Sohum/Ajans Kafkas – Abhazya Devlet Başkanı Sergey Bagapş, bugünlerde Rusya ile yapılan anlaşmalar nedeniyle muhalefetin ağır eleştirileriyle yüz yüze. Rusya ile sınır güvenliği anlaşması, demiryollarının işletmesinin Rusya’ya verilmesi planı, Ruslara gayrimenkul satışının önünün açılması önerisi gibi gelişmeler Abhazya’nın Rusya dahil olması yönündeki atılmış yada atılacak adımlar olarak görülürken Bagapş, Moskova ile nasıl bir yol tutturmak istediğini anlattı.
Kommersant muhabiri Olga Allenova’nın soruların yanıtlayan Bagapş, Rusya’nın Abhazya’yı kendi bünyesine almak için tanımadığını söylerken Moskova’nın siyasal nüfusunun kaçınılmaz olacağını teslim etmesi dikkati çekti. Rusya ile ilişkilerin Abhazya’nın bağımsızlığına olası maliyetlerine ilişkin Bagapş’ın değerlendirmelerini Ajans Kafkas Türkçeye kazandırdı:
Geçenlerde gerçekleştirdiği ziyaretinde Devlet Duma Başkanı Boris Grızlov Rusya’nın Abhazya’daki çıkarlarını tespit etti: Olimpiyat inşaatları için inşaat malzemeleri ve orada çalışan yaklaşık 100 bin işçinin yerleştirileceği yer. Bu, Abhazya’nın işçi değil turist kabul etmesi gerektiğini düşünen muhaliflerinizin eleştirisine neden oldu.
İşçilerin yerleştirilmesiyle ilgili her şey tam böyle değil. Grızlov, baştan işçilerin bölgemizde yerleştirilmesiyle ilgili gerçekten bir mesele olduğunu hatırlıyor ancak şimdi durum değişti. Onlar kendi imkanlarıyla yerleştiriliyorlar; Soçi, Krasnoya Polyana, İmeretinski koyunda ve Adler’de. Yani bu mesele şu anda görüşülmüyor bile. Temel malzemelerle ilgili olarak, biz Rusya’ya bu konuda yardımcı olmaya hazırız. Bizim yüksek kalite kırma taşımız var, bu kırma taşı Soçi’ye ulaştırmak için buraya Rus yatırımcı gelmeye hazır. Bunun için iki şey gerekli: Çalışan demiryolu ve kod. Biz artık tanınmış bir devletiz ve malı sınır üzerinden ulaştırmak için uluslararası kod lazım. Bu koddan sadece, Rusya’nın bu yolu yeniden kalkındırmaya yardım etmesi için on yıllığına demiryolunu Rusya yönetimine vererek kaçabiliriz. Ve öncelikli olarak bize bu lazım.
Ama geçenlerde Vladimir Putin ile yaptığınız görüşmede Rusya’dan yolların yeniden inşası için 2 milyar ruble kredi istediniz. Bununla birlikte siz krediyi Rusya yönetimine vermeyi mi düşünüyorsunuz? Demiryolunu kim yeniden inşa edecek?
Rusya’dan istediğim 2 milyar ruble krediyi aldığımızda kendimiz demiryolunu inşa etmeyeceğiz. Bizim uzmanımız yok. Biz krediyi Rusya Demiryolları için aldık.
Olimpiyat inşaatları konusunda Abhazya daha başka hangi konuda katkıda bulunacak?
Limanlarımızı unutmayın. Büyük ihtimalle büyük mal akımı olacak ve limanlarımız onların yeniden ihracatı konusunda çalışacak. Yani mallar bizde dönecek, gümrüğü geçecek ve Soçi’ye gönderilecek.
Vladimir Putin ile görüşmenizde size gayrimenkullerle ilgili kanunda düzenlemeler yapılması tavsiyesinde bulunduğu konuşuluyor. Ve siz de basın toplantınızda bu düzenlemelerin yabancıların Abhazya’da konut alabilmeleri için gerekli olduğunu söylediniz. Böyle mi?
