“Adıge Xase” (Karaçay-Çerkes Çerkes parlamentosu) kongresinde, Karaçay-Çerkes hükümetinin Çerkeslerin yaşadığı Habez ve Adıge-Hable bölgelerindeki problemleri görmezden geldiği ifade edildi.
Adıge Xase Kongresi 27 Haziran’da Çerkesk’de yapıldı. Kongrede dile getirilen problemler sebebiyle yakın bir zamanda olağanüstü bir kongrenin daha yapılmasına oybirliği ile karar verildi.
Habez bölgesinde hedeflenen program uygulanmıyor
Kongrede konuşan Habez Bölge Başkan Yardımcısı Renat Magomedov, hedeflenen programın Habez bölgesinde hayata geçirilmediğini ifade etti. Magomedov Kavkazki Uzel’e yaptığı açıklamada, “Habez yerel idaresi sürekli merkezi yönetimine bütçe kaynakları ile ilgili başvuru yapmak zorunda kalıyor. Tüm sosyal kurumların faaliyetlerini tümüyle sağlamak mümkün olmuyor” dedi.
Magomedov’a göre, Habez sakinleri kendilerine ayrımcılık uygulandığını hissediyor. Magomedov, bu konuyla ilgili olarak, “Mesela anaokullarımızın eğitim verdiği şartlar yeterli değil. Ülkenin geri kalan kısmında ise anaokullarına ne tür finansal kaynaklar ayrıldığını biliyoruz. Neredeyse tüm ilçelerde eğitim kurumlarına restorasyon ve yeni inşaatlar yapılıyor. Finansal kaynakların paylaştırılması ne gibi bir prensip üzerine yapılıyor anlamıyoruz. Habez bölgesi ülke yönetimince görmezden geliniyor” dedi.
Habez Bölge Başkan Yardımcısı, kurumlara temel desteğin Turkbiy Araşukov Vakfı’ndan geldiğini ifade etti. Magomedov “Biz bu yardımın sonsuz olmadığını biliyoruz. Devlet birimlerine konuyla ilgili ulaşmaya çalıştık, ama sonuç yok. Bundan dolayı, Adıge Xase’ye, meselelerin çözümü için yapıcı bir diyalog oluşturmaları talebinde bulunuyorum” dedi.
Çerkesov: İş olanakları kısıtlı ve yollar çok eski
Kongrede konuşan Adıge Xase Başkanı Muhammed Çerkesov, kurum olarak defalarca ülke yönetiminden Çerkeslerin yaşadığı bölgelerdeki işsizlik ile ilgilenmesini istedik.
Çerkeslerin yaşadığı bölgelerde iş imkanı olmadığından dolayı, Çerkeslerin iş aramak için başka bölgelere gitmek zorunda kaldığını söyleyen Çerkesov “Buradaki Çerkeslerin birçoğu iş aramak için evlerini bırakıp Rusya’ya gittiler. Gitmeyenler ise bütün günlerini yolda geçiriyor. Evden işe gitmek için bir gün içerisinde uzun mesafe gidiyorlar” dedi. Çerkesov ülke içindeki yolların Sovyet yönetiminden kalma olduğunu belirterek, her gün uzun mesafe yol giden Çerkeslerin yolların kötü durumundan dolayı ölümcül kazalarda hayatını kaybettiğini söyledi.
Muhammed Çerkesov ayrıca Çerkes halkı mensuplarının Karaçay-Çerkes’de karşılaştığı kadro problemlerine değindi. Çerkesov “Karaçay-Çerkes’de ülkede yaşayan halklar arasında eşitlik sağlayan hukuki yasalar mevcut değil. Atama konularında da liyakate değil hemşehriliğie, akrabalığıa bakılıyor. Kadrolaşmadan dolayı Çerkesler devlet kurumlarında iş bulamıyor” dedi.
Uteguşev: “Adıge-Hable’deki sosyal tesisler kötü durumda”
Adıge-Hable bölgesindeki problemler de Habez’den az değil. Adıge-Hable Bölgesi Başkan yardımcısı Hacımurat Uteguşev, bölgedeki 1176 çocuktan sadece 527’sinin anaokuluna gittiğini ifade etti. Uteguşev “Elimizdeki imkanlarla talebin sadece yüzde 45’ini karşılayabiliyoruz. Adıge-Hable’de yeni anaokulu inşasıyla ilgili proje 2010’da hazırlandı. Ancak bugüne kadar inşaata başlanmadı. Bunun dışında yeni bir okul inşası da lazım. Asıl binamız çok kötü bir durumda. Ayrıca hastanemizin binası da hiç iyi durumda değil” dedi.
İlçede su temini konusunda da problemler olduğunu belirten Uteguşev “Özellikle 2002’deki sel baskının ardından, içme suyu tesisleri çok sağlıksız bir duruma geldi” ifadesinde bulundu.
Aslanov: Çerkes işadamları baskı altında
Karaçay-Çerkes’de iş dünyasının tek milletli olduğunu söyleyen Ali Aslanov, devletin desteği yönetime yakın insanlar arasında dağıttığını söyledi.
Ayrıca yerel yönetimler tarafından Çerkes girişimcilere baskı yapıldığını açıklayan Aslanov “Bunun en açık örneği Çerkesk Tarım-İnşaat Şirketi Müdürü Yuri Nartokov’un başına gelenlerdir. Çerkesk’te bina inşaatı için tüm izinler verildi. Üç milyon ruble sponsorluk yardımı gösterildi. Fakat inşaat binanın üçüncü katına geldikten sonra inşaata devam etmesi yasaklandı” dedi.
Belediye daha önceden verdiği inşaat iznini iptal ettiği için inşaat fiması büyük bir zarar yaptığını ifade eden Aslanov, kongre katılımcılarına, “Rahatlıkla söyleyebiliriz ki, bugün Karaçay-Çerkes’de Çerkeslere ayrımcılık ve adaletsizlik yapılıyor. Bu sebeple yakın bir zamanda Karaçay-Çerkes olağanüstü Çerkes halk kongresinin toplanması çağrısında bulunuyorum” diye seslendi.
