. Çeçenler şimdi onların yerine ölüyor. Terörizm, bu sadece Çeçenya meselesi değil, bu federal düzeyde bir mesele. Biz her şeyi üzerimize aldık ve tüm bunu taşıyoruz.
Tüm altyapımız yıkılmıştı. Tarım ekonomimize yüzlerce milyar zarar verildi, sanayiden söz etmiyorum bile. Belediye seçimlerini yapmamız lazım. Bundan sonra nasıl yaşamalıyız; petrol, gaz, elektrik alınıyor, gümrük verilmiyor. Çeçenler ne yapmalı? Herkes Kafkasya’da kara delik olduğunu, paranın gittiğini söylüyor. Nereye gidiyor? Hangi para? Bizim için hiçbir harcama yok. Gazımız, elektriğimiz, petrolümüz, tüm bunlar bize yeter. Yardıma ihtiyacımız yok. Ama cumhuriyetimizin gelişmesine izin verilmiyor. Rusya yönetimine engel oluyorlar.
Medvedv ve Putin önemli talimatlar veriyorlar, cumhuriyeti destekliyorlar. Konuşuyoruz, müzakere ediyoruz, anlayış buluyoruz. Ama bürokratik sistem, petrol ve diğer şirketler bizi hesaba katmıyor. Rosneft bizi hesaba katmıyor.
Federal bütçedeki cumhuriyet ödeneklerini ayırmaları lazım. Ama düşünün, bunun nereye yönlendirileceğini bile bize sormuyorlar. Kendileri yönlendiriyor; şunu, şunu inşa etmek, işte bunu taşımak. Sonrasında ise Kadirov’un tüm bu kararları kendi sırtında taşıması gerekiyor, Kadirov halkıyla ortak bir dil bulmak zorunda. Buradaysa tüm cumhuriyet yıkıldı, hiçbir şey yok. Bana gümrük açılması için izin verilmesini ne zamandır istiyorum, izin verilmiyor.
Federal bakanların daha çok vatanseverlik duygusunu göstermesi lazım. Sistemin çalışması lazım. Bu sadece bizde değil, tüm bölgelerde bu tür problemler var.
Şunu söylüyorum ve biliyorum, gereksiz olduğum anda, ‘Kadirov küstah, Kadirov kötü’ denecek. Ama ben düşündüğümü söylemeye, Rusya’nın menfaatine olanları söylemeye devam edeceğim. Ben halkıma dürüst şekilde hizmet etmek istiyorum. Babam halk için, Rusya’nın bütünlüğü için hayatını verdi. Ve Rusya devletinin kaderine kayıtsız değilim. Hiçbir şeyden korkmuyorum, sadece yaratandan korkuyorum, aynı zamanda halkımı kötü duruma düşürmek ve babamın nasihatlerini yerine getirememekten korkuyorum. Zor bir durumdayız. Ama bu durumdan çıkacağız. Yönetim neden var? Problemleri çözmek için. Problemlerden çıkış yollarını arayacağız, bölgemizi tüm alanlarda örnek bir bölge yapacağız.
Şu anda yer altı örgütü potansiyelini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Onların hiçbir potansiyeli yok.
Sayıları ne kadar?
Operasyon merkezi onları 500-700 sayıyor. Benim farklı rakamlarıma göre 50-70 kişi! Mesele başka; eğer onlar böylesine iyi sayılabiliyorsa, uluslararası teröristler neden öldürülmüyor. Çeçenya vatandaşı orada sadece onlarca.
Yüzde olarak orada ne kadar yabancı paralı asker ve ne kadar Çeçen var?
Çeçenya ve İnguşetya sınırında bulunanların çoğu Azeri, Türk, Ukrayanlı, Gürcü, Arap.
Bu yüzde yaklaşık olarak yüzde 60-
Evet, yüzde 60-70 yabancı. Nogay-Yurt bölgesi sınırında ise Dağıstanlılar bulunuyor. Çeçenler ise sadece 5-8 kişi. Birkaç gün önce orada bir operasyonumuz oldu, onları çevreledik, her şeylerini bıraktılar ve kaçtılar. Orada sık ormanlık ve gençler zor hareket ediyor.
Ramzan Ahmatoviç, izin verirseniz İnguşetya’ya dönmek istiyorum. Yevkurov’a düzenlenen saldırıyla ilgili paralel bir soruşturma yürüteceğinizi söylediniz. Ulaştığınız neticeler var mı?
Geçtiğimiz günlerde Magas Yevloyev’e bağlı Aliyev grubunu yok ettiğimizde sonuçlar aldık. Saldırı organizatörleri, Yevloyev ve Umarov. Her gün onların emirlerini yok ediyoruz. Soruşturma Umarov ve Yevloyev artık olmadığında sona erecek. Nasıl soruşturma olabilir?! Bunu intihar eylemcisi yaptı. O artık yok. Onu oraya kimin gönderdiğini kim söyleyebilir?
