Kabardey-Balkar’da yeni bir Adıge örgütü: Khase

Nalçik/Ajans Kafkas – Kabardey-Balkar’da etnik gerilim çıkartan yerel idare kanunundan kaynaklı sorunları tartışmak için aylarca hazırlıkları yapılan ama FSB’nin müdahalesi yüzünden istenen sonucu vermeyen Adıge Sivil Forumu, yeni bir sivil örgütün doğmasına yol açtı.

Kongreye özellikle gençlerin alınmaması ve kongre gündeminin Kabardey-Balkar Adıge Khasesi’nin tekeline geçmesinden rahatsız olan kesimler ‘Khase’ adıyla yeni bir sivil hareket kurdu. 9 Nisan’daki kurucular kurulunda tanınmış toplum adamı İbragim Yagan, Khase’nin başkanlığına seçilirken Gumar Murzakanov, Zamir Şuhov ve Aslan İritov yardımcılık görevini üstlendi.
Toplantıda Khase yönetiminin ‘gerçek vekalet’ sistemi üzerine kurulu olması ve kararların tüm bölge temsilcilerinin yer aldığı Khase Konseyi tarafından kabul edilmesi benimsendi.

Yeni hareketin doğmasında Muhammed Hafıtse’nin başkanlığındaki Adıge Khase’nin uzun süredir tartışılan politikaları etkili oldu.

Ekim 2008’den itibaren ülkedeki gidişattan rahatsızlık duyan Adıgeler, 15 yıldır toplanmayan Kabardey halk kongresini toplamak amacıyla organizasyon komitesi kurmuştu. 25 kişiden oluşan komite kongreye hazırlık olarak materyal ve bilgiler topladı. Ülke yöneticilerinin talebi üzerine parlamento seçimlerine bağlı olarak kongre ertelendi ve 14 Şubat 2009’da bir yuvarlak masa toplantısı düzenlendi. Toplantıda sonraki çalışmalar için sivil örgüt temsilcilerinden oluşan bir komisyon kuruldu. Adıge örgütleri organizasyon komitesi, yuvarlak masa toplantısının sonuçlarının açıklanmasından sonra Kabardey halk kongresi için hazırlıklara devam etti ve kongre için 21 Mart 2009 tarihi belirlendi. Ancak ülke yönetimi kongrenin belirsiz bir tarihe ertelenmesinde ısrarlıydı.  

Sonrasında kongre yerine 200 delegeli bir forum yapılması kararlaştırıldı ve 4 Nisan 2009’da yüksek güvenlik önlemleri altında Adıge Forumu gerçekleşti. Forumda 3 belge kabul edildi ve Kabardey halkı koordinasyon konseyi kuruldu.

5 yıldır yapılmayan Adıge halk kongresinin artık yapılması gerektiğini düşünen organizasyon komitesinin bazı üyeleri mevcut yapılar içinde sorunlara çözüm bulunamayacağı sonucuna varıp yeni sivil hareket olarak ‘Khase’yi kurmuş oldu. 9 Nisan’daki kurucular toplantısında hedefler ve görevler şöyle tespit edildi:

  • Öncelikli olarak yönetimin dikkati, Kabardey halkının milli politika, kültür, dil, gelenek ve aynı zamanda toprak reformu alanında yasal haklarının sistemli şekilde kısıtlanıyor olmasına çekilecek.

  • Var olan tüm meselelerle ilgili belirli kişilerin değil halkın çıkarları savunulacak.

  • Khase sivil hareketi demokratik prensiplerle işleyecek, başkan ve yardımcıları vekiller olacak, kararlar tüm bölge temsilcilerinin yer aldığı Khase Konseyi tarafından kabul edilecek. ÖZ/FT