İhtiyar Abhazlardan gelenek uyarısı

Sohum/Ajans Kafkas – Abhazya Devlet İhtiyarlar Konseyi dün yeni başkan Konstantin Ozgan başkanlığında ilk toplantısını yaptı. 45 ihtiyardan oluşan konsey toplantısında, bağımsız devletin inşa sürecinde Abhaz halkının yüzyıllar içinde sosyal düzeni sağlamak için oluşturduğu ahlaki–etik değerlerin (Apsuara) korunması ve uygulanması konusu müzakere edildi.

Toplantıya Parlamento Başkanı Nugzar Aşuba, Başbakan Aleksandr Ankvab, Abhazya Piskoposluk İdaresi Rahibi Vissarion Aplia, yazarlar, bilim adamları ve gazeteciler de katıldı. 16 yıl konsey başkanlığını yürütmüş Pavel ADZINBA’nın yerini alan Ozgan, Abhazya Devlet İhtiyarlar Konseyi’nin başkanlığına Devlet Başkanı Sergey Bagapş’ın 31 Temmuz 2009 tarihli kararıyla atanmıştı. Toplantıda Başkan Ozgan "Abhazların ahlaki-etik ölçüleri bugün ortaya çıkmadı. Yüzyıllardır bunlar Abhazlar ve Abhazya devletince takip edilerek korundu. Yazılı olmayan bu kurallar Abhazların kendisiyle yaşadıkları ölçülerdir" dedi.
Toplantıda en fazla ‘Apsuara’ hakkında kitap ve ders kitaplarının basılması, en geç 2010’de bu kitapların müfredata alınması gerektiği dile getirildi. İhtiyarlar Konseyi Oçamçira bölge temsilcisi Konstantin Kvintsina, yeni neslin Apsuara’yı öğrenmesi konusunda kitapların gerekli olduğunu belirtti. Toplantıda genç neslin Abhazcayı bilmeyişi de Apsuara bağlamında ele alındı. Kvintsia, şehirdeki bir anaokulunda 75 öğrenciden sadece 5-6’sının Abhazca bildiğini belirterek "Eğer Abhazya’da Abhazca öğrenilmezse, o zaman hangi parametrelere göre, Abhazya Abhazya devleti olarak düşünülecektir" diye sordu.
Abhazya Bilimler Akademisi Başkanı Şota Arstaa ise Abhazya’da Abhazların yüzde 90’nından fazlasının anadilinde konuştuğunu belirterek "Mesele başka, dili bilen onu ne işinde ne günlük iletişiminde kullanmıyor" dedi. Köylerden gelen ihtiyarlar de, Abhazca bilmeme ve kullanmama sorununun özellikle şehir sakinleri arasında daha fazla hissedildiğini kaydetti. Gudauta bölgesi Barmış köyünden gelen ihtiyar Mança Beniya "Köylerde durum daha iyi. Ahlaki-etik kural şehirde ihlal ediliyor" dedi.
İhtiyarlar Konseyi toplantıda aldığı kararla devlet başkanı ve parlamentoya şunları önerdi:

  • En kısa zamanda Apsuara sisteminin araştırılması amacıyla bir araştırma komisyonu kurulmalı. Ders kitapları ve araçları yayınlanmalı.
  • Apsuara dersi 2011-2012’de ders programına dahil edilmeli.
  • Apsuara hakkında kısa metrajlı film ve televizyon programları hazırlanmalı.
  • Uluslararası Abhaz Yaz Okulu kurulmalı. APSNY/ÖZ/FT