Nazran/Ajans Kafkas – İnguş hukukçu ve yayıncı Magomed Yevloyev’in polis tarafından öldürülmesin ardından dostları ve İnguşetya muhalefeti bir kez daha Nazran’da süresiz milli miting çağrısında bulundu. Devlet Başkanı Murat Zyazikov’un istifası yönündeki talebe Yevloyev cinayetinin bir an önce çözülmesi ve suçluların cezalandırılması eklendi. Ülkeye önemli İnguş liderlerinin, özellikle de eski Devlet Başkanı Ruslan Auşev’in gelmesi de dile getirildi. Ancak organizatörlerin beklentisinin aksine ne süresiz miting ne de milli miting yapılabildi.
Katılımcıların sayısı bine ulaşmadı, onlar da ertesi gün sabah OMON yardımıyla yönetim tarafından dağıtıldı. O zaman miting organizasyon komitesinin liderleri Magomed Hazbiyev ve Makşarip Auşev, halkın çağrısını görmezden geldiğini ve onu kurtarmak için gelmediğini düşündükleri Ruslan Auşev’e yönelik bir mesaj yayınladı. Geçen tüm bu zaman içinde bir çok kişi İnguşetya’nın ilk devlet başkanı Auşev’in düşüncelerini merak ediyor. Auşev düşüncelerini Doş dergisinden Abdullah Duduyev’e anlattı:
Magomed Yevloyev’in cinayeti sizce neye bağlı?
Elbette onun faaliyetlerine! Öncelikle sahibi olduğu siteye (ingushetia.ru). Orada kişisel düşmanlık da vardı, doğrusu tüm sebep ve durumları bilmiyorum. Benim devlet başkanlığım döneminde Malgobek savcı yardımcısı olarak çalışıyordu. İyi, samimi bir gençti, hatırlanacağı üzere 95’de ilk bilgisayar geldiğinde ona vermiştim, çünkü bürokratlar arasında bilgisayarı en iyi o biliyordu. Daha sonra Yevloyev, Zyazikov ekibinde idi, benim aleyhimde 2002’de ‘Komsomolskaya’da’ tam bir makale yazdı. Bunun onun kişisel meselesi olduğunu düşündüm, zira bizler insanız ve hatalar yapıyoruz. Yevloyev cinayeti siyasi. Ona kimin ateş ettiği, kimin götürdüğü biliniyor. Eğer durum normal olsaydı, en azından ülkenin içişleri bakanı, soruşturma sürecinde görevinden alınmamalı veya uzaklaştırılmamalıydı.
Yevloyev’in öldürülmesinin ardından ikinci gün, miting organizatörleri, özellikle Magomed Hazbiyev ve Makşarip Auşev çok ısrarla sizi, aynı zamanda Mikhail Gutseriyev ve Duma Milletvekili Belan Hamçiyev’i bir an önce cenaze ve mitinge çağırdı. Sizden cevap alamayınca onlar ikinci günü, sizin için imza kampanyasına katıldıklarından ötürü üzüntülerini dile getirdiler: Siz görüşünüzü bildirdiniz, onlar bunu sizin ihanetiniz olarak düşündü.
Ben tavrımı beyan etmiştim. Şöyle dedim: "Devlet başkanı oldum, devlet başkanı olmayacağım, her zaman halkımla idim ve olmaya devam edeceğim!" Ne biçim konuşmalar bunlar? ‘Muhtar’ buraya gel, ‘Muhtar’ git buradan! Ben ‘Ogonek’ dergisinin ücretsiz eki miyim? Bu gençler ne peşinde? Sonuç olarak onların yaşıtı değilim! Yevloyev’in yakınlarına derin üzüntülerimi ifade ediyorum ve onların acısını derinden hissediyorum. Benim için, öldürülen her İnguş aynı derecede yakın ve akraba. Bu durumda benim ülkede olan her cenazeye gitmem gerekiyor. Bu da mümkün değil ve beni anlamaları gerekir.
Şimdi şöyle bir tablo hayal edin. Auşev geliyor. Büyük sayıda halk toplanıyor. Ve bu kalabalıkta provokasyon yapılıyor: Biri bomba veya bir şey atıyor, kan akıyor, insanlar ölüyor. Suçlu kim olacak? Auşev. Şöyle diyecekler: İşte Ruslan buraya geldi, yeniden yönetimi istiyor, her şey onun yüzünden. Vaynah geleneklerine göre, bu kişi ölecek insanların akrabalarının karşısında olacak, bu gerçekten böyle biliyor musun.
Halkımı çok seviyorum, onun için her şeye hazırım. Allah göstermesin, 1992’de Prigorodnıi’de olduğu gibi bir şey olursa giderim ve halkımın yanında olurum. Ama kimseye, insanlara görülen hiçbir fayda vaat etmeyen şüpheli oyunlara beni çekmesine izin vermem.
Sonra, diyelim mitingte topladınız. Sonrasında ne var peki? Sonrasında ne yapmayı ve nasıl yapmayı düşünüyorsunuz? Bu miting ne gibi meseleleri çözmeye çağırdı? Buraya ne kadar insan geldi? Üstelik Yevloyev sülalesi İnguşlar arasında en kalabalık sülale, otuz binden fazla. Ve Yevloyev’in kendi babası da dağılmalarını, yas töreninin normal olarak yapmalarına müsaade etmelerini istedi.
İnguşetya devlet başkanlığına geri dönmeniz için yapılan imza kampanyası sizin rızanızla mı yapılıyor?