Umarov, ‘Riyazus Salihin’ grubunu oluşturduğunu açıkladı. Bu intihar eylemcisi grubu. Sorumluluğu onlar üzerlerine aldı. Onları yok etmek lazım, işte o zaman soruşturmaya nokta konacak. Ben öyle düşünüyorum. Ben Çeçen, Müslüman, Yevkurov’un arkadaşı olarak bunu söylüyorum. Nasıl soruşturma yürüttüğümüzü göstereceğiz. Haydutlar bizi, biz onları takip ediyoruz. Bizim en azından niyetimiz temiz.
Eski İnguşetya Devlet Başkanı Ruslan Auşev’in kritik bir anda, ülkeye başkanlık yapmaya hazır olduğu konusundaki açıklamasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Eğer söylediğimi gibi yazacaksanız cevap vereceğim. Benim düşüncem şu: Auşev kirli ve başarısız bir oyuna başlamaya çalıştı. İçkerya zamanında Basayev aranıyordu. O Budennovsk’a saldırmıştı. Onu arıyorlardı ve Rusya düşmanı ilan edilmişti. O ise bu zamanda Auşev’in yanında konyak içiyordu. Auşev onun için eğlence organize etmişti. Sovyetler Birliği Kahramanı, general, bölge devlet başkanı. O nasıl böyle bir şeye izin verebilir?
Mashadov, Basayev’in orada nasıl görüştüğünü bizzat gördüm. Mashadov, Basayev hepsi beraber dinlenmek için İnguşetya’ya gittiler. Onların korumaları halen hayatta ve bunu doğrulayabilirler.
Bugün Yevkurov ağır yaralı, amca oğlu öldü, kendi kardeşi ağır yaralı. Anayasaya göre geçici olarak devlet başkanlığını başbakan yürütüyor. Auşev ne açıklaması yapıyor? Eğer o bir şeye yardım etmek istiyorsa, bunun için devlet başkanı olması gerekmiyor. Bu başarısız bir açıklama. Açıkça söylüyorum, açıklamayı, onun kişisel amaçlarına bağlı bir alçaklık olarak düşünüyorum. İnguş halkının kaderi onu çok endişelendirmiyor. Onun zamanında haydutluk köklerini saldı. Federal merkezin yerinde olsam, Auşev ve onun gibileri çoktan yaptıkları için cevaba çağırırdım. Onlar Batı için oynuyor ve federal merkeze karşı siyaset yürütüyorlar.
Bugün, demokrasimiz olduğunu söylüyoruz. Bu tür insanların politikasından Rusya vatandaşları ölüyorsa demokrasimiz nasıl. Hamziyev ve onların bazı ‘insan hakları savunucuları’ haydutluk ve terörist fikrini koruyorlar. Eğer bu teröristler var olan yönetimi, imamları, öğretmenleri öldürüyorsa, eğer bu teröristlerin arkasında Batı’dan destek varsa, neden susuyoruz? Önlemler almak lazım. Bu tür insanlara karşı kanunlar düşünmek lazım. Bu tür insanları hapsetmek lazım. Ben böyle düşünüyorum. Eğer bu tür önlemler alınmazsa, bu insanlar, toplum ve devlet için tehdit olacak.
Ülke dışında yaşayan Ahmed Zakayev ile irtibatınız devam ediyor mu, söyleyin lütfen?
Evet. O İçkerya tarafından eve getirmek istediğim tek kişi. Yetkili makamlar nasıl düşünüyor bilmiyorum, ama ben onun ağır suçlar işlemediğini düşünüyorum. O güzel konuşabilen bir sanatçı. Bugün Avrupa’da on binlerce insanımız yaşıyor, her yıl orada 5-10 bin çocuğumuz doğuyor. 10 yıl sonra onların hepsi Avrupalı olacak. Bu geçen 7-8 yılda doğan çocukların hepsi Avrupalı oldu. Onlar değerlerimizi ve kültürümüzü kaybediyor. Batı onları kullanacak, Çeçen halkı ve Rusya Federasyonu’na karşı gönderecek. Eğer bugün onları eve getirmezsek problemler her zaman olacak. Zakayev ise bunu yapabilir, çünkü halkın belirli bir kesimi onu dinliyor. Eğer o hapsedilir veya öldürülürse bundan sonuç çıkmaz. Sonuç, eğer o eve döner ve tüm bu zaman boyunca halkımıza zarar veren insanları beraberinde getirirse olur. Ben özellikle halkımıza fayda getirecek bu tür anları bekliyorum.
Bugün Zakayev ile müzakereler yürütüyoruz. Eğer ona şimdi benim telefon beklediğim söylense bana telefon açar. O gelmeye hazır olduğunu söyleyecek. Onunla bu tür iyi ilişkilerimiz var. Ona hiç değilse bir kez halkı için faydalı olmasını söylüyorum. Bunu istiyorum.
Bugün ekonomik kriz herkesi etkiledi. Krize karşı Çeçenya’da ne gibi önlemleriniz var?
