“Çeçenya’dan Ukrayna’ya Rusya Toplumu” konulu yuvarlak masa toplantısı 28 Şubat’ta Moskova’da Memorial İnsan Hakları Merkezinde gerçekleştirildi.
Öldürülen insan hakları savunucusu Natalya Estemirova anısına, doğum günü 28 Şubat’ta düzenlenen yuvarlak masa toplantısının katılımcıları, öldürülen politikacı Boris Nemtsov’u bir dakikalık saygı duruşu ile andı.
Bir çok siyasetçi ve gazeteci cinayetinin halen açığa çıkarılamadığını hatırlatan Memorial Yönetim Kurulu Başkanı Aleksandr Çerkasov, “Bağımsız, muhalif gazeteci, aktivist, siyasetçi cinayetleri uzun zamandır yaşamakta olduğumuz bir gerçek. İnguşetya’da Magomed Yevloyev ve Makşarip Auşev, Dağıstan’daki gazeteci ve siyasetçi cinayetleri… Sistematik olarak soruşturma yok hükmünde bırakıldı. Şu anda ırkçı örgüt üyeleri Ukrayna’daki olaylara bağlı olarak daha da özgür hissediyorlar. Tam olarak dokunulmaz olduklarını, kendilerine yetki verildiğini düşünüyorlar” açıklamasında bulundu.
Çeçenya’da yaşanan savaşlar ile Ukrayna’daki savaşın birçok yönden bağlantılı olduğunu kaydeden Çerkasov, 5 Ağustos 1999’dan 7 Temmuz 2000’e kadar Çeçenya’da işlenen kaçırma, işkence, yargısız infaz, yerleşim yerlerini bombalama gibi suçlardan sorumlu görülen 138. motorize birliğin komutanı İgor Turçenük’ün Kırım’da Güney askeri bölge başkan yardımcısı olarak ‘parlattığını’ ifade etti.
İnsan hakları savunucusu Çerkasov, “Daha çok Strelkov-Girkin olarak tanınan bir başka kahraman Novorossin de var. Novorossin bizim bilgilerimize göre 10 Çeçen’in kaybolması olayının baş sorumlusu. Kaçırılan insanlardan bazılarının cesetleri daha sonra Zdorovye kasabasında toplu mezarlıkta bulundu, ancak bu davalar sonuçlandırılmadı” dedi.
Novoya Gazeta’dan Yelena Kostüçenko da Lugan ve Donetsk tarafında savaşan Rus gönüllülerinin bir çoğunun Çeçenya tecrübesi olduğunu ifade etti.
Toplantıya katılan bir diğer Novoya Gazeta özel muhabiri Yelena Milaşina ise Anna Politkovskaya’nın öldürüldüğü 2006’dan beri yoğun şekilde ifa edilen resmi propagandanın etkisini yitirmeye başladığını belirtti: “İnsanlar Coharkale’deki (Grozni) son saldırılar ve Ramzan Kadirov’un kural tanımaz açıklamalarıyla aniden kendine geldi. Ve Çeçenya’da 2006’dan beri resmi olarak propagandası yapılan barış ve istikrarın olmadığını anladı”. Milaşina, Çeçenya’da yaşanan savaşlarda çok sayıda savaş suçu işlendiğini ve suçluların cezasız kaldığını da sözlerine ekledi.
Çeçenya ve Ukrayna’daki savaşlar arasındaki bağlantı kuran Sivil Dayanışma Komitesi Başkanı, Memorial yönetim kurulu üyesi Svetlana Gannuşkina toplantıda şu değerlendirmelerde bulundu: “İlk büyük yalan, birinci Çeçenya savaşında söylendi. İnsanlar inanmadı. Anketler yapıldığında halkın en az yüzde 60’ı savaşa karşıydı. Savaş karşıtı gösteriler yapılıyordu. Ama yalana yavaş yavaş yayılmaya başladı. İlk savaşın ardından toplum değişmeye başladı. Özgürlük ve birlik duygusu kayboldu. İkinci Çeçenya savaşında toplum kendisine sunulan yalanları yutmaya hazırdı. Propaganda halkı etkilemeyi başardı. Halk ilk savaşı kaybettiğimiz için gururumuzu kurtarmamız gerektiğine ikna oldu. Bana göre bu yalanlar silsilesi şu anda görmekte olduğumuz Ukrayna savaşını da hazırladı. İnsanların içine işleyen bu yalana karşı duruma artık çok zor”.
