Çerkesk/Ajans Kafkas – Karaçay-Çerkes’te Çerkeslerle Karaçay yönetimi arasında yaşanan gerilimler üzerine planlanan olağanüstü Çerkes Halk Kongresi 5 Haziran’da Çerkesk’te büyük bir katılımla gerçekleştirildi.
Karaçay-Çerkes’in başkentindeki Drama Tiyatrosu’nda düzenlenen kongreye Karaçay-Çerkes’in yanı sıra Adıgey ve Kabardey-Balkar’dan yaklaşık 700 kişi katıldı. Rusya ve Karaçay-Çerkes marşlarıyla açılan kongrede Çerkes özerk bölgesinin yeniden inşa talebi ana tartışma konusuydu.
Kongre sonunda oy birliği ile kabul edilen bildiride, Çerkesya’nın Rusya bünyesinde bir cumhuriyet olarak yeniden inşası talebi yer aldı. Karaçay-Çerkes Adıge Khase Başkanı Muhamed Çerkesov, kongrenin birinci etabının Kasım 2008’de yapıldığını hatırlatarak “2008’de kabul edilen bildiride, Karaçay-Çerkes’te sosyal, politik ve milli krizlerden çıkış için merkez, yerel ve sivil hareketlerin katılımıyla birkaç madde önerilmişti. Ancak ne merkez, ne yerel hükümetler çağrılarımızı duymadı, hatta problemin içeriğini anlamaya bile gayret etmediler” dedi. Çerkesov “Bugün Karaçay-Çerkes, Kuzey Kafkasya’nın en fazla yardıma muhtaç bölgesine dönüştü. Üç devlet başkanı döneminde ülkede tüm alanlarda ve seviyelerde toplu kadro değişiklikleri oldu. Kadro politikasında en fazla Rus nüfus zarar gördü” diye ekledi.
Çerkesov şunları kaydetti: “Cumhuriyetten hemen hemen tüm Rus kökenli otoriter ve tecrübeli yöneticiler gönderildi. Son 20 yılda ülkedeki Rus nüfusu yaklaşık bir buçuk katı azaldı. Bu süreç bugün de devam ediyor. Büyük oranda yöneticilik görevi Karaçay milletinin eline geçti, çeşitli görevlere ise diğer halkların temsilcileri atanıyor, ancak gerçek yönetime ve tüm ilk yardımcıları alışıldığı üzere yine Karaçay milleti sahip. Karaçay-Çerkes’teki Abazin, Çerkes ve Rus kökenliler ne kendileri ne çocukları için gelecek görmüyor. Örneğin Karaçay-Çerkes devlet teknoloji akademisinin, ülke halkının yüzde 35’ini oluşturan Ruslar için kontenjanı yüzde 3. Buna bağlı olarak durumun bu şekilde gelişmeye devam etmesi geniş çaplı milli anlaşmazlığa neden olacak. Çerkes halkı daha fazla yönetim tarafından kınama ve küçük düşürmelere artık sabretmeyi düşünmüyor. Bugün Çerkesler ‘de fakto’ olarak özerk yapıdan bilindi. Federal yönetimin göz yummasıyla birlikte devlet darbesi oldu, demokrasi prensipleri ve ülke halklarının milli eşitliği kabaca ihlal edildi.”
Karaçay-Çerkes’teki Çerkesler, tarihi Çerkesya’nın yeniden inşası için Kabardey-Balkar, Karaçay-Çerkes ve Adıgey’in birleştirilmesi gerektiğini savunurken Kabardey-Balkar Adıge Khase, Rusya Federasyonu içinde üç cumhuriyet şeklinin kendilerini tatmin ettiğini açıkladı.
Karaçay-Çerkes Adıge Khase gazetesinin editörü Musa Daurov ise, özerkliğin yeniden inşası meselesinin sadece Çerkes halkının problemi olmadığını belirterek “Şubat 1995’de yapılan Abazin, Rus, Çerkes ve Kazakların ortak kongresinde özerk Çerkesya’nın yeniden inşası konusu gündeme getirildi. Şu anki forum çalışmasına tüm ülke halkları delegelerinin katılmış olması, bugün bizim yeniden bu çizgiye geldiğimizi gösteriyor” dedi.
‘Rus sivil hareketi prezidyumu, Karaçay-Çerkes milli sivil hareketler koordinasyon konseyi’ başkanı Nikolay Hohlaçev konuşmasında, Çerkes halk kongresinin tüm Karaçay-Çerkes halkı için önemli olan sorunların doğru çözümüne yönelik olduğunun altını çizdi.
Hohlaçev “Ülkede problemler çok, biz hepimiz onları biliyor ve bunların tümünün beraberce çözülmesi gerektiğini hissediyoruz. Ben sadece ülke vatandaşlarını kastetmiyorum, Karaçay-Çerkes yönetimini de bu problemleri çözmeye çağıyoruz. Hem devlet başkan, hem hükümet başkanı, hem parlamento başkanı sadece tek bir milletin değil tüm ülke halkının temsilcisi olmalı. Onların tüm Karaçay-Çerkes halkının çıkarlarını savunmaları ve enternasyonalist olmaları gerekiyor” dedi.
Kongreden sonra Adıge Khase gençlik hareketi eylemcileri, Çerkes gençlik liderlerinden Aslan Jukov ve Karaçay-Çerkes devlet başkanının danışmanı Fral Şebzukhov cinayetlerinin ortaya çıkarılmasını istedi. Toplantıda eylemciler, ellerinde öldürülen Jukov ve Şebzukhov’un resimlerini taşıdı. Adıge Khase gençlik hareketi başkanı Timur Jujuyev konuşmasında iki aydan fazla bir süre geçmiş olmasına rağmen Jukov cinayetinin açığa çıkarılmadığını ifade etti. Jujuyev kendilerine olayın zanlıların soruşturulduğu, dava üzerinde çalışıldığının söylendiğini, ancak davanın bunun ötesine ilerlemediğini kaydetti ve bu cinayetlerin ortaya çıkarılmasını istediklerini belirtti.
Çerkes gençliğinin temsilcileri, Aslan Jukov’un arkadaşları Aslan Abroyükov, Aslan Beştoyev, Artur Pşeşhev, Rustam Lahov, Ruslan Kondohov ve Amiran Abukov da cinayetin açığa çıkarılması için uğraşacaklarını kaydetti. Jukov’un arkadaşları “Gerektiği takdirde Petigorsk ve Moskova’da eylemler yapacağız. Gerekli olduğu takdirde her ay yapacağız, ama bu cinayetlerin açığa çıkarılmadan kapanmasına izin vermeyeceğiz” dedi. Adıge Khase sivil hareketi Başkanı Muhammed Çerkesov’a hitaben gençler açıkça, bundan sonraki soruşturmada sadece yönetim ve soruşturma organlarındakilerin sorgulanmayacağını, Adıge Khase sivil hareketi aksakallarından da sorgulanacağını ifade ettiler. KU/ÖZ/FT
