GRU başkanı İgor Sergun’un beklenmedik ölümünün ardından, Pazartesi günü Kremlin’de entrikalar ayyuka çıktı. 30 yıllık kariyeri boyunca, Rusya Askeri İstihbarat Teşkilatı (GRU) başkanlığı görevi, Sergun’u, Rusya istihbarat hizmetlerindeki en önemli figürlerden biri yapmış olmasına rağmen, Sergun, yüzünü çok göstermeyen, oldukça az bilinen bir kişiydi.
Sergun bu göreve, GRU’nun Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) ve Dış İstihbarat Servisi (SVR) tarafından baskıya maruz kaldığı 2011 yılında geldi. Bu iki servis, GRU’yu kendi kontrollerine almayı veya en azından Rusya çevresindeki keşif operasyonlarında güç sahibi olmayı istiyorlardı. Sergun, GRU’yu güçlendirmeyi ve askeri istihbaratın pozisyonunu diğer servislerin arasında öne çıkarmayı başardı.
Rusya’da istihbarat servisleri çoktandır güç için birbirleriyle mücadele etmekteler. Ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, FSB’de (zamanında KGB olarak meşhurdu) hizmet etmiş olmasına rağmen her zaman bu kurumu desteklememiştir. Putin, farklı istihbarat servisleri arasında dengeyi sağlamaya çalıştı. Bu entrika ve şantaj dünyasında, gerçekten zor bir zanaat. Ukrayna krizi, iki yıl önce, bu dengeyi bozdu. Ukrayna devlet başkanı Viktor Yanukoviç’in devrilmesini ve 2014 başında batı yanlısı Ukrayna hükümetinin kurulmasını öngöremeyen Moskova’nın başarısızlığının sorumluluğu FSB’ye aitti. Bazı bilgilere göre, bu örgüt 2014 ortalarında yeniden organize edildi ve GRU Ukrayna’da istihbarat operasyonları için büyük imkanlara sahip oldu. Bu, FSB’ye atılmış bir tokattı. GRU ve FSB, 2014 sonunda ve 2015’de Ukrayna’da saha keşfi kontrolü için birbirleriyle mücadele etti. Bu mücadelenin işaretleri, Ukrayna doğusundaki Rus yanlısı ayrılıkçılar arasında çıkan karışıklıklar ve yer değiştirmeler ile Ukrayna istihbaratının bireysel raporları idi.
Bununla birlikte FSB’nin mevcut problemleri sadece Ukrayna ile kısıtlı değil. Güvenlik İstihbaratı Rusya’da, özellikle Çeçenya’da pozisyonunu korumak için mücadele ediyor ve en değerli şirketlerinden biri olan “Rosneft”i ayakta tutmaya çalışıyor. FSB’nin problemleri Putin’in Mart 2015’de gizlice ortadan kaybolması ve muhalif lider Boris Nemtsov’un öldürülmesiyle de bağlantılı olabilir.
Kısa süre önce yaşananlar, iktidarın şu anda içinde bulunduğu mücadele hakkında ipuçları veriyor. Dört ay önce, Rusya medyasında en önemli GRU mensuplarından biri olarak bahsedilen Vladislav Surkov’un, Ukrayna ayrıcalığını kaybettiğinden bahsedildi. Surkov, Sergun ile birlikte, Ukrayna’nın doğusundaki savaşta Rusya stratejisinin uygulanmasında ve son bir yıl boyunca ayrılıkçı liderlerin eylemlerinin koordine edilmesinde büyük rol oynadı. Geçen haftanın sonunda Ukrayna istihbaratından bir kaynak, Ukrayna’nın doğusunda FSB’nin yeniden ayrılıkçılarla çalışmaya başladığını açıkladı. Bu FSB’nin pozisyonunun güçlendiğine delalet edebilir.
Bu duruma bağlı olarak, FSB ile rekabet halindeki önemli kurumlardan biri olan GRU başkanının beklenmedik ölümü bazı sorular ortaya çıkarıyor. Birincisi, Sergun’un ölüm şekli. Rusya hükümeti, onun Moskova’da 4 Ocak’ta kalp krizi sonucunda öldüğünü açıkladı. ma Stratfor, Sergun’un yıl başında, Lübnan’da öldüğüyle ilgili bir şüphe ortaya attı. Eğer GRU başkanının Lübnan’daki ölüm haberi doğruysa, o zaman bir çok ülkeden istihbarat servislerinin çalışma yürüttüğü ülkede, Sergun ne yapıyordu? Ve Kremlin onun bir başka ülkede öldüğünü neden sakladı?
İkinci soru, Rusya operasyonunun Ukrayna’daki karakterinin muhtemel değişimi ile ilgili. Sergun, hibrid savaş stratejisinin geliştiricilerinden biri olsa bile, FSB de aynı şekilde hareket etmeye devam edebilir. Aynı zamanda Rusya askeri istihbaratı zayıflar veya bölünürse, FSB ve Rusya askerleri Ukrayna’nın doğusunda eylemlerini koordine edebilir mi belli değil.
Aynı zamanda GRU’nun yeni bir yönetim altında, özellikle diğer istihbarat servislerinin baskısı altında, ayrı bir kurum olarak kalıp kalmayacağı belli değil. Rusya medyası artık Sergun’un halefi hakkındaki söylentileri tartışıyor. Sergun, henüz bir gün önce ölmüşken olayların bu şekilde gelişmesi gerçekten ilginç. Kremlin’deki farklı analizciler, halef olarak, bizzat Putin ile kişisel ilişkileri olan ama asker olmayan isimleri zikrediyorlar. Eğer askeriyeden bir isim yerine, Putin, kendi adamını atarsa, bu onun bu istihbarat servisini kendi kişisel kontrolü altına almayı düşündüğüne, FSB ve diğer güç kurumlarının hoşnutsuzluğu halinde devlet başkanını koruyacak yeni bir kademe daha kuracağına delalet eder.
Gelecek aylarda FSB’nin Sergun’un ölümüne bağlı olarak GRU’daki şoku nasıl kullanmaya çalışacağını takip etmek gerekiyor. Rusya’da güvenlik güçleri arası mücadele, Kremlin’i yaklaşan parlamento seçimleri bağlamında çok endişelendiriyor. FSB’nin ana görevlerinden biri, bu tür süreçleri takip etmek ve etkisiz hale getirmek, ancak FSB daha fazla güç elde etme girişimiyle başka görevler de üstlendi. Putin de büyük ihtimalle yaklaşan 2018’deki devlet başkanlığı seçimlerine bağlı olarak iktidar mücadelesinden endişeli. Özellikle, bu anlaşmazlıkta taraftardan birini desteklemesi halinde… Bu güç mücadelesi, Rusya ve Putin için özellikle gelecek yıllardaki en büyük tehditlerden birini oluşturuyor.
Kaynak: poistine.org ve Straftfor
Tercüme: Ajans Kafkas
