Abhazya devlet başkanlığına bağlı Stratejik Araştırmalar Merkezi ve Rusya Adalet Akademisi tarafından Moskova’da organize edilen ‘Rusya ve Abhazya: Devlet-Hukuk İlişkileri Tarihi’ başlıklı uluslararası konferans başladı.
Bilim adamlarının Rusya-Abhazya ilişkileri konusuna ilgisi, bu Kafkasya cumhuriyetinde seçim kampanyasının başladığı zamana rastladı. 12 Aralıkta devlet başkanlığı seçimleri olacak, 9 Kasımdan itibaren bu göreve aday olanlar medyada seçim kampanyası yürütme hakkını aldı.
En azından bir devlet başkanının Moskova konferansına katılması planlanmıştı. Konferansın programında, tanınmış hukukçu, aynı zamanda Karaçay-Çerkes Devlet Başkanı Boris Ebzeyev’in Rusya-Abhazya arasında uluslararası hukuk ilişkileri hakkında bir rapor sunumu vardı. Konferansı Abhazya Dışişleri Bakanı Sergey Şamba açtı: “Konferans çalışması, Rusya ve Abhazya arasında kopan ilişkilerin yeniden oluşturulduğu önemli bir zamanda yapılıyor. Bu irtibatın yeniden inşa edilmesi sadece tarihi geleneğe saygı değil, acı çekmiş halklarımız için hayati bir gereklilik. Bu gerekliliğin değerini iyi biliyoruz, Kafkasya’nın istikrarlı gelişimi ve güvenliği konusundaki Rusya inisiyatiflerinin yerine getirilmesini bozmaya çalışan siyasi güçler bugün halen az değil.”
Abhazya Dışişleri Bakanı konuşmasında ülkenin uluslararası tanınma problemine büyük önem verdi. Dünya toplumuna entegrasyon isteğinin onun eleştirisi ile çok örtüşmediğini görmek zor değildi: Onların hepsi halen bölgemizle ilişkilerini var olmayan bir gerçek üzerine dayanarak inşa etmeye devam ediyorlar.
“Dış politika istikametinin temelinde Abhazya’nın dünya topluma tarafından tanınması, bölgesel pozisyonunun sağlamlaştırılması, uluslararası arenada rekabetin yükseltilmesi, ülkenin cazibeli imajının sağlamlaştırılması gerektiği aşikar. Buna bağlı olarak, ülkeyi en geniş anlamda uluslararası işbirliğinin aktif katılımcısı yapmak için, özellikle de dış dünyaya açılma stratejisinin gerçekleşmesine hizmet etmek için tüm gayreti göstermek gerekiyor. Ülkemizin olumlu imajının oluşturulması için propaganda yapmak, yabancı yatırımın çekilmesi, ülkenin bölgesel ve dünya ekonomi ilişkilerine entegrasyonu lazım. Gürcistan’ın sürekli gürültülü açıklamaları ve suçlamalarıyla resmi düşüncesini şekillendiren uluslararası toplumun maalesef yeni dönemi anlamaya hazır olmadığı görüldü. Onlar halen bölgemizle ilişkilerini var olmayan gerçek üzerine inşaya devam ediyorlar.”
Sergey Şamba’nın ifadesinden, uluslararası tanımanın gerekli ama çok gerekli olmadığı, cumhuriyetin dostlarını öncelikli olarak Latin Amerika’da aramayı düşündüğü anlaşılıyor:
“Bağımsızlığımızın tanınma sürecinin geri dönülemez olduğu açık. Aynı zamanda bu süreci hızlandırmak için bir mecburiyetimiz yok, çünkü bizim büyük komşumuz Rusya Federasyonu ile stratejik partnerliğiz bizim için hayati önem taşıyan tüm meseleleri çözme imkanı veriyor. Biz Latin Amerika’da faaliyetlerimize hız verdik. Bağımsızlığımızın Nikaragua ve Venezüella liderlerinin tanımasının daha başka devletlerin de yaklaşımlarına etkide bulunmasını ümit ediyoruz. Öncelikli olarak bunlar, Amerika halkları Bolivar ittifakında olan ülkeler olabilir.”
