Sosyal medya savaşlarında son durum: Zuckerberg 1 Kadirov 0
Sosyal medya iyi bir haberleşme aracı olduğu kadar iyi de bir propaganda aracı. Şüphesiz Trump’ın başından geçen seçimler bunun bir kanıtı. ABD’de başkanlık seçimlerinde sosyal medya kullanılarak geniş kitlelerin siyasi eğilimi yönlendirilmişti. ABD ile Rusya arasında krize neden olan bu olay halen gündemde iken sosyal medya savaşları hız kesmeden devam ediyor.
Kuzey Kafkasya küresel dünyanın bir parçası. Bugün Kuzey Kafkasya’nın dışında yaşayan diaspora anlık ana vatandan haber takibi yapabiliyor. Hatta sosyal medya üzerinden paylaşılan haberler yüzünden diasporada yaşayanlar ana vatanda yaşanan çatışmalara dahil olup yan yana yaşadığı komşusuyla dahi düşman olabiliyor. Sosyal medya bir haberleşme ağı olduğu gibi çoğu zaman da kitleleri yanlış yönlendirerek, çatışmalara sebep olan bir platform konumunda. Hatta Kafkasya’da daha yeni Kendelen olayları Whatsapp’tan yayılan asılsız haberler sonucu patlak vermişti hatırlarsanız.
Hindistan üzerinde yapılan bir araştırmayı okumuştum birkaç ay önce. Meğerse Hindistan’da Whatsapp üzerinden her gün milyarlarca terabayt görsel paylaşılıyormuş. Okuduğum araştırma yazısında Hindistanlı bir üst düzey yöneticinin, sabah beşte kalkıp yakın çevresindeki insanlara “günaydın” ve “hayırlı günler” dileyen görseller paylaştığı belirtiliyor. Whatsapp üzerinden paylaşılan görsellerin çoğunluğu bu tarz iyi dilek görselleriymiş. Fakat bir iletişim aracı olarak iyi yönleri olan Whatsapp’ın kitlesel olaylara ve provokasyona sebep olan yönlerini de tespit etmişti yazar. Yine Hindistan’da çocuk çalma ve tecavüz haberleri yayıldığı için mahalle ve köye giren veya transit olarak geçen yabancıların linç edildiği olaylar da oluyormuş. Böylece sosyal medyanın bir kitlesel silah olduğunu kanıtlıyordu bu araştırma. Peki kitlesel silah kullanan liderler var mıdır diye düşünürsek şayet, evet bu silahı kullanan liderler yok değil; mesela Ramzan Kadirov bunlardan biri.
23 Aralık 2017 tarihinde takipçi sayısı 1.3 milyonu aşan Ramzan Kadirov’un Instagram hesabı site yönetimi tarafından bloke edildi. İlk başta sebebini açıklamayan Instagram yönetimi daha sonra “Magnitskiy kanun” gereği bloke ettiğini açıklamıştı.
ABD tarafından yaptırımlara maruz kalan Kadirov, geçmişte bununla sürekli övünürdü. Instagram hesabı kapatılınca da aynı tepkiyi gösteren Kadirov, yerli ve milli bir sosyal platform olan “Mylistory”yi kullanacağını ilan etmişti. Kurulur kurulmaz bu yerli sosyal medya ağında hesap açan Kadirov, test aşamasında olan Instagram’ın yerli versiyonunu haber ajanslarının gündemine taşıdı. Rus “Tass Haber Ajans”ın yaptığı haberlere göre “Mylistory” kısa zaman içerisinde milyonlarca kez Appstore’den indirilmişti. Birkaç ay Kadirov sayesinde gündem olan ve genellikle Rusya’da ünlü olan bu uygulama yavaş yavaş gündem olmaktan çıktı. Kadirov da “Mylistory” platformunun reklamını bıraktı. Memnun mu değildi yoksa işlevsel mi değildi bilinmiyor ancak Kadirov, son zamanlara kadar “Mylistory” yerine “Telegram” ve “VK” kullanmayı tercih etti. Daha doğrusu haber ajansları Kadirov’u bu sosyal medya kanallarından takip etti. Kadirov son bir yıl içerisinde Rusya’da yapılan birçok reytinglerde “TOP 10”a girmektedir. Rusya’nın en güçlü yerel yöneticisi, basında en çok konuşulan siyasetçi ve hatta dünya genelinde en etkili İslam lideri olarak “Top” listesine girmeyi başaran biri olduğunu belirtmek lazım Kadirov’un.
Rusya’nın “Diriliş” döneminde devam ettirdiği “hibrit savaşları”nın en ağır propaganda aracı olan Kadirov’un sosyal medya hesaplarının engellenmesi, Rusya’ya vurulmuş bir balta olarak kabul edilebilir. Instagram, Putin veya Kremlin’in hesaplarını kapatmak yerine Kadirov’u engelleme kararı almış olmalı ki “Magnitskiy kanunu” uygulanan tek siyasetçi de Kadirov değil şüphesiz. Rusya’da ve hatta daha yeni Türkiye İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya karşı aynı kanuna dayanarak yaptırımlar uygulanmıştı. Fakat Instagram/Facebook yönetimi Süleyman Soylu’nun sosyal medya hesaplarını engellememişti. Demek ki papaz meselesinden daha ağır bir suç işlemiş olmalıydı ABD gözünde Kadirov, Instagram hesabı kapatıldı.
Hatırlarsanız geçtiğimiz yıl gündeme gelen eşcinsel skandalı vardı. Çeçenya’da onlarca eşcinselin katledildiğini iddia eden “Novaya Gazeta” bu haberleri dünya gündemine taşımayı başarmıştı. Bu olaylar üzerine Çeçenya’ya, ABD ve Avrupa tarafından denetimler yapıldı. Avrupa’ya gizli eşcinseller sığındı. “Novaya Gazeta” Rus asıllı olduğu belli olan fakat Çeçenya polisi tarafından kaçırılıp eziyet edilen ve sonra AB’ye sığınan eşcinsellerle röportaj paylaşmıştı. Fakat Çeçenya’ya giden yetkililer “Novaya Gazeta”nın iddiasının kanıtlarını Çeçenya’da bulamadı. Çok ses çıkaran bu skandal, Kadirov’un “Magnitskiy” listesine eklenmesine sebep oldu. Dikkat çeken eşcinsel skandalından sonra böyle bir adımın atılması idi. Demek ki daha önce bir sebep yoktu belki…
Aradan bir yıl geçmiş ve olay tam unutulmuşken 14 Kasım 2018 tarihinde Instagram hesabın engelini kaldırmış ve Ramzan Kadirov bu arada iki paylaşım yapmayı başarmıştı. Ancak 24 saat geçmeden hesap yeniden kapatıldı. Instagram yönetimi halk deyimi ile dalga geçercesine Kadirov’a yılda bir gün Instagram’a erişim hakkı vermiş oldu.
Sonuç olarak Zuckerberg, Kadirov’u fena trolledi, bakalım Ramzan neyleyecek.
