Nalçik/Ajans Kafkas- Balkar sivil örgütleri koordinasyon kurulu, kendi kaderini tayin hakkıyla ilgili öneriyi görüşmek üzere kongre sürecini başlattı. 31 Ağustos’taki toplantıda kongrenin organizasyon komitesi oluşturuldu ve başkanlığına oy birliğiyle Bahautdin Etezov seçildi. Organizasyon komitesinde koordinasyon kurulu üyelerinin yanı sıra tarihçi, ekonomist ve hukukçular yer aldı.
Koordinasyon kurulanda Balkar Halkı İhtiyarlar Heyeti, Elbrus, Balkarya ve Çiftçiler Birliği yer alıyor. 24 Ağustos’ta Balkar Halkı İhtiyarlar Heyeti düzenlediği basın toplantısında Balkar halkının kendi kaderini tayin etmek amacıyla kongre sürecini başlatacaklarını açıklamıştı.
31 Ağustos’taki görüşmede kongrenin gerekli olup olmadığı etraflıca tartışıldı. Ruslan Babayev “Kongrede kendi devletimizi kurma meselesini çözmeliyiz. Bu kongrede başka meseleler olmamalı” dedi. Babayev’e göre, Kabardey-Balkar’da yönetimin başında kim olursa olsun, Balkarların kendi idareleri olmadığı müddetçe Balkar halkının problemleri çözülmeyecek.
Cambulat Etteyev de, Balkar halkı kendi idaresini açıkladığı takdirde toprak meselesinin nasıl çözüleceği konusunda şüphelerini dile getirdi. Babayev 1922’deki sınırların geçerli olması önerisini desteklediğini belirtti.
Verkhnaya Balkarya köyü temsilcisi Harun Zamayev ise meseleye çok keskin yaklaşıldığı ve bunun sonunu getiremeyecekleri endişesini taşıdığını söyledi. Zakaylev, halkın kendi idaresinin olmasını çok istediğini ama yeniden sınırlar belirlenecek olursa bunun kendilerine onlarca yıl kaybettireceğini vurguladı.
Habaz köyünden Buzigit Uyanaev ise, “Son dört yılda Habaz’da 86 kişi öldü, 61 kişi doğdu, 80 aile gitti, 60 yeni aile oluştu. Köyün küçülmesi durdurulmadığı takdirde sonu kötü olacak. Bu konuda bir şey yapılmalı. Sovyet dönemi alt yapısı da tamamen yok oldu” dedi.
Oyus Gurtuyev ise, Koordinasyon Kurulu’nun Balkar köylerinde yaptığı toplantılardan 26 karar çıktığını ama bu köylerdeki bürokratların merkeze köylerde toplantı olmadığını rapor etmesinden yakındı.
Dalhat Baydayev, Rusya Başbakanı ve Birleşik Rusya Partisi Başkanı Vladimir Putin’e bir kez daha ülkedeki durumu yazmayı önerdi. Toplantıda bir yandan kongre hazırlığı devam ederken diğer yandan Putin’e mektup yazılması önerisi benimsendi.
Koordinasyon kurulu üyeleri, Balkar Halkı İhtiyarlar Heyeti Başkanı İsmail Sabançiyev’in bir kez daha Balkar halkının taleplerinin memorandum şeklinde yazılarak ülke yönetimine sunulması yönündeki önerisine destek vermedi. Konuşmacılar, çok sayıda başvuru olduğunu ve bir yenisinin anlamsız kalacağını belirterek “Kendi kaderini tayin etmek her bir Balkar’ın hayatının esası olmalı” dedi.
Ardından kongre organizasyon komitesinin başkanlığına seçilen Etezov ise, Balkarya cumhuriyetinin kurulmasıyla ilgili zaten kongre kararı olduğunu ve yeni bir kongre yapmanın gerekli olmadığını, var olan kararı yerine getirmek için çaba harcanması gerektiğini söyledi. Hukukçu Oyus Gurtuyev ise 19 yıl önceki bir kararın yasal olmadığı itirazını yaptı. 1991’den beri yasaların değiştiğini hatırlatan Gurtuyev, kimsenin tartışamayacağı hukuki ve kesin kararlar almaları gerektiğini ifade etti.
Etezov 1991’de Balkarya cumhuriyetinin ilan edildiği birinci Balkar halk kongresinin de organizatörlerinden biriydi.
Kongrenin formatı, delegelerin nasıl seçileceği, kongrenin nerede yapılacağı da konuşulmadı.
Kabardey sivil örgüt temsilcileri Balkar halkının kongre ve olası kararlarıyla ilgili yorumda bulunmadı. İktidardan yana Balkar sivil örgütü Alan’ın başkanı Sufyan Beppayev, Balkarların ayrılmasına karşı olduğunu belirtip “Bu tür girişimler istikrar bozucu güçlerin işi” dedi. Beppayev, tüm problemlerin var olan mekanizmalar içinde çözmenin mümkün olduğunu savundu. KU/ÖZ/FT
