MİNSK – Batı’nın ‘Avrupa’nın son diktatörü’ damgasını vurduğu ama ağustostaki savaş sonrası Abhazya ve Güney Osetya’yı tanımaması için tavlamaya çalıştığı Beyaz Rusya Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, ‘klasik’ müttefik Rusya ile köprüleri attı. Moskova’yla kredi anlaşmazlığı yaşayan Lukaşenko, bugün ‘artık Rusya’ya yoğun eğmeyeceklerini’ belirtip ‘gezegende başka ortaklar bulacaklarını’ ilan etti.
Lukaşenko’nun Rusya’dan çark eden çıkışı dün Rusya Başbakanı Vladimir Putin’le kredi pazarlığı yaptığı Minsk’teki zirveden bozguna uğrayarak çıkmasının ardından geldi. Rus medyasına göre Lukaşenko, Rusya’nın geçen yıl açtığı 2 milyar dolarlık kredinin son 500 milyon dolarlık dilimini ruble yerine dolar olarak almakta ısrar etti ama Putin buna yanaşmadı. Rusya Maliye Bakanı Aleksey Kudrin’in de kamuoyu önünde Beyaz Rusya’nın yıl sonuna doğru borçlarını ödeyemez hale geleceğini öne sürüp Minsk’in Moskova’ya yaklaşımını ‘parazitçe’ diye nitelemesi bardağı taşıran son damla oldu.
Lukaşenko, dün bakanlar kurulu toplantısında Rusya ile ilişkilerin ne kadar kötü gittiğini anlatmaya çalışan Başbakan Sergey Sidorski’ye "Rusya ile yürümüyor. Boğun eğmemize gerek yok. Sızlanmaya ve ağlamaya gerek yok" diye çıkıştı. Devlet Başkanlığı’ndan yayımlanan açıklamaya göre Lukaşenko, Rusya ile yakın ilişkiler kurmaktan bahseden Sidorski’ye azarını şöyle sürdürdü: "Yeter artık Sergey Sergeyeviç! Bakanlarını bu çiğnenmiş yolda yürütmeye son ver. Neden tekmeyi yediğimiz Rusya’ya sokulup duruyorsun. Bizi ilk kez avuçlarının ortasında çırılçıplak bırakmadıklarını anlamıyor musun?"
Lukaşenko, "Gezegenin başka bir yerinde mutluluğumuzu aramalıyız. Bunu bilinçli olarak açıkça söylüyorum; Bugünden itibaren bir dönem sona ermiştir, başka bir dönem başlamıştır" diyerek AB’ye göz kırptı.
Liderlerin Minsk buluşmasındaki hezimet Rus basınında da yankı buldu. Kommersant gazetesi olayı ‘Ruble olarak 500 milyon dolar, para değil. Beyaz Rusya’nın bu krediye ihtiyacı yok ki? Toplantıda skandal patlak verdi’ ironisiyle aktardı. Hükümete yakın İzvestiya ‘Kardeşlik sevgisi ruble olarak karşılığını bulmadı’ derken Minsk’in Moskova’dan ayrıca bir nükleer santral inşası için 9 milyar dolar kredi istediğini yazdı. Liberal çizgideki Gazeta ise iki ülkenin mali sorunla karşı karşıya geldiğini belirtti. Rossiskaya Gazeta da ABD’nin Avrupa’nın son diktatör ilan ettiği Lukaşenko’nun Moskova’ya ihanet etmeye başladığını savunarak ‘Rusya karşılığında bir şey almadan kredi vermek istemiyor’ yorumunu yaptı.
Minsk-Moskova ilişkileri, Gürcistan’ın ağustosta Kafkasya’da çıkardığı savaşta Rusya’nın 1996’dan bu yana sürüncemede kalsa da ‘Rusya-Beyaz Rusya Birlik Devleti’ projesiyle yanında tuttuğu Beyez Rusya’dan aradığı desteği bulamamasıyla soğumaya başlamıştı. AB, savaş sonrası Abhazya ve Güney Osetya’yı tanıyan Rusya’nın izinden gitmemesi için Lukaşenko’ya kanca atıp Avrupa’ya seyahat yasağını kasımda kaldırmıştı. Bu sayede Lukaşenko geçen ay Vatikan’ı ziyaret etmişti. Minsk’in AB Doğu Ortaklığı planına dahil olma hevesini iyiden iyiye açık etmesi de Moskova’nın sinirlerini germeye başlamıştı. Lukaşenko, bu gerilimi ilk kez geçen hafta Rusya-Beyaz Rusya birliğinin yürümediğini ve Moskova’nın tutumunun kendilerini Batıya dönmeye zorladığını belirterek açığa vurmuştu.
