Çerkesk/Ajans Kafkas – Karaçay-Çerkes’te özel bölge statüsüne kavuşan Abazinler, yaşadıkları köylerde yaşam standardının oldukça düşük olmasından ve merkezi yönetimin kendilerini unutmasından yakınıyor. Abazin liderler yaşadıkları sefaleti sayıları az olan hakların haklarının korunması yönündeki kanunun uygulanmamasına bağlıyor.
‘Abaza’ adlı sivil hareketin başkan yardımcısı Timur Gotov Kavkazki-Uzel’e "Federal düzeyde az sayılı halkların haklarını savunan kanunlar var. 30 Nisan 1999 tarihli ‘Rusya’nın az sayılı köklü halklarının haklarının korunma kanunu’ bunlardan biri. Cumhuriyette az sayılı halklarla ilgili kanun 12 Kasım 2001’de kabul edilmiş olmasına rağmen bugüne kadar kağıt üzerinde kaldı. Bu neden böyle? Bunu Rusya Başbakanı Vladimir Putin’e soracağız” dedi.
Bu kanun çerçevesinde Karaçay-Çerkes’te yaşayan Abazinler için özel programların geliştirilmesi gerektiğini belirten Gotov, bundan sonra işin peşini bırakmayacaklarını kaydetti: "Kimin ne söylediğine bağlı olmaksızın bu konuyla ilgilenmeye niyetliyiz.”
Gotov, bu meselelerle ilgilenenlerin olmamasını fırsat bilen geçmiş yönetimlerin bütçeden ayrılan payları ceplerine indirdiklerini belirtti.
Kanunların uygulanması konusunda Abaza sivil hareketine Çerkesk sivil hareketi ve Abazin Halkı İhtiyarlar Heyeti’nin de destek verdiğini söyleyen Gotov "Bizim hareketimiz halk hareketi ve kanunların tanıdığı haklarımıza sahip çıkacağız" dedi. Gotov, Karaçay-Çerkes’in yeni devlet başkanı Boris Ebzeyev’den geçmişin yanlışlıklarını düzeltmesini beklediklerini belirterek şunları söyledi:
"Diğer halkların yaşadıkları yerleşim yerlerine girdiğinizde duvarların duvar, yolların yol olduğunu görüyorsunuz. Oralarda insanlar normal bir hayat yaşıyor. Abazin köylerine girdiğinizde ise sizi fakirlik karşılıyor. Malokaraçayevski bölgesini ele alalım; Orada genel nüfusun yüzde 9’unu Abazinler oluşturuyor ama devlet hizmetinde, idarede ve ekonomide yüzde 1’lik bir oranında bile temsil edilmiyorlar. Bu doğrudan az sayılı halklar için kısıtlamadır. Yeni devlet başkanını Abazin köylerindeki durum hakkında bilgilendirdik. Haklarımızın kısıtlandığını söyledik ve devlet başkanımız durumu değiştireceğine dair söz verdi. Eski başkan Mustafa Batdıyev de güzel konuşmuştu ama köylerimizin ekonomisini sıfırladı. Tek bir Abazin köyüne yatırım yapmadı. Bugüne kadar köylerin çoğunca halen su yok, gaz yok. Bu köylerde ne inşaat ne de sosyal alanda hiçbir şey yapılmadı. Tüm alanlarda faaliyetler kısıtlandı. 2008 bütçesini örnek alalım; Krasnıi-Kurgan’da bir okul için ayrılan para miktarı tüm Abazin köylerindeki okullar için ayrılmadı. Veya Karaçayevski bölgesinde 40 milyona bir anaokul yapılırken nüfusu 30 bin olan Abazin bölgesinin tümüne bunun yüzde 1’i yatırılmıyor. Ve bu çok üzücü. Devlet başkanlarından hiç biri bizim halkımız için bir şey yapmadı. (İlk devlet başkanı Vladimir) Hubiyev hiçbir şey yapmadı, (ikinci devlet başkanı Vladimir) Semenov da öyle. Batdıyev’in ise üzerimize çizgi atmadığı kaldı. Batdıyev’in tek artısı Abazin Bölgesi’nin kurulmasına engel olmamasıydı. Yeni devlet başkanını yargılamıyoruz, çalışmaları hakkında konuşmak için erken ama burada artık şerefli birinin çıkıp çalışmasını istiyoruz. Çünkü yeni devlet başkanı göreve başladığı an ‘kirli insanlar’ etrafını kuşatıyor. Bize ne radyoda ne de televizyonda dertlerimizi duyurma fırsatı veriliyor."
‘Abazin Camiası’ adlı sivil örgütün başkanı Muhammed Adcibekov de aynı dertlerden mustarip: “Özellikle halkımızın sağlığı önemli, çünkü Abazinlerde ölüm oranı doğum oranını geçiyor. Başkentteki yurtlara bakarsanız oralarda kalanların Abazinler olduğunu görürsünüz. Abazinler fakirlik sınırında yaşıyor. Çerkesk Belediyesi’ne başvurduk ve başkan elinden geleni yapma sözü verdi. Suyumuz bile yok. Krasnıi Vostok köyüne su verilmesi konusunda bir çalışma yaptık. Birkaç vatandaştan 200 gün boyunca suyun aktığı saatleri kaydetmelerini istedik. Sonuç cesaret kırıcı:200 gün boyunca vatandaşlar sadece 56 saat su alabildi! Varın kendiniz değerlendirin. Bunu kimse normal karşılayabilir mi?” Adcibekov, yeni devlet başkanının durumu düzelteceğine olan inancını da "Benim dikkatimi çeken şey yeni devlet başkanının dört yıl içinde Karaçay-Çerkes ekonomisinin gelişiminin Rusya’nın 10. sırasında yer alacak olmasını söylemiş olmasıdır. Bırakın onu 15inci olsa bile bu büyük başarıdır” sözleriyle idle getirdi. Abazinler, Abazin Bölgesi’nin kurulmasıyla sorunlarının çözümünün kolaylaşacağını umuyordu. 24 Aralık 2004’deki referandumun ardından Abazin bölgesi, Karaçay-Çerkes Parlamentosu’nun Mayıs 2005’te kabul ettiği yasayla kurulmuştu.
2002’de yapılan sayıma göre Karaçay-Çerkes’te 32 bin 346 Abazin yaşıyor. Bu da ülke nüfusunun yüzde 7.3’üne denk geliyor. KU/ÖZ/FT
