İnguşetya ve Dağıstan’da 23 Şubat’ta anılan Stalin sürgünü, Ramzan Kadirov’un emriyle, Çeçenya’da 3 yıldır 10 Mayıs’ta anılıyor. 10 Mayıs’a yaklaştığımız bu günlerde, Çeçenya’da gene anma gününe binaen bazı programlar düzenlendi. Kavkazki Uzel’in konuştuğu Çeçenyalı vatandaşlar ise bu tarih değişikliğinden rahatsız olduklarını ifade etti. Onlara göre, tarihin değiştirilmesinin sebebi, Çeçenlerin yaşadığı trajedinin unutturulmak istenmesi.
10 Mayıs’ta, “Çeçenya Halkları Anma ve Yas Günü” dolayısıyla yapılacak programlara bağlı olarak, ülkede bulunan tüm camilerde, 5 Mayıs’tan itibaren Kur’an okunmaya başlandı.
1944’de Çeçenler, İnguşlar, Karaçaylar, Balkarlar ve Kalmıklar Stalin tarafından sürgün edildi.
Çeçenya din idaresi temsilcisi 5 Mayıs günü yaptığı açıklamada, “Bugünden itibaren 10 Mayıs’a kadar tüm ülke camilerinde her gün Kur’an okunacak. Caharkale’deki “Çeçenya’nın Kalbi” camisinde tüm gün Kur’an okuma devam edecek. Bu okumalar, 10 Mayıs’taki Çeçenya Halkı Anma ve Yas Günü çerçevesinde gerçekleştiriliyor. Bu günde Çeçenya halkı, tarihin farklı dönemlerinde yaşanmış trajik olayları ve savaş kurbanlarını anıyor. Yani bu gün, 1944 Stalin sürgünü kurbanları ve ülkede son yaşanan iki savaşın kurbanlarını anma günüdür” dedi.
Açıklamaya göre, sanma günü dolayısıyla, Kur’an okumanın yanında, mevlit ve zikirler düzenlenecek ve fakir ailelere et dağıtılacak.
Kavkazki Uzel’e konuşan Çeçen vatandaşlar ise anma günlerinin Şubat ayından Mayıs ayına taşınmış olmasından rahatsız olduklarını belirtti. Onlara göre, bu tarih değişikliğinin sebebi, Ramzan Kadirov’un babası Ahmed Kadirov’un 9 Mayıs 2004’de öldürülmesi. Ahmed Kadirov’un cenaze töreni 10 Mayıs’ta yapılmıştı.
Caharkaleli Aslan, “Anma tarihinin 23 Şubat’tan 10 Mayıs’a taşınma sebebini, ben ve daha birçokları, milli bir trajedinin Kadirov ailesinin yaşadığı kayıpla birleştirilme çabası olduğunu düşünüyoruz. Çünkü 9 Mayıs’ta öldürülen Ahmed Kadirov, 10 Mayıs’ta defnedilmişti” dedi.
Çeçenya’da, anma etkinlikleri üç yıldır 23 Şubat’ta yapılmıyor. Rus yanlısı Çeçen hükümeti başkan vekili Ramzan Kadirov’a göre, bunun sebebi, resmi bayramların Rusya ile birlikte kutlanması gerekliliği.
Uvays isimli Çeçen vatandaş, “Mesele sadece milli trajedi kavramının değişimi değildir. Aynı zamanda, halkın hafızasından Çeçenlerin tarihindeki tüm trajik olayları silmek istiyorlar. İnguşetya ve Dağıstan’da 23 Şubat İnguş ve Çeçenlerin trajik tarihi olarak anılırken, bizde neden Rusya Vatan Savunucuları Günü kutlanıyor?” diye soruyor.
Caharkale okulu eski öğretmeni Liza, başkentte, Cohar Dudayev zamanında inşa edilen Stalin sürgünü kurbanları anıtının kaldırıldığını belirtti.
23 Şubat-9 Mart 1944’de, Çeçen ve İnguşlar topluca Kazakistan ve Orta Asya’ya sürüldü. Memorial’ın verdiği bilgilere göre, sürgün esnasında, Çeçenya ve İnguşetya’dan toplam 485 bin insan götürüldü.