Ben yabancılardan söz etmedim. Hiçbir yabancıdan. Ben Rusya Federasyonu vatandaşlarından söz ettim. Ve bu teklif güvenlik konseyinde görüşülecek. Bugün bizde ne oluyor bakınız. Eğer Rusya vatandaşı burada daire veya ev almak istiyorsa, onun Abhazya vatandaşı olması gerekiyor. Vatandaşlık almanın ise birçok negatif yönü var. Kimileri söz veriyor, ticaret yapıyor, kandırıyor. Bu negatiflikten kurtulmak için meseleyi çözmek lazım. Bana her hafta vatandaşlık için başvuran Rusyalıların birçok belgesi getiriliyor. Bu vatandaşlık onlara sadece gayrimenkul almak için gerekli. Onlara resmi olarak gayrimenkul almaya izin vermek daha iyi değil mi? Her şeyin şeffaf olması daha iyi değil mi? Yoksa şu anda yapıldığı gibi gayrimenkullerle ilgili karanlık işlere göz yummak mı daha iyi? Bizde ne kadar sokak işinin yapıldığını, ne kadar Rusyalının yıkıldığını biliyor musunuz? Moskova’da Abhazya’da toprağın satıldığıyla ilgili bannerler var, ama biz hiçbir şey satmıyoruz, satışla ilgili hiçbir karar yok. Şimdi bizde sahtecilikle ilgili davalar açılıyor. Bu nasıl oluyor? Rusyalı tanıdığı yerli bir kişi adına daire alıyor, o ise onu fırlatıp atıyor. Elbette her zaman böyle olmuyor, ama bu tür olaylar var. Biz İspanya seçeneğini teklif ediyoruz. İspanya’ya yabancılar gidiyor, gayrimenkul alıyor, bütçeye vergi ödüyor ve her şey normal. Ben bunu yarın hemen çözeceğimizi söylemiyorum, ama meseleyi çözmek lazım.
Ama benim her sözümü muhalefetimiz tarafından süngüyle karşılanıyor. Anlıyorum, şimdi seçim öncesi birçoklarının beni eleştirme isteği ortaya çıktı. Ama onlar eleştirmek için eleştiriyor. Onların başka bir programı yok, çünkü bu konuda başka seçenek mümkün değil.
Siz Rusya yatırımının gerekli olduğunu söylüyorsunuz. Sizin için bu, Rusya’nın Abhazya’yı Gürcistan’a vermemesi için garanti mi, örneğin orada yönetime Rus yanlısı bir idareci gelmesi halinde?
Belki önceden bu garantiydi. Ama biz artık Rusya tarafından tanındık, geri dönüş olmayacak. Ve şimdi buraya Rusya yatırımının gelmesi ona değil bize lazım. Bize iş yerleri, maaş, vergi, kendimizin inşa edemeyeceğimiz yıkılmış üretim yerlerinin inşası, tatil alanının yeniden işler hale getirilmesi için lazım. Doğrudan yatırım, devletimizin ayağa kalkmasının yolu. Muhalefet şöyle diyor: Yönetim tarım ekonomisini kalkındırmıyor. Ama insanın kalmadığı köylerde haydi gidin ve kalkındırın. İşte biz bundan dolayı burada Rusya Ziraat Bankası şubesinin açılmasını istiyoruz, çünkü tarım alanında yatırım ancak böyle mümkün olur. Başka bir seçenek görmüyorum. Eğer birileri başka bir yol biliyorsa, onu yakınıma oturtacağım.
Muhalifleriniz, eğer Rusyalılara gayrimenkul alma izni verilirse, on yıl sonra burada Abhaz kalmayacağını söylüyor.
Burada herhangi bir şey sahibi olmak isteyen Rusyalılar buraya yaşamak için gelmeyi düşünen insanlar değil. Onlar sahilde daire almayı yazın bir iki ay gelip dinlenmek için istiyor. Elbette bizlerin gayrimenkul işlemlerini takip etmemiz lazım. Ama eğer birileri, bizim burada sıra olacağını düşünen varsa yanılıyor, bugün Rusya’da konut almak ve yaşamak için yeterli yer var. Rusya yatırımını buraya çekmek lazım. Eğer muhalefetimiz buraya ABD veya Fransa’dan yatırımcı çekebileceğini düşünüyorsa, bırakın denesin. Başarılı olacaklarından çok şüpheliyim.
Muhalefet sizin halkınızın milli çıkarlarını savunmadığınızı düşünüyor.
Size tüm bunları söyleyenler, 1988’de Rusya’dan şunu istedi: “Bizi Gürcistan’dan alın Krasnodar Kray’a bağlayın”. Bugünse onlar, Rusya’nın bizi korumasını, parayla yardım etmesini, burada yollar inşa etmesini ama burada Rusyasız bizim yönetmemizi istiyorlar. Öyle olmuyor. Rusya sınır muhafızlarını süngüyle karşılamak için ne kadar kin duymalıydı.
Onlar Abhazya’nın kendi sınır birliği olduğunu ve onun kendini koruyabileceğini, sınır güvenliği anlaşmasının ise Abhazya’nın yararına olmadığını düşünüyor.