Kriz bizde daha çok 2011-2012 ekonomik gelişimi programını etkiledi. Bu programdan yüzde 30’dan fazla finans kesildi. Sanayi, inşaat gibi diğer alanlarda Tataristan’da olduğu gibi hissedilir problemimiz olmadı. 800-900 milyon dolar yatırılan tüm yatırım programlarımız devam ediyor. Fabrikalar, evler, oteller, ticaret merkezleri inşa ediliyor. Yani belirlenen tüm projeler Allah’a şükür gerçekleştirilmeye devam ediyor. Belirlenen planlar yüzde 100 yerine getiriliyor. Bütçemiz yüzde 30 kesilmiş olmasına bağlı olarak Rusya başbakanına başvurduk, sayın Vladimir Putin bize 15 milyar bütçe kredisi verdi. Ve tüm planlarımız bu sayede gerçekleşti. Şu anda her şey mükemmel, şikayetimiz yok.
Peki ülkede işsizlik seviyesi nasıl?
Yeni devlet başkanı olduğumda ülkede işsizlik yüzde 70-75 idi. Şu anda seviye yüzde 40-45’e düştü. Ve bunlar geçici işe bulan insanlar. Şimdi işsizlik konusundaki durumumuzla ilgili yeni istatistik istedim.
En azından ülkenizde krize bağlı işsizlik patlaması yok?
Hayır, aksine her gün yeni iş yerleri oluşturuyoruz.
Son iki yılda Çeçenya Cumhuriyeti aktif şekilde inşa oldu. Bildiğim kadarıyla materyallerin önemli kısmı halen ülkeye getiriliyor. İnşaat kompleksini genişletme planlarınız var mı? Tahminin gelecekte de inşa etmeye devam edeceksiniz.
Tüm dünyada tanınan Si-Si-Si şirketi ile çimento fabrikası inşası konusunda anlaşmamız var. Çeçenya her zaman iyi çimento ile ün buldu. Bugün ülkeyi yüzde 90 inşa ettik, şimdi yavaş yavaş inşaat sanayini oluşturuyoruz. Otoyolları Bakanlığı asfalt üretimi için üç fabrika inşa etti. İyi asfalt için modern cihazlarımız var, uzmanlarımız var. Daha önceleri tüm bunlar ülke dışından getiriliyordu. Şimdi artık her şey kendimizin. Bugün tarım ekonomisine de büyük önem veriyoruz.
Yuri Budanov’un erken tahliyesine bizzat yaklaşımınız nedir?
Budanov’un serbest bırakılması tüm Rusya askerleri için hakaret. RF Savunma Bakanlığı askeri olarak onun subaylık şeref örneği olması lazımdı, ancak o genç kıza tecavüz etti. Bu her bir Çeçeni ve her mantıklı Rusyalıyı kırdı. Elza’nın sınıfından sevdiği olabilirdi. O zorbanın serbest bırakılışını nasıl karşılayabilir? Elza’nın ailesi nasıl karşılayabilir? Onun yaşıtlarının hepsi onun hiçbir zaman keskin nişancı olmadığını biliyor. Bu Çeçen halkına hakaret. Bize hakaret edildi. Rusya’yı koruyan herkese hakaret edildi. Ve halkımın gözüne bakmakta zorlanıyorum. Hatta şimdi bundan söz ederken bile gözlerim ıslak. Göz yaşı gözlerde görünüyor. O Rusya toplumunun ve onu serbest bırakan, yani bu kararı mahkemede verenler de kendi eşler, kız kardeşleri ve annelerini savunmak için ayağa kalkamaz. Onlar insan değil.
Ülke yönetiminden Budanov’un hak ettiği cezayı çekmesi için önlemler almasını rica ediyorum. Onun işlediği suç eğer erkek katili olsaydı belki bir derece açıklanabilirdi. Ama on genç bir kız öldürdü ve affedilemez. O alçak bir insan. O tüm RF savunma bakanlığına hakaret etti. Üstelik tüm bunlara prensipsiz hakimler de eklendi. Budanov ile ilgili söylemek istediklerim bunlar.
Çok teşekkürler. Röportaj için çok teşekkürler. Açıkça söylemek gerekirse, böyle sıcak bir karşılama beklemiyordum. Bugünü uzun süre hatırlayacağım. Davet için, sizinle bu röportaj imkanını verdiğiniz için teşekkürler. Bence çok ilginç bir röportaj ortaya çıktı.
Söylediklerimin hepsi kalbimden. Düşüncelerimi gizlemiyorum. Ben sadece RF kanunlarından korkuyorum, çünkü Allah’tan korkuyorum. Bugün halkıma doğru ve gerçek şekilde hizmet etmeye çalışıyorum. Ülke yönetimini, özellikle Vladimir Putin ve Dmitri Medvedev’i kötü bir duruma düşürmedim. Buna hakkım yok. Putin benim için her şeyi yaptı. O en zor zamanlarda halkımızı kurtardı. Ve hayatımın en zor anlarında beni destekledi.
