İtalyan uluslararası ilişkiler dergisi Limes’in Abhazya Dış İşleri Bakanı Vyaçeslav Çirikba ile yaptığı röportaj:
Vatandaşları ülkelerini ‘kısmen tanınan devlet’ olarak adlandırıyor, ancak dünyanın büyük bölümü için burası, Gürcistan’ın parçası olan ‘ayrılıkçı cumhuriyet’. Abhazya, Rus tanklarının Tiflis’e yaklaştığı Osetya’daki 2008 savaşının ardından bağımsızlığını ilan eden iki Kafkasya bölgesinden biri.
Abhazya az nüfuslu (Abhazlara göre 240 bin) küçük bir bölge-devlet olmasına rağmen SSCB’nin dağılmasından beri bağımsızlığı için mücadele ediyor. Britannica ansiklopedisi, International Crisis Group örgütü ve BM Kalkınma Programına göre toplam nüfus 180 bin ila 220 bin.
Abhazların asırlar boyunca korunan eski gelenekleri ve Türkiye’de –abkhaziya.org’da ifade edilen rakamlara göre- 150-500 bin kişiden oluşan diasporası var. Anavatanda 122 bin kaldılar. Bunun dışında ülkede 40 bin Ermeni, 22 bin Rus ve 46 bin Megrel, yani yönetim tarafından ağır ayrımcılıktan şikayetçi Gürcü var. Abhazya’nın bağımsızlığını sadece Rusya, Nikaragua, Venezüella, Naura, Tuvalu ve Vanuatu tanıdı, ancak bu, vatandaşlarının cesaretini kırmıyor.
Abhazya Dışişleri Bakanı Vyaçeslav Çirikba’ya göre, Avrupa ülkelerinin birçoğu fikirlerini değiştirmeye yakın: “San Marino büyük adımı atacak ilk ülke olabilir”. Bununla birlikte bakan, İtalya ile ticari ilişkiler oluşturmaya çalışıyor ve yatırımcıları ülkesini görmeye ikna etmeye çalışıyor.
İtalya’nın Abhazya ile neden ayrıcalıklı ilişkileri olması gerekiyor?
Çünkü tarihten gelen ortak noktalarımız var. Orta Çağda Cenova ve Venedik’ten önemli bir farklılığımız oluştu, o zamana kadar hepimiz Roma İmparatorluğuna dahildik. Bugün Abhazya yatırım için ideal bir yer. Global kriz zamanında büyük gelirler elde etme imkanı veriyoruz, çünkü devletimiz için sağlam temellere ihtiyacımız var.
Demek ki Abhazya, orada hiçbir şey olmadığı için cazip?
Hayır, birçok şey var. Abhazya Karadeniz kıyısında, her zaman turistler için cazip bir yer. Yılda bir milyona yakın turist geliyor, çoğunluğunu Ruslar oluşturuyor, ancak aralarında Ukraynalı, Türk ve Yunanlılar da var. Bunun dışında toprağımız tarım ekonomisi için ideal: subtropikal iklimimiz var, üzümlerimiz sayesinde Kafkasya’nın en iyilerinden olan bir milyon şişe şarap üretiyoruz.
İşletmeler için vergi uygulaması da çekici olacak mı?
Elbette, uygun olacak. Üç yıl içinde 2 milyon avrodan fazla yatırım garanti eden kişi vergiden muaf olacak.
İtalya uzattığınız ele nasıl yanıt verdi?
Teklifimiz, Senato yabancı komisyon başkanı Lamberto Dini tarafından fevkalade olarak nitelendi ve kendisi bizi destekleyeceğini söyledi. İtalya’nın Abhazya’daki durumun Kosova’daki duruma benzer olduğunu anlayacağını düşünüyoruz: Abhazya her zaman yabancı işgal altında bir milletti. Bizim özgürlük hakkımız var.
Ancak sizin pasaportunuz sadece altı ülkede tanındı. Şimdi Gürcistan, Abhazlar ve Osetler için ‘nötr’ pasaportlar oluşturmayı önerdi, ancak siz karşı çıktınız, neden?
Çünkü her türlü Gürcü girişimi Abhazya’yı yok etmeye yönelik. Şu durumda onlar bize ‘nötr’ yazılı Gürcistan pasaportu vermek istiyorlar, ancak bu yine de bir Gürcü belgesi olacak. Tiflis’in buna, hareketlerimizi kontrol etmek ve bize seyahat özgürlüğü vermemek için ihtiyacı var. Biz kendi pasaportumuzun olmasını istiyoruz, buna Kosova halkı gibi hakkımız var. Zira Kosova da ‘kısmen tanınmış’ devlet. Avrupa Birliğinin beş üye ülkesi onu devlet olarak düşünmüyor. Bununla birlikte Kosovalılar Sırp belgeleriyle değil, kendi belgeleri ile geziyorlar.
Eğer Avrupa, Kosova’ya yardım edebildiyse size de yardım edebilme durumunda olmalı mı?
Evet olmalı.
Ancak ABD düşmanca davranıyor…
Onlar Gürcüleri pasaport olayında destekliyor ve tüm yöntemleri ile bağımsızlığımızı tanımaya çalışan ülkelere engel oluyor. Tuvalu devlet başkanı (Abhazya’yı tanıyan beş ülkeden biri) bana, bizimle diplomatik ilişkiler oluşturmaktan bu ülkeyi vazgeçirmek için Amerikalıların tehditlerinin yer aldığı mektubu gösterdi.
Cenevre’deki müzakereler nasıl gidiyor?
Kötü. İlerlemiyor. AB, Gürcistan’a hayli yakın duruyor. Müzakereler için mevcut modelden daha iyi sonuç verecek yeni bir format oluşturmak lazım.
Bu dönemde ise siz yatırımcı çekmeye çalışıyorsunuz. Abhazya’nın özel durumunun, özellikle yasadışı sermaye girişi için yasal bir boşluk oluşturma tehlikesi yok mu?
Hayır, çünkü hiçbir yasama boşluğu yok. Bizde yolsuzluk, diğer suçlarda olduğu gibi gerektiği şekilde cezalandırılıyor. İki yıl önce seçilen devlet başkanımızın başlattığı temizlik operasyonu, yolsuzluğa karışan tüm bürokratların kovulmasıyla sonuçlandı.
Güvenlik güçleriniz kanunlara riayet edilmesini sağlayabiliyor mu?
Güvenlik güçlerimizin kendi zorlukları olduğu açık. Olumsuz koşullarda çalışmak zorundalar, çünkü gerekli donanımlar için paramız yok. Ama yine de halk için normal bir yaşam garantisini sağlayabiliyorlar.
Abhazya’nın doğusunda, Gal’de yaşayan Gürcü azınlığının yaşam şartları uluslararası örgütleri endişelendiriyor. Sizin onlara seyahat özg&uum
