Sohum/Ajans Kafkas – Abhazya’nın Megrel nüfusunun yaşadığı ve düne kadar Gürcistan’ın kolayca nüfuz sağlayabildiği Gal bölgesinde Abhazca eğitim giderek zemin kazanıyor. Bu tespit idealist bir öğretmen olan Ahra Vyaçeslavoviç Kvekveskiri’ye ait.
1979 doğumlu genç öğretmen hem Abhaz dili hem tarih derslerine giriyor. Gürcüleştirme politikasının çok başarılı olduğu Gal bölgesinde Abhazlaşma eğilimine değinen Kvekveskiri, insanların hem eski soyadlarına hem Abhaz diline ilgi gösterdiğini söylüyor.
Respublika Abhazya gazetesinden Zaur Delba, Gal bölgesindeki 1. Rus lisesi müdür yardımcısı Ahra Vyaçeslavoviç Kvekveskiri ile bölgedeki eğitim çalışmalarını konuştu.
Kendi köyü Baslah’ta başladığı eğitimini Oçamçira Abhaz lisesinin ardından Abhazya Devlet Üniversitesi Filoloji Fakültesi’nde tamamlamış olan Kvekveskiri ile yapılan röportajı Ajans Kafkas için Özlem Güngör Türkçeye kazandırdı:
Galiba, yapılmamış işi bol bir bölge?
Evet, günlük büyük bir çalışma. Çünkü ben Gal’de sadece birinci Rus okulunda değil, ikinci Gürcü (Megrel) okulunda da ders veriyorum. Ayrıca iki dönemdir de bölge meclis üyesiyim. Ama en önemlisi, nüfusun önemli bölümünün etnik Abhaz olduğu bölgede Abhazcanın gelişimi. Tüm gayretimiz buna yönelik. Abhazca ve edebiyatının öğretilmesiyle ilgili bölge yöntem birliğimizi oluşturduk ve onun da başkanlığını yapıyorum.
Ahra Vyaçeslavoviç olarak, Gal bölgesinde devlet dili propaganda seviyesini nasıl değerlendirirsiniz? İnsanları devlet dilini öğrenme isteği ne kadar hissediliyor?
Durumu münferit olarak adlandıramayız. Geçen yıllar boyunca biriken problem az değil. Ama en önemlisi, herkes biliyor: Abhazya yönetimi tarafından başlanan Gal bölgesinde devlet dilinin aktif yayılması süreci geri döndürülemez.
Gençlerin onu öğrenme isteğini görmemek mümkün değil, üstelik onların birçoğunun dedesinin ana diliydi. Dikkate değer bir başka şey; Bazı aileler artık önceki, yani Gürcü soyadı almaya mecbur kalmadan önce kullandıkları soy isimlerine dönmeyi dile getiriyor. Ve bildiğim kadarıyla sadece yitirilen soy isimleri değil, orijinal milliyetleri Abhaz milliyetini alma da söz konusu. Ancak buna sıkça sonu gelmeyen bürokratik engeller çıkıyor, insanlardan sayısız belge isteniyor, resmi kağıt isteniyor. Bu sürecin basitleştirilmesi gerektiğini düşünüyorum. İnsanlar vakitlerini makamlara gidip gelmeye değil, dillerini öğrenmeye harcasın.
Peki Abhazcanının Gal bölge okullarında verilmesinin iyileştirilmesi konusunda ne yapılıyor?
Çok şey yapılıyor ve sistematik temel üzere, bölge yönetimi ve eğitim bakanlığının okullarımıza gösterdiği düzenli yardımın hizmeti büyük. Bu eğitim gereçleri ve ders kitapları, metot desteği şeklinde oluyor… Ve önemli bir faktör, Abhazca öğretmenleri maaşlarına önemli bir ek alıyor.
Abhaz dili ve edebiyatı derslerinin içeriği nedir? Kendi örnekliğinizde anlatır mısınız?
Eğitim kalitesi, özellikle de bizim şartlarımızda sadece metodolojik becerilerde değil, öğrencilere ne ile geldiğine, onlara ne anlattığına bağlı düşüncesindeyim. Öncelikli olarak, halkın değerli ahlaki özelliklerini göstererek Apsuara ilkelerine dikkat çekmek gerektiğini düşünüyorum. Buna uygun örnekler getiriyorum. Ama kısa süre önce yaşanan gerçeklerden söz etmeden de geçilmez. 1992-1993 Gürcü-Abhaz savaşını anlatıyorum, onun sonuçlarını, Kodor Vadisi’ndeki olayları anlatıyorum. Abhazya yönetiminin dış politikasını. Dil, edebiyat, tarih dersleri birbirine bağlı. Ve ‘Abhazya tarihi’ dersini de veriyor olmam öğrencilere anlattığım durumlarda daha ikna edici olmama yardım ediyor. Buna tarih konusundaki seminerler de yardımcı oluyor.
Aslında, Abhazca dersi eğitiminin Gal bölgesinde devlet dili olarak yayılmasına daha etkili olacağını düşünüyorum. Şu anda Abhazca Çuburhinca’nın iki okulunda, Nijnıi Bargyaba, Saberio, Sidı, Şaşikuarı, Otobaya ve merkezdeki iki okulda veriliyor.
Gal bölgesinin tümünde Abhazca dil eğitiminin uygulanmasıyla ilgili bazı düşüncelerimiz var. Özellikle yerli gençlerden öğretmenlerin hazırlanmasının önemli bir çözüm olacağına inanıyorum. Ve biz Abhazya Devlet Üniversitesi Rektörü Aleko Gvaramiya’ya Gal öğrencileri için limiti sürekli arttırıyor olmasından ötürü minnettarız. Bu arada belirteyim, bize diğer derslerde de uzmanlar lazım ve bu konuda Rusya üniversitelerinde kontenjan ayarlayan Abhazya hükümeti de yardımcı oluyor. Bu sene Galliler için limit 20’ye kadar arttı.
Okulunuza dönelim. Öğretmen kadrosu ne kadar verimli çalışıyor?
Ekip hem genç, hem gayretli öğretmenlerden oluşuyor.
Gal şartlarında gençlerle eğitim çalışması özellikle önemli. Bu alanda ne gibi zorluklar ve problemler var?
Zorluğun önemli kısmı, gençlerin büyük oranının çalışmıyor olması. Ciddi şekilde iş yerleri lazım. İnsan hiçbir şey ile meşgul değilken, okumaz, çalışmazken, onu bir şeye ikna etmek zor. Onun cevap vermesi zor birçok soruları olur.
İngur propagandası da büyük problem olarak kalıyor. Gerçi belirtmek gerekir ki, onun her türlü hilesine karşı biz karşı durmayı öğrendik. Galiba, söylendiği gibi yalanın ayakları kısa oluyor. İnsanlar Abhazya yönetiminin Gal bölge halkını ilgi alanına çekmek için ne kadar gayret sarf ettiğini görüyor. Bizden ise, Abhazcanın, ana dilin başarılı şekilde yayılması için, yerli halkın her şeyin yolunda gittiğine, Apsnı’nın yeniden devlet egemenliğini elde ederek tarihi vatanının her köşesinde sadece devlet hizmeti ile değil manevi kültürü ile kabul edildiğine inanmalarını sağlamamız isteniyor. ÖZ/FT