İnsanlar bizi korumaya geldi. Biz rahatça uyuyoruz. Burada Rus barış askerleri 1994’den beri durdu. 110 Rus burada öldü. Onlar ne için öldü? Bize geliyorlar, yardım ediyorlar. Ermenistan bazı bölgelerinde Rus sınır muhafızları durduğu için Rusya’ya masrafların yüzde 50’sini ödüyor. Bizde ise ücretsiz duruyorlar, daha ne istiyoruz? Sana güvenlik sağladılar, Rusya seni tanıdı, tüm dünyanın öfkesini çekti. Durum bu iken birileri burada sadece bizim komuta etmemiz gerektiğini söyleme cesaretinde bulunuyor. Eğer bu partnerlikse, eşit şartlarda olmalı. Ve en ilginci, muhalefetimiz bunların doğru önlemler olduğunu çok iyi biliyor. Ama sadece bu önlemleri bizim değil kendilerinin almasını istiyorlar. Meselenin tümü bu.
Ama kabul edin, Rusya Abhazya’ya sadece yardım etmiyor, kendisi de bölgede jeopolitik çıkarları da olmak üzere çıkarlarını savunuyor.
Rusya’nın tek bir çıkarı var; güneyde istikrar olması. Olimpiyatlar öncesinde burada barışın olması. Güney Osetya’da RF vatandaşlarının öldürülmemesi. Rusya’nın çıkarları bunlar. Ne jeopolitik çıkarı? Rusya burada Gürcistan’a saldırmak için harp alanı mı oluşturacak?
Eğer Gürcistan NATO’ya girerse burada tampon bölge oluşturabilir.
Eğer Amerikalılar kendileri için Gürcistan gibi bu tür bölgeler oluşturabiliyorsa, Rusyalılar böyle bir bölgeyi Abhazya’da neden oluşturamasın? Bizim stratejik partnerimiz Rusya’dır. Eğer muhaliflerimizin başka partnerleri varsa göstersinler. Şahsen ben artık bu tür partnerleri görmüyorum. Bundan dolayı yaptığım her şeyi bundan sonra da muhalefetimizin konuşmaması için yapacağım.
Önceden olduğu gibi Abhazya’nın bağımsızlığından yana tavrı sürdürüyor musunuz? Rusya’da artık Abhazya’ya birleşme çağrıları duyuluyor…
Abhazya bağımsız devlettir ve onun 10-15 yıl sonra nasıl olacağına Abhazya halkı karar verecek. Rusya’nın ise bugün Abhazya ve Güney Osetya’nın Rusya yapısına girmesine ihtiyacı yok. Onlar bizi bunun için tanımadı.
Abhazya’da bir çokları Rusya’nın bağımsızlığı tanımasının Abhazya’ya hiçbir şey vermediğini düşünüyor. Peki siz ne düşünüyorsunuz?
Bizde ne olduğu anlamamış bile olan çok sayıda vatandaş ve siyasetçi var. Galiba bu zamanla geçecek. Ama önemli olan, bunu söyleyenlerin hepsi rahatça uyuyor. Onlar yarınlarından emin. Tabi biz henüz geçiş dönemindeyiz. Biz önceki sistemden çıktık, ama henüz Rusya ve diğer ülkelerle devletlerarası ilişkiler düzeyine geçmedik. Dünyada hiçbir ülke ekonomik açıdan hızla doğmadı. Ve bugün Rusya’nın bugün bize yardımcı oluyor olması bizim için çok iyi. Biz yavaşça kendi yeterliliklerimiz üzerine model oluşturuyoruz. Üzerinde çalıştığımız çok ciddi bir program lazım.
Aynı şekilde dünyanın geri kalanının da bizi tanıması için zaman lazım. Bizim şimdilik Avrupa ile ilişkilerimiz zor, bizi tanımıyorlar, bize vize vermiyorlar, bunlar bize karşı gizli müeyyideler. Ve her şey bizim iç ve dış politikamızı, ekonomimizi, medeni toplumumuzu inşa edişimize bağlı. Uluslararası toplumun şunu söyleyebilmesi lazım: Evet bu insanlar uluslararası hukuku birimi olarak düşünülmeye yeterli.
Geçen sene 26 Ağustos’ta olan şeyin en önemli sonucu, bilincimizdeki değişiklik. Ve şimdi her geçen sene insanların düşüncesi değişecek. İnsanlar anlamaya başladı: Artık biz Gürcistan’da değiliz, ondan korkmamıza gerek yok. Gürcistan bizim için artık başka bir devlet, Türkiye, İspanya veya Fransa gibi. Orası yurtdışı. Sadece bu hayatta zaferimize saygı duymayı öğrenmemiz gerekiyor. ÖZ/FT
Abhazya lideri Sergey Bagapş’la 25 Mayıs 2009’da yapılan röportajı Ajans Kafkas için Özlem Güngör Türkçeye çevirdi.
