Kafkasya ve Orta Asya’yı etkileyebilecek yeni iş birliği olanaklarının ortaya konulması amacıyla Ankara’da, “Türkiye-Rusya-Azerbaycan: Enerji ve Ulaştırma İşbirliği Forumu” gerçekleştirildi. Toplantıda, koridor yaklaşımının sağladığı ekonomik ve siyasi faydanın altı çizildi.
Rusya Federasyonu Devlet Başkanlığı Fonu tarafından desteklenen ve Ankara Rusya Araştırmaları Enstitüsü, Moskova Çağdaş Türkiye Araştırmaları Merkezi ve Bakü Network iş birliğiyle Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi’nde düzenlenen forumda, Rusya, Türkiye ve Azerbaycan arasında enerji ve ulaştırma konularında, yeni projelerle iş birliğine vurgu yapıldı.
Toplantının açılışında konuşan Azerbaycan Ankara Büyükelçiliği Müsteşarı Ramil Gurbanov, ülkelerin karşılıklı bağımlılığının 21. yüzyılda yeni aktörler ve etkileşimleri de beraberinde getirdiğini belirterek “Bu da doğal olarak farklı alanlarda yeni iş birliği alanlarını ortaya çıkarmıştır” dedi.
Azerbaycan’ın da yeni dünya düzeninin gereksinimlerinin farkına vararak bu çerçevede faaliyetler gerçekleştirdiğini ifade eden Gurbanov, Azerbaycan’ın petrol ve doğal gaz zenginliklerine vurgu yaparak, şöyle devam etti:
“Azerbaycan’ın hidrokarbon zenginlikleri bugün de hem komşu devletlerimizin hem de Avrupa’nın direk olarak enerji güvenliğine dolayısıyla milli güvenliğine katkı sağlamaya devam etmektedir. Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol, Bakü-Tiflis-Erzurum doğal gaz boru hatlarıyla beraber, gerçekleştirilmesi devam eden Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) ve Trans Adriyatik Doğalgaz Boru Hattı (TAP) projelerinin de rolleri önemle vurgulanmalıdır. Azerbaycan, Çin inisiyatifli Kuşak ve Yol projesinde de stratejik öneme sahip bir ülkedir. Türkiye ve Gürcistan ile beraber gerçekleştirdiğimiz Bakü-Tiflis tren yolu da ‘Orta Koridor’un önemli unsurlarındandır.”
Gurbanov, Azerbaycan’ın tüm dünya ülkeleri ile iyi ilişkilere, karşılıklı kazanç çerçevesinde, küresel refaha fayda sağlayacak iş birliklerine hazır olduğunun altını çizerken, “Rusya ve Türkiye ile ikili ilişkilerle beraber çok taraflı ilişkilerin de kurulmasına önem veriyoruz” diye konuştu.
Açılış konuşmacılarından Dışişleri Bakanlığı, Enerji ve Çok Taraflı Ulaştırma Genel Müdür Yardımcısı Zafer Ateş de, Türkiye, Rusya ve Azerbaycan’ın derin ilişkilere sahip ülkeler olduğunu ve önemli projelere imza atıldığını belirtti.
Türkiye’de Azerbaycan’ın yatırımcı olarak birinci sırada olduğunu kaydeden Ateş, STAR Rafineri’ye işaret ederek, bu yatırımların daha da artacağını belirtti. Rusya ile de enerji konusunda güçlü iş birliklerinin olduğunu belirten Ateş, Türk Akımı projesinin sonuçlandırılmak üzere olduğunu kaydederken, Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesine de değinerek, “Temel atmanın ötesine geçip diğer aşamaları da kararlılıkla sürdürüyoruz. 2023 yılına geldiğimizde nükleer kulübe dahil olan bir Türkiye’yi inşallah göreceğiz” dedi.
