Moskova – Rusya’da 3 Mart seçimlerine aday olamadığından hakkında iktidarı kontrol gücünü hangi koltukla sürdüreceğine dair binbir senaryonun çizildiği Devlet Başkanı Vladimir Putin’in konuşulması tabu olan servetine dair iddialar zuhur etmeye başladı.
Başbakanlığa göz kırpan Putin’in halefi Dmitri Medvedev’den boşalacak Gazprom başkanlığını üstleneceği son ‘post-Putin’ senaryo olurken, Rus liderin 40 milyar doları aşan gizli serveti olduğu iddia edildi. The Guardian gazetesine konuşan Moskova merkezli düşünce kuruluşu Ulusal Stratejik Enstitü Başkanı Stanislav Belkovski, Kremlin’deki kaynaklara dayanarak Putin’in sekiz yılda 40 milyar doları zulaladığını öne sürdü. Bu da SSCB’nin dağılmasının yarattığı boşluğu fırsat bilip devletin dev şirketlerini haraçmezat kapatan oligarlara savaş açan lider imajıyla prim toplamış Putin’i gizli bir oligarg ve Avrupa’nın en zengin adamı yapıyor.
Belkovski’ye göre Putin Rus petrol ve doğal şirketlerindeki gizli hissselerinin ötesinde İsviçre ve Liechtenstein’deki bankalarda şahsi hesaplana sahip. Putin, şeffaf olmayan offshore şirket ve fonlarıyla önde gelen üç doğalgaz ve petrol şirketinde hissedar. Rus lider, Surgutneftegaz’ın yüzde 37’sini, Gazprom’un yüzde 4.5’ünü ve Gunvor’un en az yüzde 75’ini elinde tutuyor. Putin’in servetinin perdelenmesinde KGB-FSB kökenli silovikiler kilit rol oynuyor. Guvnor, Putin’in KGB’den dostu Gennadi Timçenko’nun İsviçre’de kurduğu gizemli bir petrol şirketi. Ne WEB sayfası ne de Moskova bürosu olan şirket, 2007’de 43 milyar dolar cirodan 8 milyar dolar kar beyanıyla dudak uçuklatmıştı.
‘Putin’in ne kadar serveti var’ sorusuna "En az 40 milyar dolar. Maksimumunu bilemiyorum. Bazı işlerden şüpheleniyorum ama bilgim yok. Belki bundan fazla, belki çok fazla" yanıtını veren Belkovski ekliyor: "Elbette Putin’in ismi kayıtlarda gözükmüyor. Offshore şirket ve fonların hissedarlarıyla ilgili şeffaf bir tablo da yok."
İddiaya göre Putin’in servetiyle ilgili bilgiler Kremlin’de Medvedev’i tutan liberal klan ile Kremlin genel sekreter yardımcısı İgor Seçin’in başını çektiği siloviki arasındaki güç savaşı nedeniyle sızabildi.
Siloviki’de FSB Başkanı Nikolay Patruşev, yardımcısı Aleksander Bortnikov, Putin’in yardımcısı Viktor İvanov gibi isimler yer alıyor. Liberal klanda ise Putin’in manevi evlat saydığı Chelsea takımının patronu oligarg Roman Abramoviç, federal uyuşturucu kontrol hizmeti başkanı Viktor Çerkesov, Özbek milyarder Alişer Usmanov bulunuyor. Ancak kavga ideolojik değil, tamamen Putin sonrasındaki paylaşıma dair. Problem de Putin’in yeniden millileştirme operasyonu sırasında yakın çevresine aktardığı milyarlarca doların post-Putin dönemde kimin elinde kalacağıyla ilgili. Kremlin dehlizlerinde yeni yönetimin çoğunluğu batıda tutulan bu paraları ele geçirme kaygısı yaşanıyor. İçerdeki kavga kendini geçen ay FSB’nin Çerkesov’un yardımcısı General Aleksander Bulbov’u tutuklatmasıyla kendini ele verdi. Yine bu ayın başında Medvedevci Maliye Bakan Yardımcısı Sergey Storçak 43 milyon dolar zimmete para geçirmekten hapse tıkıldı. Patronu Aleksey Kudrin bile "O masum" dedi.
Bu ayın başında netameli işadamı Oleg Şvartsman, Kommersant’a demecinde FSB’lilerin 3.2 milyar dolarlık fonlarını yönettiğini ifşa etti. Şvartsman’a göre cüzdan şişirmenin yollarından biri şöyle: Özel şirketler piyasa değerinin çok altında kamulaştırılıp devlet şirketlerine aktarılıyor. Sonra bu varlıklar offshore üzerinden pay ediliyor. Putin millileştirme operasyonuyla bütün dev şirketlerin başına kendi adamlarını getirmişti. Eski liberal milletvekili Vladimir Rzihkov, Gazprom’u Medvedev’e, Rosneft’i Seçin’e, demiryollarını Vladimir Yakunin’e ve Aeroflot’u Valery Okulov’e teslim eden Putin yeni bir oligarşi yarattığını belirtti.