Kimse benimle mutabakat sağlamadı. Bunu duyduğumda şöyle düşündüm: Galiba insanlar bir şeyden umutlu. İnsanlardan umudu ellerinden almamalı. Onların hiç değilse buna hakları var. Riske atılarak imzasını veren herkese samimi olarak teşekkür ediyorum. Onların gerçekliğinden hiç şüphem yok. Bu bir kez daha, İnguş halkına karşı borçlu olduğumu gösteriyor.
Onlara bir tavsiyede bulunabilir misiniz? Nasıl davranmaları gerekiyor?
Hayır, kimseye hiçbir tavsiyede bulunmayacağım. İnsanı korumaktan sorumlu olan içişleri çalışanları, (Magomed Yevloyev’i) ölü olarak getirdiler ve attılar. Objektif soruşturma, suçluların bulunması ve mahkemeye çıkarılması talebinde bulunmak lazım. İşte bırakın, savcılıktan, devlet yönetiminden, içişlerinden, federal yönetimden talep etsinler. Siyasal ve sosyal duruma gelince, söyledim ve bir kez daha tekrarlıyorum: Neler olduğunu herkes biliyor ve herkes memnun! İnsanlarsa kötü halde ve fakir yaşıyor. Onlar (miting organizatörleri) ‘Kahrolsun Zyazikov!’ sloganıyla onun durumunu, onu atayanların gözünde sağlamlaştırdı, yani artık gidecek yer yok. Onlar eleştiriyor, bir hafta sonraysa televizyon onu Beyaz Saray’da, ardından Kremlin’de gösteriyor. Şu anki yönetim insanların isteklerine karşılık vermeyecek, böyle bir örnek oluşturmayacak. Bu kapalı bir daire ve bu problem tüm Rusya için geçerli. Şu anda bölge başkanlarının atanma prensibi, temelde onların halk tarafından seçildiği zamandan farklı. Atandığın zaman, sadece yukarıya bakıyorsun, tepedekilerin çıkarlarını koruyorsun, aşağıdakiler ise seni ilgilendirmiyor. Bugün Rusya’da hiçbir yerel yönetim vatandaşa bağımlı değil, onun için tek şey önemli; devlet başkanlığı yönetimi ve hükümete yol bulma. Eğer o, seçmenlerin oyuna bağlı olsaydı, federal merkez ile daha az flört ederdi, halkın çıkarlarının ardından olurdu. Ama halkın oyu artık bir şey ifade etmiyor. Yeltsin dönemini hatırlayacak olursak, onun yattığı dönemde üç yıl içinde ülkede beş hükümet değişti, bir varil petrol fiyatı 9-11 dolar idi, yönetimin felç olduğu Rusya için en zor zamanlarda 1999’a kadar ülkeyi bizlerin, bölgelerin seçilmiş başkanlarının koruduğunu anlamamak mümkün değil. Çünkü yukarıdakileri memnun etmek için fellik fellik koşturmuyorduk, halkımıza karşı sorumluluk duyuyorduk ve durumu kontrol altında tuttuk.
İnguş muhalifler RF’nin Güney Osetya ve Abhazya’nın bağımsızlığının tanınmasının ardından İnguşların da Rusya’dan ayrılmayı istediklerini açıkladılar…
İnguşlar, dediğiniz kim bunlar? Bugün İnguşların düşünce ve isteklerini ifade edenler kim? Parlamento mu? Hayır, bizler onun nasıl seçildiğini biliyoruz. Devlet başkanı mı? Hayır, çünkü o da halk tarafından seçilmedi, atandı ve sadece memur zümresinin isteğini ifade edebilir. Şu anda İnguş halkının düşüncesini kimse bilmiyor, demek ki, onun düşüncesini açıklama hakkı da yok.
Son gelişen olaylar zemininde sormadan geçemeyeceğim. RF’ni Abhazya ve Güney Osetya’yı tanımasının Rusya’nın kendisi için negatif bazı sonuçları olabilir mi?
Bize sürekli tekrar edip durdukları kutsal inek (ülkenin toprak bütünlüğü, bağımsızlık) yönetimin kendisince boğazlandı. Bu çok kolay oldu! Milli cumhuriyetlerde kendilerine de aynı statünün verilmesi talebiyle seslerin her geçen gün daha yüksek duyulması yönünde gerçek bir tehlike ortaya çıktı. Güney Osetya nüfusu 80 bin, burada, bizim nüfusu milyon, iki milyon, beş milyon ve daha fazla bölgelerimiz var. Bu aşağı yukarı Sovyetler Birliği’ndeki egemenlikler geçit töreni gibi. SSCB devlet başkanı ortaya çıktı, ardından RSFSR devlet başkanları ve diğer müttefik cumhuriyet devlet başkanları geldi ve egemenlik tüm cumhuriyetlere ulaştı ve elveda Sovyetler Birliği! Şimdi burada yine aynısı tekrarlayabilir. Rusya yönetiminin yanaşmadığı tek şey, kimsenin bağımsızlık hakkında kekelememesiydi sadece. Çeçenya, Tataristan, Başkırdistan bağımsızlığı hakkında… Burada kendileri beş saniye için Pandora’nın kutusunu açtılar! Güney Osetya ve Abhazya gibi küçük cumhuriyetler için bu iyi olabilir. Ama Rusya ve onun (formalite olsa da) federatif yapısı için ciddi bir tehlike. Artık şimdi hangi sözlerle ayrılıkçılığa delil gösterecekler? Bu, stratejik bir hata. ÖZ/FT
