Caharkale/Ajans Kafkas – Sovyetler döneminde toptan Sibirya ve Orta Asya’ya sürülen Çeçenlerin geride bıraktıkları ve her biri anıt değerindeki mezar taşları o dönem inşa edilmiş yapılardan çıkıyor.
İlk kez 1993’te Devlet Başkanı Cahar Dudayev döneminde üst düzeyde dillendirilen mezar taşlarının Ruslarca inşaat malzemesi olarak kullanıldığı gerçeğine ışık tutan yeni bir gelişme daha yaşandı.
13 Mayıs’ta Caharkale’ye bağlı Alkhan-Kala köyünde Sovyetler döneminde inşa edilmiş Yermolovski tavuk fabrikasının temelinde kullanılmış mezar taşları bulundu. Taşlar 1920-1930 arasında ölen insanlara ait. Daha önce yol, bina ve farklı yapıların temellerinde kullanılmış mezar taşları bulunmuştu. Bulunan mezar taşları başkent Caharkale’nin merkezinde ‘Anıt’ adı verilen yerde toplanmıştı. Bulunan mezar taşları ya Caharkale’ye getiriliyor ya da en yakın mezarlıkta yerini alıyor.
1990’larda üretimine son veren Yermolovski tavuk fabrikası ise tuğlalarına varıncaya kadar yağmalanmıştı. Şimdi insanlar bu alana sadece dinlenmek için geliyor. Mezar taşları ise alanda dinlenmeye giden Leç adlı genç tarafından tesadüfen bulundu. Leç "Onları gördüğümde öylesine bırakamadım ve hemen bir tanıdığıma haber verdim. Bu taşlar bizim için kutsal ve geçmişte bize yapılmış olan böylesine bir vahşetin önemsenmesi lazım" dedi. Mezar taşlarının bulunması konusunda başkanlığını Tamara Talhigova’nın yaptığı ‘Kaybolanları Arama’ adlı sivil örgüt de çalışmalar yürütüyor.
Rus yanlısı yönetimin insan hakları yetkilisinin yardımcısı Hamzat Umhayev, mezar taşlarının Çeçen kültürünün mükemmel hatıraları olduğunu belirterek "Her biri bir ustanın elinden çıkmış. Üzerinde motifler var. Taşlara bakarak sadece ölen kişinin cinsiyeti değil, sülalesi ve işini de öğrenmek mümkün. Bu tür anıt mezar taşları artık yapılmıyor. Her taş sanat eseri" dedi.
Alkhan-Kala imamı Ali Ordaşev de "Bu bir Vandalizm örneği. Bu taşlar hiçbir zaman kaybolmayacak ve yok olmayacak. İktidarlar insanların bunları görmemeleri için ne kadar zorlarsa zorlasın er ya da geç gün yüzüne çıkıyor, bugün bizim gördüğümüz gibi. Bakınız hepsinin üzerinde Allah’ın ismi yazıyor ve bu taşlara gerekli önemi vermeliyiz. İnşaat malzemesi olarak kullanılmış. İnsanlık nerede peki? Biz Müslümanlar bunu hiçbir zaman yapmayız. İslam Vandalizm’i kabul etmez" diye konuştu. CT/ÖZ/FT