Abhazya’daki devlet başkanlığı seçimlerinde Rusya konusu gündem maddelerinde yerini alıyor. Kavkazki Uzel yayın müdürü Grigori Şvedov, cumhuriyetin Rusya tarafından tanınmasının şu anki Devlet Başkanı Sergey Bagapş için en önemli koz olduğunu düşünüyor:
“Elbette sadece Bagapş’ın liyakati olduğunu söylemek mümkün değil. Tanınma kesinlikle, Ağustosta Güney Osetya’da başlayan ve Abhazya’ya taşınan savaş harekatları sonucunda meydana geldi, ama bu elbette, şu anki Abhazya devlet başkanı için çalışan bir faktör.”
Ancak bu, Abhazya devlet başkanlığı seçimlerinin mücadelesiz geçeceği anlamına gelmiyor. Polemik Rusya-Abhazya ilişkileri konusunda da olacak. Rusya ile dost olmak konusunda tüm adaylar hemfikir, ancak bazıları cumhuriyetin güçlü komşu kolonisine dönme tehlikesi konusunda uyarıyor. Örneğin eski Devlet Başkanı Yardımcısı Raul Hacimba seçim kampanyasını şu anki devlet başkanına eleştiri üzerine inşa edecek.
Abhazya muhalefeti yapılacak seçimlere hile karıştırılmasından korkuyor. ‘Adil Seçimler Seçmen Birliği’ sivil örgütü bir açıklama yayınladı ve bürokratları her türlü propagandadan uzak durmaya çağırdı, bunun seçim kanunu ihlali olduğunu hatırlattı.
Bununla birlikte Abhazya devlet başkanlığı adayları medyada propagandaya başladı. Öncesinde Abhazya seçim kanununda birkaç düzenleme yapıldı: Şimdi, örneğin devlet başkanlığı adayları sadece Abhazya bölgesinde kayıtlı olan kredi kurumlarında hesap açabilecek. Bir diğer önemli yeni uygulama ‘sivil’ gözlem yeniliği olacak: Bundan sonra kanuna göre seçim noktasında, Abhazya Adalet Bakanlığı’na kayıtlı sivil veya ticari olmayan diğer örgütlerden en fazla üç gözlemci bulunabilme hakkına sahip, hakkı kullanabilecek örgütün seçim kampanyası ilanından en az altı ay önce Adalet Bakanlığı’na kaydının yapılmış olması şart.
Abhazya’da seçimler ne kadar şeffaf ve demokratik olursa, devlet egemenliğinin uluslararası tanınma sürecine o kadar etkide bulunacağı düşünülüyor. Özellikle bundan dolayı politik güçler ve sivil toplum bu seçimlere bağlı özellikle dikkat sarf ediyor. Abhazya Yüksek Seçim Kurulu’ndan Radyo Svoboda’ya geçen hafta sonunda beş adayın kayıt olduğu açıklaması yapıldı: Zaur Ardzınba, Sergey Bagapş, Beslan Butba, Raul Hacimba ve Vitali Gamba. Yüksek Seçim Kurulundan seçim listelerinin ancak seçim gününden on gün öncesinde hazır olacağının, oy kullanmaya ise sadece Abhazya vatandaşlık pasaportuna sahip olanların hakkı olduğunun altı çizildi.
Tanınmış Gürcü uzman Goça Gvaramiya, asıl mücadelenin 2004’de olduğu gibi yine Sergey Bagapş ve Raul Hacimba arasında olacağına inanıyor, ancak iş ikinci tura giderse Beslan Butba’nın pozisyonun da büyük önemi olacak.
Abhazya’nın Gal bölgesi Gürcü sakinleri, seçmenlerin yaklaşık yüzde 25’ini oluşturuyor, seçim gidişatında etkili olamayacak, çünkü Abhazya pasaportunu Gal sakinlerinden çok azı alabildi. ÖZ/FT
11.11.2009’da Svobodanews.ru’da yayımlanan bu yazıyı Ajans Kafkas için Özlem Güngör Türkçeye çevirdi
Vitali Kamışev-Georgi Kobaladze