Ateş, enerji ve ulaştırma alanında “bağlantısallık” kavramının önemine dikkat çekerek, Türkiye’nin de bölge ülkeleri ile yürütülen iş birliği sayesinde bağlantısallığa son yirmi yılda büyük katkılar sağladığını belirtti. Azerbaycan ve Rusya’yla hayata geçirilen projelerin aslında “doğu ile batı arasında birer bağlantısallık projesi” olduğunu ifade eden Ateş, “Biz buna bir anlamda ‘koridor yaklaşımı’ diyoruz. Yani bir projeyi salt tek başına ele almak tabii ki mümkündür fakat buna bir koridor bakış açısıyla yaklaştığınız zaman bu koridordan sağladığınız ekonomik fayda, siyasi fayda, bölgesel iş birliği güçsel olarak artıyor” diye konuştu.
Çin’in Kuşak ve Yol projesini örnek veren Ateş, “Çin’in Kuşak ve Yol girişimi çok stratejik bir hedefe hizmet ediyor; doğu ile batı arasında bağlantısallığın geliştirilmesi, İpek Yolu’nun yeniden canlandırılması. Bu girişim, karadan 6 tane ayrı koridoru öngörüyor ve iki de deniz güzergahından bahsedebiliriz. Bunlar Çin’in batıya en kısa yoldan ulaşmasını sağlamak üzere tasarımlanmış koridorlar. Bunlar birbirinin alternatifi de değil, ‘hem o hem o’ yaklaşımı” dedi.
Buradan da bölge ülkeleri için ortaya çıkan fırsatlar olduğunu vurgulayan Ateş, “Elbette her ülke kendi çıkarlarına göre farklı yaklaşımlar sergileyebilir, Türkiye de bu girişimi, herkes için ‘kazan-kazan’ fırsatı sunduğu sürece başından beri destekliyor. İmzaladığımız mutabakat muhtırası da Çin’in Kuşak ve Yol girişimi ile bizim ‘Orta Koridor’ girişimimizi uyumlaştırmayı amaçlıyor” dedi.
Ateş, “Hazar Geçişli Doğu-Batı-Orta Koridor”unun Çin’den başlatılması durumunda iki güzergaha; Kazakistan ve Türkmenistan limanlarına, buradan da Bakü’ye geçilerek Bakü-Tiflis-Kars demiryoluna ulaşıldığını anlatarak, “Biz tabi bunu bölge ülkeleriyle iş birlikleri ile gerçekleştirdik, bütün Hazar havzasında yer alan ülkelerin de ortak çabası ve katkısıyla bir koridordan bahsediyoruz. Bu koridorda eksiklikler yok mu var, gidermeye çalışıyoruz” diye konuştu.
Türkiye’nin geliştirdiği Kervansaray Projesi’nden de bahseden Ateş, proje ile doğu-batı ekseninde yer alan ülkeler arasında gümrük uygulamalarının uyumlaştırılmasının öngörüldüğünü, şimdiye kadar Gürcistan, Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgısiztan’ın desteklediğini, son olarak da Türkmenistan’ın davet edildiğini kaydetti. Ateş, Hazar geçişinde bazı sorunlar olduğunu da kaydederken, “İklimsel olarak Hazar’ın her zaman seyrüsefere imkan vermediğini görüyoruz, Alat Limanı’nın kapasitesini geliştirme çalışmaları sürüyor, bölgede kardeş limanlar ilişkisi tesis ediliyor”dedi.
“Rusya bunun neresinde?” diye soran Ateş, “Bakü-Tiflis-Kars demiryolunun yapımı uzun sürdü fakat biz her zaman şunu söyledik; ‘Bakü-Tiflis-Kars bölgedeki bütün ülkelerin kullanımına açıktır çünkü bölgesel gelişmeye katkısı olacak’, nitekim Rusya da Bakü-Tiflis-Kars’a dahil oldu” diye konuştu.
Bazı aşılması gereken teknik sorunların da dört ülke tarafından takip edildiğini belirten Ateş, bu dört ülkenin; Türkiye, Azerbaycan, Gürcistan ve Rusya temsilcilerinin önümüzdeki hafta Ankara’da bir araya geleceğin de söyledi.
Açılış konuşmalarının ardından katılımcılara plaket verilirken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin adına da bir plaket sunuldu. Rusya’nın Ankara Büyükelçiliği Kültür Müsteşarı Aleksandr Sotniçenko da toplatıya katılanlar arasındaydı. Toplantıya Ankara Valisi Vasip Şahin de bir tebrik mesaj gönderdi.
Kaynak: Sputnik
